Vísir - 19.01.1973, Síða 6

Vísir. Föstudagur 19. janúar 1973
6
VÍSIH
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
^ Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 32. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. Simi 86611 (7 iinur)
Askriftargjald kr. 225 á mánuði innanlands
i lausasölu kr. 15.00 eintakið.
Blaðaprent hf.
Sporðreisist landið?
„Jafnvægi i byggð landsins” var orðið nánast
spaugilegt hugtak. Svo höfðu stjórnmálamenn út-
jaskað þvi i innantómum áróðri. Fyrir frum-
kvæði manna viða um land hefur hugtakið i sinni
nýju mynd, „byggðajafnvægi”, rutt sér til rúms.
Fáir mununúhafnakenningunum um nauðsyn á
dreifingu fólksfjöldans á landinu með lifvænleg-
um byggðakjörnum i öllum landshlutum. En i
reynd er meira um orð og minna um athafnir.
Stór-Reykjavik er ekki stór borg á heimsmæli-
kvarða. En hér gildir að miða við hlutfall. Rúmur
helmingur landsmanna býr nú á höfuðborgar-
svæðinu. Á Suðvesturlandi, frá Eyjafjöllum upp i
Borgarfjörð, búa yfir 70 af hundraði landsmanna
á landsvæði, sem er minna en tiundi hluti Islands.
Sú þróun gerist hér sem annars staðar, að iðnað-
ur og úrvinnsla eflist hlutfallslega en tiltölulega
færri starfa við frumframleiðslu, svo sem land-
búnað og fiskveiðar. Þessi þróun hlýtur að halda
áfram með vaxandi styrk. Hún er forsenda þess,
að lifskjör batni að marki. Iðnaður og úrvinnsla
verður að geta tekið við fólksfjölguninni á land-
inu, og sú ramma taug, sem dregur fólkið til Stór-
Reykjavikur, er jafnsterk og áður. Eðlilegt er, að
iðnaðarfyrirtækin hafa verið reist á höfuðborgar-
svæðinu, þar sem markaðurinn er nálægur og
ennfremur vinnuafl og sú þjónusta, sem til þarf.
Reykjavik er einnig miðstöð utanrikisviðskipta.
Eitt iðnfyrirtækið laðar annað til sin, sem nýtur
góðs af framleiðslu þess eða selur þvi þjónustu.
Þannig verður samþjöppunin sifellt öflugri,
nema hið opinbera, riki og sveitarfélög, breyti
forsendum með fyrirgreiðslu við ný fyrirtæki i
dreifbýlinu. Það nægir þó ekki að styðja fyrirtæk-
in, heldur þarf að skapa þeim raunveruleg skil-
yrði, svo að þau geti staðizt. Ennfremur þarf að
skapa fólki, sem við fyrirtækin starfar, nægileg
þægindi, menntunarskilyrði, heppilegt umhverfi
og aðstæður til að njóta fristunda.
Árið 1910 byggðu 63 prósent landsmanna aF
komu sina á landbúnaði og fiskveiðum, en nú
tæpur fimmtungur. Nú byggir um heímingur
landsmanna afkomu sina á úrvinnslugreinum,
iðnaði, byggingarframkvæmdum, samgöngum
o.s.frv., og rúmur þriðjungur á þjónustugreinum,
viðskiptum og annarri þjónustu. Þetta er sú þró-
un, sem hefur orðið i nágrannalöndum okkar, en
hér hefur hún verið i mynd fólksflótta frá hinum
dreifðu byggðum og til suðvesturhluta landsins,
svo að hætta er á, að landið sporðreisist, ef ekki
er að gert. Það er að segja, að landsins gæði verði
ónýtt, en fólkið striti i einni kös við að viðhalda
lifskjörum, sem auðfengnari yrðu með þvi að
nýta landkosti íslands alls. Við bætast vandamál
borgarlifsins, sem við kynnumst æ betur með
stækkun Stór-Reykjavikur.
Landshlutasamtök krefjast um þessar mundir,
að stofnanir hins opinbera verði fluttar i dreifbýl-
ið eftir þvi sem kostur er. Þetta hefur verið reynt
i mörgum löndum að undanförnu, til dæmis á
Norðurlöndum og i Frakklandi, til að spyrna
gegn óheillavænlegri samþjöppun fólksins á fá-
um stöðum.
í þessum efnum yrði handahóf til ills eins. Eng-
inn hagnast til dæmis á þvi, að námsfólki verði
komið fyrir á stöðum, þar sem aðstæður eru
slæmar til náms og kostnaður mikill. En mestu
skiptir, að tregðulögmálið ráði ekki ferðinni.
FÓTBOLTA-
PÓLITÍK
Ensku knattspyrnufélög-
in búa sig nú undír að gera
róttækar breytingar á
ensku deildakeppninni fyr-
ir næsta tímabil til þess að
vinna aftur glataða hylli
áhorfenda.
Á ársþingi félagasam-
bandsins í júní næstkom-
andi er búizt við því, að
eftirfarandi breytingatil-
lögur verði bornar upp:
1. Aö fjölgaö veröi kappliöun-
um, sem flutt eru á milli deilda.
2. Aö tekin veröi upp ný stiga-
gjöf, þar sem þrjú stig fást fyrir
vinning til þess aö hvetja til meiri
sóknarleiks.
3. Aö keppnistimabiliö byrji i
september I staö 15. ágúst.
4. Minnka knattspyrnuna i
sjónvarpinu. Féiögin eru viss um,
aö knattspyrna I sjónvarpi heldur
áhugamönnum heima viö.
Þessar róttæku breytingar
þykja liklegar til þess aö sporna
viö minnkandi aösókn á völlinn.
En mörg deildafélögin hafa
þungar áhyggjur af afkomu sinni,
ef svo heldur áfram sem horfir.
Flest félögin hafa þá sögu aö
segja, aö áhorfendum hafi fækkaö
um 10% frá siöasta keppnistima-
bili — og hjá sumum jafnvel enn
meira. Meira aö segja hefur
fækkaö áhorfendum aö leikjum
þriöju umferöar i ensku bikar-
keppninni (i siöustu viku) — sem
ævinlega hefur þó veriö eitt helzta
aödráttarafliö — eöa svo sýndi
reynslan i fyrra. Heildarfjöldi
llllllllllll
m\mm
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
áhorfenda á velli hefur allt i allt
minnkaö um tvær milljónir, þeg-
ar keppnistimabiliö er aöeins
hálfnaö.
En á meöan hækkar og hækkar
allur kostnaöur af félagsstarf-
seminni.
Sumar þessar breytingatillögur
hafa legið i loftinu I mörg ár. Allt
frá striöslokum hafa félögin rætt
um að breyta tölu þeirra liða, sem
flytjast á milli deilda, þannig aö
fjögur liö fari upp og fjögur falli
niður á hverju keppnistlmabili.
Eins og þessu er núna farið,
fara tvö lið upp, meðan tvö falla
niöur i næstu deild. Sambandið
hefur haldiö fast viö þaö fyrir-
komulag, þrátt fyrir allar kröfur
um brevtinear.
En að þessu sinni eru allar
likur á þvi, aö þessi breyting nái
fram aö ganga — eítir þvi sem
heyra má á forráöamönnum
félaganna. Margir úr hópi þeirra
halda þvi fram, aö þaö mundi
auka keppnisspennuna, ef fleiri
liö gætu átt von á þvi aö flytjast
upp i næstu deild.
Formenn hinna 44 fyrstu og
annarrar deilda félaga komu
saman til fundar i London á
þriðjudaginn og ræddu þar fram
og aftur helztu tillögurnar. Fund-
urinn var lokaöur, en það hefur þó
kvisazt, að margar breytinganna
veröi að likindum samþykktar á
ársþingi félaganna.
Á þinginu munu fyrstu og ann-
arrar deildar félögin hafa eitt at-
kvæöi hvert, en þriöju og fjóröu
Slík sjón er nú orðin
sjaldgœfari ó
óhorfendapöllunum
þegar knattspyrnu-
kappleikir fara fram
0 <1 0
deildar félögin — 48 alls — ráöa
samtals yfir fjórum atkvæöum
alls.
En ein hugmyndin, sem for-
mennirnir höfnuöu algerlega á
fundi sinum var sú, að fækka
félögunum. Sumir vildu fækka i
fyrstu deildinni úr 22 i 20 eöa jafn-
vel bara 18 félög — skera alveg
niður heila tylft fjóröu deildar
félaga úr sambandinu. Þaö horfir
ekki til breytinga á þvi sviði. A
hinn bóginn kynnu tvær neöstu
deildirnar að veröa skiptar i
svæðisflokka, svo aö úr yröi ein
stór þriðja deild, skipt i syðri og
nyrðri helming.
Sum fjórðu deildar félögin hafa
orðið að draga fram lifið af að-
gangseyri 3000 áhorfenda eöa
jafnvel minna og horfa þau meö
þungum huga til þess, ef þessi
breyting næði fram aö ganga, aö
þá mundi ferðakostnaöur þeirra
aukast.
Sjónvarp
Enska knattspyrnan hefur lengi
verið klofin i tvennt eftir viöhorf-
um til sjónvarpsins. Sum félögin
hafa þvertekið fyrir að hleypa
sjónvarpsvélum inn á knatt-
spyrnuvelli sina. Þau telja, aö
eigi áhorfendur kost á þvi aö sjá
leikinn i sjónvarpi heima hjá sér,
komi þeir ekki á völlinn.
Þvi er reyndar svo variö, aö
deildaleikjunum er aldrei sjón-
varpaö samtimis þvi, aö þeir fara
framjekki i heimalandinu. En
styttar myndir af fáeinum út-
völdum leikjum eru sýndar á
laugardagskvöldum og sunnu-
dagseftirmiödögum.
Nú er svo komiö, aö jafnvel þau
félög, sem vinveitt eru sjónvarpi,
vilja aö sjónvarpsfyrirtækin
greiöi hærra gjald fyrir kvik-
myndatökuréttinn. Og önnur
félög vilja, að hærri hlutur renni
til þeirra úr knattspyrnugetraun-
unum, en eins og stendur greiöa
getraunirnar ákveöiö hlutfall af
vikulegum hagnaöi sinum til
sambandsins, sem siöan skiptir
þvi milli aöildarfélaganna.
Ef þessar breytingar ná fram
aö ganga, er liklegt, aö þær veröi
þegar framkvæmdar á næsta
keppnistimabili.
En af þvi leiddi, að 1973-4
mundu þrjú lið eöa jafnvel f jögur
vinna sig upp úr annarri deild i
fyrstu. Og þrjú eöa fjögur liö
mundu falla úr fyrstu I aöra deild.
Og segir sig þá sjálft, aö hefjast
mundi örvæntingarfull barátta til
þess aö halda fyrstu deildar sæt-
unum.
Eins og stendur eru nefnilega ein
sex liö, sem liggja á bótninum i
fyrstu deild og eru I stórhættu
með aö hafna i tveim neðstu sæt-
unum, þegar keppnistimabiliö
rennur út.
Heyrzt hefur, að nokkur félög
vilji, að lækkaöar veröi hinar
svimandi háu söluupphæöir ein-
stakra leikmanna, en engar til-
lögur hafa veriö lagðar fram um,
hvernig vinna mætti aö þvi. —
Leikmannasölurnar hafa jafnvel
farið fram úr verðbólgunni, enda
svo komiö, að aðeins örfá forrik
knattspyrnufélög sitja ein aö dýr-
um leikmönnum. Það fæst varla
sá leikmaöur keyptur af öðru
félagi, aö kaupverö hans fari ekki
að minnsta kosti upp i 48-50
milljónir islenzkra króna.
En hvað af þessu stendur til
bóta og hvað ekki, biöur þess, aö
ársþingiö fjalli um þaö I júni.
En stórtíðinda er aö vænta, eins
og heyra má á ritara deildarinn-
ar, Alan Hardaker, sem sagöi:
„Formannafundurinn tókst
prýðilega, og margir eiga eftir aö
veröa undrandi, þegar þeir sjá,
hvaöa breytingar veröa gerðar”.