Vísir - 22.02.1974, Qupperneq 6

Vísir. Föstudagur 22. febrúar 1974.

vísir
(Jtgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ititstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj, erl. frétta:
Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiösla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Rétursson
Haukur Ilelgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald kr. 360 á mánuði innanlands.
t lausasölu kr. 22 eintakið.
Blaðaprent hf.
Ódýr vísindi Ólafs
Mikla athygli vakti um árið, er sextiu valin-
kunnir menn skrifuðu undir áskorun um lokun
sjónvarpsins i Keflavik. Þessi áskorun sextiu-
menninganna hafði töluverð áhrif á þeim tima og
efldi raðir andstæðinga sjónvarpsins.
Sextiumenningarnir voru heppnir, að Ólafur
Ragnar Grimsson prófessor var þá ekki byrjaður
að þylja visindi sin. Hann hefði ekki verið lengi að
afgreiða þá með þvi að benda þeim á, að þeir
væru ekki nema 60 af um það bil 100.000 kjósend-
um og þvi væri ekkert mark á þeim takandi.
En hinir 170 valinkunnu framsóknarmenn, sem
skrifuðu undir viljayfirlýsingu um framhald á
dvöl varnarliðsins, voru ekki svona heppnir. 1
grein i Timanum i dag, bendir ólafur á, að þeir
séu „einungis 170 af rúmlega 26.600 kjósendum
flokksins”.
Siðan heldur Ólafur áfram með reikningsdæmi
sitt, er hann fjallar um hinn furðulega mikla
árangur af undirskriftasöfnun Varins lands.
Hann segir eitthvað á þá leið, að allir kjósendur
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðuflokksins að
undanskildum ungum jafnaðarmönnum séu and-
vigir brottför varnarliðsins. Þessir flokkar hafi
fengið um 50.000 atkvæði i siðustu kosningum og
þvi sé eðlilegt, að undirskriftasöfnun Varins
lands nái til 40.000-50.000 manna.
Þar sem ljóst er, að minnst 55.000 manns hafa
skrifað undir áskorun Varins lands, væri gaman
að vita, hvar Ólafur staðsetur þá 5.000-15.000
menn, sem þarna eru umfram. Liklega mundi
hann telja þetta fylgisaukningu flokkanna
tveggja, þvi að ekki eru þetta framsóknarmenn
samkvæmt fyrri hluta dæmis hans!
í rauninni er dæmi Ólafs hreint rugl. Menn
mundu aðeins yppta öxlum, ef venjulegir stjórn-
málamenn flyttu þjóðinni slikt dæmi. Málið er
fyrst og fremst alvarlegt fyrir þá sök, að Ólafur
er prófessor i félagsfræðideild og ætti ekki að
varpa rýrð á þau fræði.
Undirskriftasöfnun framsóknarmannanna
sýnir alls ekki að litið brot af flokki þeirra sé and-
vigt brottför varnarliðsins. Hún sýnir, að 170
manna hópur i flokknum hefur tekið saman hönd-
um um að vara við brottförinni. Engum félags-
fræðingi i heiminum nema ólafi dytti i hug að
nota þessa tölu til að skipta Framsóknarflokkn-
um i tvennt. Enda veit Ólafur betur en hann vill
vera láta, að skoðanir hinna 170 framsóknar-
manna njóta mikils hljómgrunns meðal flokks-
bræðra þeirra.
Undirskriftasöfnun Varins lands, sem stefnir
að sem mestum fjölda þátttakenda, er annars
eðlis. En samt duga reikningsaðtferðir ólafs þar
ekki. útilokað er, að söfnunin hafi náð til allra
kjósenda Sjálfstæðis- og Alþýðuflokksins. Þar að
auki eru áreiðanlega einhverjir kjósendur
þessara flokka ekki nógu áhugasamir um
varnarmálin til að gerast þátttakendur i áskorun
um þau, auk þess sem aðrir kjósendur flokkanna
tveggja eru beinlinis fylgjandi brottför varnar-
liðsins.
Hinir 55.000 þátttakendur i Vörðu landi eru
búnir að sýna styrk sinn. 1 engu landi eru til dæmi
um hlutfallslega jafnmikla þátttöku i áskorun i
umdeildu máli. Þennan sannleika eiga heiðarleg-
ir félagsfræðingar að sjá og viðurkenna.
-JK.
Björn Bjarnason:
Forsœtisráðherra
segir álit sitt
á undirskriftuiwm
Stefnan í varnarmálunum er óbreytt
Unnið er að framkvæmd
hennar með gætni og forsjá
StTJStsa Meginatriðin úr varnarmálakaflanum í
ræðu Ólafs Jóhannessonar, forsætis-
þ»>. .6 rllji hír npp. kvrrnl( |>» "
*V*ílr"ívÍ Ivnl ilMlt l&ilu. _j, á fundi Framsóknarfélags
cur 7. þ.m.
jsss- ;V.u>.
'ffixsí ” >. _____——
tllkynnt íl«nfum .6 öftru en þvl. nrjnt ••»►»»« ' '
i Vhéíur Þ»& sklptlr tkkl »& mlnum ln«um mr& þ»& lyrir aufum a&
, ddml mlklu míll. hvort ’ herllMh hyrlí« brotl
,lr ’ þremur eOa IJOrum < --^Íí»*», ,,* »ar6 nu ekkl niOur.taRan H
III hvort r*Viie l h>UH »— *• !■«.
Sttndvn> v» vU)v"> ’» Sda á Krfl»-
I sShssgfcsss-
5 s^sp.’SÆ^rsss
,| kosti. hvorkl —».
,. samstarísflokk V * '
; rn* , <m®8sr
sSsss ,fll
f 2*i'£S, —rr'
« s*u/i •*i kv“jaö I**1*/ha^ m
’&SáSSSfíSS
IUm leið og ólafur
Jóhannesson forsætisráð-
herra kom af þingi
NorðurlandaráðS/ gaf
hann fyrirmæli um það, að
ræða, sem hann flutti
blaðalaust á fundi Fram-
sóknarfélags Reykjavíkur
7 feb., skyldi vélrituð eftir
segulbandsupptöku og
dreift til fjölmiðla. Sagði
forsætisráðherra, að hann
gerði þetta til að taka af öll
tvímæli um það, sem hann
sagði, þar sem það hefði
orðið nokkurt ágreinings-
efni.
Eins og oft áður reis ágrein-
ingurinn um orð forsætisráðherra
innan hans eigin flokks. Tómas
Karlsson, ritstjóri Timans, birti
kafla úr ræðunni i forystugrein
blaðsins. 1 útvarpi skömmu siðar
lýsti Ólafur Ragnar Grimsson,
flokksbróðir Tómasar, þvi yfir,
aðhanntryði þvi ekki, að orð for-
sætisráðherra væru rétt eftir hon-
um höfð, raunar tryði hann engu,
sem Tómas ritaði i Timann. Nú
hefur varnarmálakafli ræðu for-
sætisráðherra verið birtur i
Timanum og i ljós kemur, að
Tómas Karlsson hefur haft rétt
eftir honum.
Þó erfitt sé að greina fast mót
aða stefnu i ræðu forsætisráðh.,
er ljóst af henni, að hann telur, að
ekki eigi að skýra málefnasamn-
ing rikisstjórnarinnar á þann veg.
að varnarliðið eigi að hverfa af
landi brott á kjörtimabilinu.
Hann sagði: ,,Það segir ekki i
þessum málefnasamningi, eins
og sumir hafa viljað lesa, að
varnarliðið skuli vera farið á
kjörtimabilinu”. I þessu sam-
bandi er enn rétt að rifja upp
ummæli Einars Ágústssonar i
viðtali við Visi 15. júli 1971, þá
sagði utanrikisráðherra: „Það er
yfirlýst stefna rikisstjórnarinnar,
að varnarsamningurinn skuli
tekinn til endurskoðunar og upp-
sagnar og brottflutningi hersins
verði lokið á fjórum árum. Ég
skil ekki, hvernig menn geta
túlkað þetta á annan veg en
herinn verði látinn fara”. A þeim
tima, sem liðinn er, siðan þessi
yfirlýsing var gefin , hefur utan-
rikisráðherra ekki verið eins for-
takslaus um þetta efni.
) Þrátt fyrir framangreinda
/ túlkun sina á málefnasamn-
) ingnum, sagði Ólafur Jóhannes-
( son einnig i ræðu sinni: ,,En eins
) og stendur i dag sé ég ekki
/ ástæðu til þess að hvika frá þvi
) höfuðmarkmiði, að varnarliðið i
l/ eiginiegum skilningi eigi að
) hverfa i áföngum” Erfitt er að
/ átta sig á, hver sé „eiginlegur
) skilningur” á varnarliðinu. Ráð-
/ herrann virðist með þessum
) orðum gefa i skyn, að til sé eitt-
/ hvert „óeiginlegt” varnarlið
) hvað sem það nú er.
( Ráðherrann gefur einnig til
j kynna, að ef til vill verði unnt að
í Ijúka viðræðum við Bandarikja-
menn á þann hátt, að ekki þurfi
að leggja málið fyrir Alþingi. Þar
með stendur vilji forsætisráð-
herra til þess, að varnar-
samningnum verði ekki sagt upp,
þvi að uppsögn hans verður að
bera undir Alþingi. Enda segir
ráðherrann á einum stað i ræðu
sinni: „Við getum þess vegna...
haft það dálitið i hendi okkar að
ná fram þvi markmiði, sem stefnt
er að i málefnasamningnum,
jafnvel þó ekki kæmi til upp-
sagnar á þessum samningi af ein-
hverjum ástæðum”. Hvernig for-
sætisráðherra ætlar að ná sam-
stöðu um þetta sjónarmið innan
rikisstjórnar sinnar er a.m.k.
þeim, sem utan standa, hulin ráð-
gáta.
Ræða forsætisráðherra ein-
kennist mjög af þeirri tvöfeldni,
sem rikir i stefnu Framsóknar-
flokksins i varnarmálunum. Það
er ætið erfitt að tala tungum
tveim um sama málið. Þetta
hefur þó forsætisráðherra tekizt,
þvi að þeim ritstjórum Timans,
sem ekki eru á sömu skoðun i
varnarmálunum, hefur báðum
tekizt að finna i ræðu forsætisráð-
herra klausur til að að vitna i,
þegar þeir rita forystugreinar
sinar. Aður er getið um grein
Tómasar Karlssonar, og i gær
vitnaði Þórarinn Þórarinsson i
ræðuna.
Tómas vitnar i þá kafla, þar
sem forsætisráðherra boðar, að
ekki þurfi endilega að segja
varnarsamningnum upp, en
Þórarinn tekur setningu eins og
þessa: „Við höfum haft þetta lið
svo lengi, að það ætti ekki að vera
meginatriði, hvort það fer að fullu
og öllu árinu fyrr eða seinna.
Aðalatriðið er að ’ ná mark-
miðinu”.
Vegna þess hve erfitt er að fá
endanlega niðurstöðu um það,
hver sé raunverulegur vilji for-
sætisráðherra i varnarmálunum,
er merkasti þáttur þessarar ræðu
hans sá kafli hennar, sem fjallar
um undirskriftasöfnun Varins
lands, Þar tekur forsætisráðherra
i fyrsta skipti opinberlega afstöðu
til áskorunar meira en 50.000
kjósenda i rikisstjórnina um að
leggja á hilluna ótimabær áform
um uppsögn varnarsamningsins
og brottvisun varnarliðsins. Hann
skýrir , hvað hann telur felast i
undirskriftunum og segir: „Ég
held, að það sé ekki skrifað undir
meira þar en að uppsögn eigi
ekki að fara fram. Ég held að það
þurfi að minnsta kosti ekki að
skilja þær undirskriftir þannig,
að það sé haft á móti endur-
skoðun”.
Séu þessi orð ráðherrans
metin með hliðsjón af öðru þvi,
sem hann sagði og hér hefur verið
rakið, þá er ljóst, að sú endur-
skoðun, sem miðar að þvi, að
„varnarliði i eiginlegum skiln-
ingi” hverfi af landi brott er i
andstöðu við vilja undir-
ritendanna. Hvort rikisstjórnin
ætlar að hunza vilja þessa mikla
fjölda kjósenda, mun betur koma
i ljós siðar og verður þá um það
fjallað.
Forsætisráðherra segir einnig
um undirskriftirnar. „En hvað
sem um það er, þá er nitt vist, að
það er heldur óheppilegt, svo ekki
sé meira sagt, að slik undir-
skriftasöfnun skuli hafa verið sett
i gang, áður en farið er til samn-
inga við Bandarikjamenn. Og þvi
er ekki að neita, að það gæti gert
okkar samningsaðstöðu lakari en
hún hefði ella verið. Þó skal ég
ekki fullyrða um það”.
Þetta er næsta íurðuleg yfir-
lýsing. í fyrsta lagi voru samn-
ingaviðræðurnar við Bandarikja-
menn byrjaðar, þegar undir-
skriftasöfnunin fór af stað. 1 öðru
lagi væri litil þörf fyrir almenn-
ing að segja álit sitt á málinu, ef
rikisstjórnin hefði þegar gengið
frá þvi. Og i þriðja lagi er samn-
ingsaðstaða rikisstjórnarinnar
ekki lakari eftir undirskriftasöfn-
unina, nema hún ætli að ganga i
berhögg við áskorun kjósenda.