Vísir - 02.03.1974, Side 9

ísl. Ilðið átti við þrjá mót-
herja að etja á HM í gœr!
— Vestur-Þýzkaland sigraði með 22—16, eftir að íslenzka liðið skoraði tvö fyrstu mörk leiksins
Frá Magnúsi Gíslasyni/
Erfurt, i gærkvöldi.
Islenzka landsliðiö í
handknattleiknum hefur
margt þurft að reyna hér í
Austur-Þýzkalandi, og
leikurinn í heimsmeistara-
keppninni við Vestur-Þjóð-
verja í dag bar þess glögg
merki — liðið átti þar við
þrjá óvini að etja, vestur-
þýzku mótherjana, flens-
una, sem herjað hefur á
liðið, og slaka, júgó-
slavneska dómara. Margir
héldu þvi fram í dag, að
Vestur-Þjóðverjar hefðu
átt slæman dag á fimmtu-
dag gegn Dönum — en í
leiknum við ísland kom í
Ijós, að þýzka liðið er ekki
sterkt. Úrslit hefðu áreið-
anlega orðið tvísýn, ef ís-
lenzku leikmennirnir hefðu
gengið heilir til leiks — en
þvi var ekki að heilsa frek-
ar en í Tékkaleiknum. Og
úrslitin urðu vestur-þýzkur
sigur, 22-16.
Jafnvel brúnin á hinum svart-
sýnustu i islenzka hópnum hér á
HM lyftist talsvert i leikbyrjun,
þegar islenzka liðið byrjaði mjög
vel og skoraði tvö fyrstu mörk
leiksins. Hörður Kristinsson skor-
aði af linu, og siðan bætti Axel
Axelsson við öðru marki með eit-
ilföstu langskoti. Mikil tauga-
spenna kom i ljós i þýzka liðinu —
en eftir að Þjóðverjum tókst að
koma lagi að mestu á taugafnar,
jafnaðist leikurinn. Bucher, fé-
lagi Geirs Hallsteinssonar hjá
Göppingen, skoraði fyrsta mark
Vestur-Þýzkalands — og siðan
varð leikurinn mikið einvigi i
fyrri hálfleiknum milli Axels og
Hansa Schmidt.
Islenzka liðið lék flata vörn og
sá illa við Hansa og brögðum
hans. Hann skoraði fjögur mörk i
röð — en Axel eitt, og leikurinn
seig á ógæfuhlið fyrir islenzka lið-
ið. Þýzku leikmennirnir léku
mjög fast i vörninni — og varð
það til þess að einum leikmanni
þeirra, Welch, var visað af leik-
velli. Með skynsömum og yfir-
veguðum leik tókst islenzka liðinu
að vinna upp þann mun, sem
þýzka liðið hafði náð, og eftir 20
min. var staðan 7-7. Axel var-
drýgstur við að skora.
En þá brá svo undarlega við, að
júgóslavnesku dómararnir fóru
að dæma mjög hart á tslendinga
— en slepptu flestu hjá þýzkum,
dæmdu mjög vægt á þá. Herði og
Gunnsteini Skúlasypi, fyrirliða,
var visað af leikvelli fyrir smá-
vægileg brot —■ og með manni
færra mikinn hluta lokakaflans
tókst islenzka liðinu ekki að
standa i þvi þýzka, sem skoraði
þrjú siðustu mörkin i hálfleikn-
um. Staðan i hálfleik var þvi 10-7
fyrir Vestur-Þýzkaland. Ólafur
Benediktsson var i marki allan
hálfleikinn og var i góðu formi —
varði meðal annars viti frá Hansa
Schmidt.
1 siðari hálfleiknum kom i ljós,
sem margir höfðu óttazt, að is-
lenzka liðið hafði ekki úthald i
hinum hraða leik — þar sagði
flensan til sin. Þjóðverjar breyttu
leikaðferð sinni — tóku Hansa út
af og léku hraðar en áður. Leikur
inn var mun hraðari hjá þeim, og
við það réð islenzka liðið illa, en
framan af höfðu þýzku leikmenn-
irnir farið sér hægt og treyst á
skotkraft Hansa Schmidt. Einnig
mistókst ýmislegt hjá islenzka
liðinu — til dæmis átti Viðar
Simonarson tvö misheppnuð skot,
en að öðru leyti átti hann góðan
leik.
Þegar Þjóðverjarnir eygðu sig-
urinn, gáfu þeir ekkert eftir og
léku grófar. Tveimur þeirra var
þá visað af leikvelli, en islenzka
liðinu tókst ekki að nýta sér það —
mest vegna misheppnaðra vita-
skota — fyrst varði Klaus Kater
frá Axel — siðan frá Geir. Það var
Gunnar Einarsson, FH, sem fisk-
aði bæði þessi vitaköst, en hann
kom inn á stuttan leikkafla i sið-
ari hálfleik. Skoraði gott mark —
en var svo kippt út af og kom ekki
meira inn á.
Það var mest fyrir frábæra
samvinnu þeirra Axels og Björg-
vins Björgvinssonar, að Island
hélt jöfnu frá 18-12 — minnkaði
meira að segja muninn um tima
niður i fjögur mörk. En sigri vest-
ur-þýzka liðsins varð ekki hróflað
— og i lokin fékk liðið tækifæri til
að komast sjö mörk yfir.
Deckarm tók þá vitakast og skaut
i stöng.
Hins vegar má finna að ýmsu i
sambandi við innáskiptingar og
vörn islenzka liðsins. Það má
deila um það, hvort það var rétt
að nota suma leikmenn miskunn-
arlaust, þó svo þreytu gætti mjög
hjá þeim. Það má deila um hvort
rétt var að leika hina flötu vörn i
stað þess að reyna að koma meira
fram á móti þýzku leikmönnun-
um. Og það má mjög deila um
innáskiptingarnar. Þannig var til
dæmis Sigurbergur Sigsteinsson
ekki notaður fyrr en talsvert var
liðið á siðari hálfleik. Einar
Magnússon lék með i byrjun og
átti góðan leik — en var þá tekinn
út af og litið notaður meira.
Gunnar Einarsson kom allt of
seintinn á — lék prýðilega, en var
þá strax kippt út. af og ekki meira
notaður.
Og við höfum verið að velta fyr-
ir okkur, hvers vegna Guðjón
Magnússon var ekki notaður i
leiknum — sá leikmaður, sem
ekkert hefur fundið til flensunnar,
eins og Axel, og sá leikmaður,
sem mest kom á óvart i leikjun-
um i Noregi og lék þar mjög vel.
Nú hefur hann ekki fengið tæki-
færi — já, þvi hafa menn velt
mjög fyrir sér. Það er ekki vafi á
þvi, að Guðjón hefði getað gert
usla hjá Þjóðverjum — eins og
Gunnar Einarsson gerði þann
stutta tima, sem hann var með.
Axel Axelsson var frábær i
leiknum, og samvinna hans og
Björgvins siðari hluta leiksins
mjög góð. Þá náði Björgvin sér
vel á strik, en hann var heldur
seinn i gang. Gunnar kom á óvart
— og Viðar, Gunnsteinn og Auð-
unn Óskarsson voru góðir. Ólafur
Benediktsson varði mjög vel i
markinu allan leikinn — og Geir
var drjúgur i spilinu, en skoraði
ekki nema eitt mark.
Hansi Schmidt kom þýzka lið-
inu á sporið með mörkum sinum i
fyrri hálfleik — mjög skotharður
og brögðóttur. Leikurinn var ein-
vigi milli hans og Axels i marka-
skorun. Báðir skoruðu sex mörk
— en Axel komst betur frá þvi
einvigi. Skot hans fjölbreyttari og
glæsilegri. Eftir leikinn voru
kapparnir mjög myndaðir saman
— og það er greinilegt, að mörg
lið hafa augastað á Axel. Það er
aðeins spurt um Axel af islenzku
leikmönnunum — já, blaðamenn-
irnir hér spyrja mikið um hann.
Mörk Islands i leiknum skoruðu
Axel 6, Björgvin 5, Viðar 2, Geir,
Gunnar og Hörður eitt hver. Fyrir
þýzka liðið skoruðu Hansi
Schmidt 6, Westebbe 4, Deckarm
3, Bucher 3, Gröninger 3, Wehnert
2 og Spiegler 1. emm
Mér bárust um daginn
nokkrar héraðvisur, og verða
þær aðaluppistaðan i þætt-
inum i dag.
„Þessarvisureruað vonum
misjafnar að gæðum og eiga
það sameiginlegt að vera
gamlar.
Sú fyrsta er eftir Ólaf Sigurðsson sig-
mann og er frá þvi um 1750.
Ór hörðu grjóti og linum leir
mcð list og framann
það var mönnum gagn og gaman
að guð hcfir hnoðað Drangey saman.
Leirulækjar-Fúsi tekur stórt upp i sig i
næstu visu.
Bjarnarfjörður er suddasveit,
sist má ég þeirri hæla,
Óðinn valdi i þann reit
alla landsins þræla.
Varla mun þeim hafa orðið matar
vant, sem áttu landsgagn á Reykhólum.
Um það, hvað hægt var að nytja þar, yrkir
Eirikur Sveinsson.
Söl, hrognkelsi, kræklingur,
hvönn, cgg, dúnn, reyr, inclur,
kál, ber, lundi, kolviður,
kofa, rjúpa, selur.
Bjarnarfjörður er suddasveit
Baldvin skáldi yrkir um Gönguskörð
i dölum þröngum drifa stif
dynur á svöngum hjörðum,
það verður öngum of gott lif
upp í Gönguskörðum.
Látra-Björg orti margar héraðsvisur,
en hún fór á vergang i kringum 1750 eins
og raunar fleiri, þvi að um þetta leyti
ógnaði Norðlendingum bæði hafis og eld-
gos. Misstu þá margir smábændur allt
sitt, og var þá ekki um annað’að ræða en
fara á vergang.
Ekki gátu allir tekið vel á móti þessu
fólki, og fær Reykjadalur þessa einkunn
hjá Björgu.
Reykjadalur er sultarsveit,
sést hann oft með fönnum,
ofaukið er i þeim reit
öllum góðum mönnum.
Gott finnst Björgu aftur á móti að koma
i Bárðardal.
Rárðardalur er besta sveit,
þótt bæja sé langt á milli,
þegið hef ég i þcssum reit,
þrálega magafylli.
Um Melrakkasléttu yrkir hún.
Slétta er bæði löng og Ijót,
leitun er á verri sveit,
hver, sem á henni festir fót,
fordæmingar byggir reit.
I annað sinn er Björg kom á Sléttu
mun heldur betur hafa verið tekið á móti
henni og snýr hún þá visunni við.
Slétta er ekki löng og ljót,
leitun er á bctri sveit,
hvcr sem á henni festir fót,
farsælastan byggir reit.
Að lokum er hér visa um Mývatnssveit.
Mývatnssveit ég vænsta veit
vera á norðurláði,
fólkið gott, cn fær þann vott,
að fullt sé það af háði.
Látra-Björgu er þannig lýst, að hún hafi
veriðkvenna ferlegust ásýndum, hálslöng
og hávaxin, og henni væri afar hátt til
hnés.
Getið er ég sé grýlan barna,
af guöi sköpt i mannsins liki,
á mig starir unginn þarna
eins og tröll á himnarikL
A yngri árum stundaði hún sjósókn og
gaf karlmönnunum ekkert eftir i þvi efni.
Hún 'yrkir margar visur um sjóinn.
Bið ég höddur blóðugar,
þó bregði upp faldi sinum,
Ránardætur reisugar,
rassi að vægja minum.
Sendi drottinn mildur mér
minn á öngul valinn
flyðru þá, sem fallcg cr,
frek hálf þriðja alin.
Róöu betur, kæri kall,
kenndu ei i brjóst um sjóinn,
harðar taktu herðafall,
hann er á morgun gróinn.
Trú Látra-Bjargar er i engu ólik þvi,
sem almennt gerðist á þessum tima.
Dómarinn Jón, þú dæmir mig,
dómurinn sá er skæður,
dómarinn sá mun dæma þig,
sem dómunum öllum ræður.
Aldrci Látra-brennur bær,
bleytan sliku vcldur,
þangað til aö Kristur kær
kemur og dóminn heldur.
Systurnar Rut og Júdit, sem kenndar
eru viðLjósavatn, i Þingeyjarsýslu, ortu
margar mergjaðar visur. Þær voru
báðar prýðilega hagoiðar eins og raunar
fleiri af þeirra ætt. Vísuna sem hér ferá
eftir, ortu systkinin á Ljósavatni um
móður sina og ortu þau sitt orðið hvert.
Að sjálfsögðu er þetta i gamni gert.
Um bæinn trassast út og inn
öskveðurs með byljuni
i bragöi, skassa, blökk á kinn,
bölvuð hlassadrottningin.
Þess er ekki getið eftir hvora systurina
hver visa er.
Fjalla kauða foringinn,
fanturinn nauða grófur,
er nú dauður afi minn
Oddur sauðaþjófur.
Þegar meira en ein öld er liðin frá þvi
að visur eru ortar er oft erfitt að feðra
þær með fullri vissu. Þarf jafnvel oft og
tiðum ekki svo langan tima til. Næsta
visa hefur verið eignuð Jónatan, bróður
systranna.
Brytjaöur hrossa blóðmörinn,
bezti tossa rétturinn,
lekk það bnossið fölur á kinn
Finnbogi Oddsson, bróðir minn.
Ekki voru allar visur þeirra systra ljót-
ar. Næstu tvær visur eru eftir Rut.
Tilefnið er það, að maður nokkur dó
fyrstu nóttina, er hann svaf hjá konu
sinni.
Flóðs á arini fyrstu nótt
fleygir byrðar grana
taka náði sára sótt,
sem hann dró til bana.
Sakna mátti sæmdarmanns
svoddan fólk i ranni.
Gat ei yfir greftran lians
grátinn staðið svanni.
Þátturinn endar á þessari visu þeirra
systra.
Fyrir þessar bögur brátt
horguninni flýti
óvæginn á allan hátt
andskotinn i viti.
Ben. Ax.