Vísir - 14.04.1973, Qupperneq 20

Skipstjórar segja um friðunarfrumvarpið:
400-450 tonna skip þá
„mœld niður
Geysilegt hitamál fer um landið
II
i 350 tonn
Skipstjórar hafa við orð,
að stóru togararnir verði
„mældir niður", svo að
þeir komist undir stærðar-
mörkin, 350 tonn, sem við
er miðað f friðunarfrum-
varpinu. Þótt talsvert sé
af skipum yfir 350 tonn,
segja þeir, að kannski
yrðu aðeins um tíu stykki
eftir fyrirofan þau mörk,
ef frumvarpið yrði sam-
þykkt. Það eru nefnilega
ýmsar aðferðir til að
lækka stærðartölur þess-
ar.
Eitt af þvl er, aö togararnir
yröu eins opnir og mögulegt er.
Meö þvf gefa sömu skip mun
minni mælingu en áöur. Meö þvi
og ööru yrðu jafnvel 400-500
tonna togarar, þó meö miklum
tilkostnaöi, komnir undir 350
tonn. Þá gætu þeir veitt nær
landi en annars yröi. Þetta
sögöu skipstjórar okkur I gær,
og var reyndar viöurkennt i um-
ræöum á Alþingi.
önnur hætta viö aö byggja
friðunina á stærö skipa er sú, aö
óhagkvæm skip gætu verið
smlðuö til þess eins aö þau geti
veitt á ákveönum svæöum.
Reynsla hefur fengizt fyrir þvi i
Noregi, og spyrja menn, hvort
til dæmis 340 tonna skuttogarar,
sem slyppu undir 350 tonn, væru
æskilegasta stæröin. Skuttogar-
ar af þeirri stærö gætu veitt nær
landi en stærri togarar og þvi
eðlilegt, aö menn kaupi heidur
þá stærö, aö ööru jöfnu.
Menn benda einnig á þá
hættu, sem skipshöfn er I, ef
skipin eru höfö mjög „opin” til
aö minnka mæiinguna.
„ Uppreisnarástand
á landinu"
Friöunarmáliö er hiö mesta
hitamál á þingi og viöa um land-
iö. Þingmaöur sagöi i gær, aö
búast mætti viö „uppreisnar-
ástandi”, ef frumvarpiö yröi
samþykkt án frekara samráös
viö fólk I sjávarplássum.
Nefndarmenn, sem sömdu
frumvarpiö, áttu i miklum
vanda aö samræma sjónarmið,
og hefur starf þeirra i sjálfu sér
ekki veriö mikiö gagnrýnt, held-
ur hitt fremur, aö þetta mikil-
væga frumvarp kemur inn á
þingið siöustu daga þess og litiö
ráörúm er til aö fjalla um þaö og
breyta. Óhætt er aö segja, aö
ringulreiö er i málinu á Alþingi,
hvort sem menn fylgja frum-
varpinu eöa ekki. Sem dæmi um
það má nefna, aö framsögu-
maöur meirihluta sjávarút-
vegsnefndar, Garöar Sigurös-
son (AB), gagnrýndi frumvarp-
iö aö kalla alla framsöguræöu
sina, en mælti þó meö samþykkt
þess.
Mál af þessu tagi hlýtur aö
vera hitamál, þar sem hags-
munir landsmanna eru bæöi
miklir og margvislegir. —HH
Þau eru raunar norsk þessi og heita George og Gertrude, aö þvi er NTB upplýsir I texta meö mynd-
inni. En þvi birtum viö þessa mynd núna, aö hún minnir okkur á, aö nú er loksins hægt aö byrja aö
æpa á þjóninn, ef mann vantar meira af drykkjarföngum.
Vinnustöðvun þjóna
dœmd ólögleg:
ÞJÓNAÐ
ÁNÝ!
Félagsdómur úrskuröaöi i
gær, aö vinnustöðvun þjóna á
veitingahúsum væri ólöglegt
verkfall.
Vinnudeilan hófst vegna
deilu, sem i meginatriöum var
i tveim liöum. Framreiöslu-
menn voru mótfallnir nýju
fyrirkomulagi við uppgjöf
verðs á matseðlum, þannig aö
veröið var gefið upp með þjón-
ustugjaldi og söluskatti, einn-
ig mótmæltu þeir þeirri túlkun
veitingamanna, að þjónustu-
gjald ætti aö leggjast á upp-
hæð reikninga áður en sölu-
skattur var lagður á.
1 áliti Félagsdóms segir
ekkertum þessi tvö deiluatriöi
i samningum milli aðilanna,
og visaði hann þvi kröfum
beggja aðila frá dómi.
Eðlileg starfsemi á öllum
veitingahúsum hefur nú hafizt
að nýju, en væntanlega mun
deilan um þjónustugjald og
söluskatt leysast, er Hæsti-
réttur kveður upp dóm i einu
sliku máli, en búizt er við hon-
um á næstunni. —ÓG.
Gert róð fyrir 90 ferm
fyrir hvern geðsjúkling
„Þetta er ekki lausnin", segja öll lœknafélögin
VÍSIB
Laugardagur 14. april 1973.
Bannið
lík-
kistu-
naglann
— lœknanemar
skora ó Alþingi að
setja lög um bann
við innflutningi
sígarettunnar
Læknanemar hafa sent
Alþingi ályktun og skoraö á
þingiö að setja hið fyrsta
lög, sem banni innflutning
og sölu á sígarettum á Is-
landi. Telja læknanemarn-
ir, að þar með mundi nást
stór áfangi i heilsuvernd á
islandi.
Benda læknanemarnir á ýmis-
íegt, sem vísindamenn hafa sann-
að varöandi skaðsemi tóbaks-
reykinga, t.d. að 25 ára karlmaö-
ur, sem reykir hálfan til einn
pakka af sigarettum á dag, geti
vænzt þess aö lifa 5 1/2 ári skem-
ur en jafnaldri, sem ekki reykir.
Pipu- og vindlareykingar virðast
aöeins hafa smávægileg áhrif á
æviár manna.
Þá er bent á fjárhagstjón reyk-
ingamanns, ekki aöeins fyrir ein-
staklinginn, heldur og þjóöfélag-
iö. Telja læknanemar, aö um 200
þúsund vinnudagar tapist árlega
hér á landi vegna forfalla, sem
stafi af sigarettureykingum bein-
linis.
Þá telja iæknanemar, aö ekki
dragi úr sigarettureykingum
þrátt fyrir allar herferðir, aug-
lýsingabann og aðra viðleitni.
Greinilegt sé, að reykingar færist
i vöxt i yngri aldursflokkum og æ
fleiri unglingar á aldrinum 12-14
ára fari að reykja. „Allir byrja
þeir á sigarettum”, segja lækna-
nemarnir. „Sölubann á sigarett-
um virðist eina leiöin til aö koma i
veg fyrir þessa þróun.”
Bann sem þetta telja lækna-
nemarnir ekki skeröingu á frelsi
almennings, þvi langflestir reyk-
ingamannanna vilji raunverulega
hætta. Auk þess gætu þeir snúið
sér aö vindla- og pipureykingum,
benda nemarnir á. Telja þeir, að
unglingar á aldrinum 12-16 ára
hreinlega neyðist til að byrja
reykingar til að tolla i tizkunni
gagnvart félögum sinum. Eini
aðilinn, sem mundi verða fyrir
frelsisskerðingu, benda þeir á,
eru sigarettuframleiðendur, sem
framleiða eitrið og hafa siðan ár-
vissar tekjur af.
Ekki eru læknanemarnir
hræddir við, að hér færi likt og
með vinbannið forðum. Hér á
landi sé ekki hægt að framleiða
sigarettur, ekki að neinu marki
a.m.k., þannig að framkvæmdin
yrði auðveldari en reyndist með
vinbannið, sem brotið var niður
af bruggurum.
—JBP—
Áfram
þoka
Suðvestan eða vest-
an kaldi, þokuloft
eða rigning, hiti 5-6
stig.
ÖII læknafélög landsins hafa nú
sett sig á móti þvi opinberlega að
byggð verði geödeild sú, sem
fyrirhuguð er á Landspitalalóö-
inni. Stjórn Læknaféiags tslands
hélt fund með formönnum og full-
trúum allra læknafélaganna,
nema Læknafélagi Akureyrar,
sem ekki gátu komið. A fundinum
var samþvkkt samhljóma harð-
orð ályktun, sem Akureyrarlækn-
ar munu einnig vera sammála.
Ráögert er að húsnæði geð-
deildarinnar vcrði 11.850 fermetr
ar eöa álika stórt og allur Land-
spítalinn er núna, að undanskil-
inni fæðingardeildinni.
Brezka arkitektafélagið Weeks
og félagar, sem voru fengnir til
sem ráðgjafar, töldu, að 4.800 fer-
metrar nægðu fyrir þann sjúk-
lingahóp, sem deildin á að þjóna,
sagði Snorri Páll Snorrason, for-
maður Læknafélags Islands, þeg-
ar Visir leitaði til hans i gær.
Deildin er ætluð 120 dvalar-
sjúklingum, þannig að þarna
koma nær 90 fermetrar á hvern
sjúkling, sem er miklu meira
pláss en fyrir aðra sjúklinga á
Landspitalanum, sagði Snorri
Páll. Þetta teljum viö allt of stórt,
eða tvisvar og hálfum sinnum
stærra en nauðsynlegt er, og dýrt,
auk þess sem við álitum rangt að
staðsetja deildina þar, sem fyrir-
hugað er, eða á horninu á milli
Eiriksgötu og Hringbrautar, fast
upp við Hjúkrunarskólann.
Þarna yrði deildin i lélegu sam-
bandi við þjónustudeildir Land-
spitalans. Læknaráð Landspital-
ans hafði árið 1963 gert ráð fyrir
60-100 sjúklinga geðdeild I sjálf-
um spitalanum. Geðdeild fyrir 60
sjúklinga, sem skyndilega fá geð-
ræna sjúkdóma, væri mun heppi-
legri að okkar viti en svona stór
geðdeild eins og gert er ráð fyrir.
Staðurinn hér er ekki heppilegur
fyrir sjúklinga, sem eiga við
langtima geðræna sjúkdóma að
etja. Sérstaklega ekki þar sem
deildinni hefur verið valinn stað-
ur alveg við fjölfarnar umferðar-
götur, hraðbrautir. Þarna yröi
gengið beint út i umferðar-
skarkalann. Það er ekki við hæfi
langlegusjúklinga með þessa
sjúkdóma, sagði Snorri.
Það er rétt, að skortur er á
sjúkrastofnunum fyrir geðsjúka.
En þetta er bara ekki lausnin.
Það verður að hjálpa þessum
sjúklingum á hagkvæmari hátt.
Það má heldur ekki eyða svona
miklu fjármagni i hluti, sem
koma svona fáum að notum, meö-
an fjármagn þaö, sem variö er til
heilbrigðismála, hrekkur hvergi
nægjanlega fyrir brýnustu nauð-
synjum á öðrum sviðum, sagði
Snorri Páll. — Við trúum ekki á
svona lausnir. Það tók 20 ár að
byggja við Landspitalann. Það
tæki a.m.k. 10 ár að reisa svona
geðdeild, sem virðist ætlað það
hlutverk að slá út hæstu kröfur,
sem gerðar eru til geðdeilda,
hvar sem er i heiminum.
-VJ