Vísir - 18.05.1974, Qupperneq 6

6
Visir. Laugardagur 18. mai 1974.
visir
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Hitstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
^ Auglýsingastjóri:
Auglýsingar:
Afgreiðsla:
Kitstjórn:
Áskriftargjald 600 kr
í lausasölu 35 kr. ein
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Birgir Pétursson
Haukur llelgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Hverfisgötu 32. Simar 11660 86611
Ilverfisgötu 32. Simi 86611
Siöumúla 14. Simi 86611. 7 linur
. á mánuöi innanlands.
takiö. Blaðaprent hf.
Orð verða að athöfnum
Eðlilegt er, að ágreiningur sé meðal manna
um, hvort áætlun Birgis Isleifs Gunnarssonar
borgarstjóra um útivist og umhverfi i Reykjavik
sé raunhæf eða uppi i skýjunum. Svipaðar deilur
urðu á sinum tima, þegar áætlanir um malbikun
og hitaveitu voru birtar.
Útivistar- og umhverfisáætlunin er að ýmsu
leyti á undan sinni samtið og gerir þar að auki
ekki ráð fyrir neinu hálfkáki i framkvæmdum.
Sumir segja, að hluti hinna fyrirhuguðu verkefna
sé óþarfur, og aðrir segja, að borgin ráði ekki við
svona viðamikið verkefni á aðeins tiu árum.
Svipaðar úrtölur heyrðust, þegar birtar voru
áætlanir um stórkostlegt átak i malbikun og
hitaveitu.
Hin nýja áætlun minnir um margt á hinar
fyrri. Hún gerir ráð fyrir tiu ára átaki til að koma
útivistar- og umhverfismálum Reykjavikur i
fyrsta flokks horf. Henni fylgir framkvæmda-
áætlun fyrir fjögur fyrstu árin og er þar gerð
ýtarleg grein fyrir kostnaði. Þessi fjögur ár á
framkvæmdin að kosta um 200 milljónir króna á
ári að meðaltali. Þetta sýnir, að áætlunin er
raunhæf, þótt hún sé djörf, alveg á sama hátt og
malbikunar- og hitaveituáætlanirnar á sinum
tima.
í áætluninni er ekki reiknað með, að sjálf-
sagðar framkvæmdir verði að vikja fyrir
djörfum og dýrum framkvæmdum. Til dæmis eru
venjulegar gangstéttir meðal þess, sem á að
ljúka á fyrstu fjórum árum áætlunarinnar.
Meðan malbikun borgargatna var i mestum
gangi, drógust gangstéttirnar aftur úr. Á undan-
förnum árum hafa þær sótt fram á nýjan leik, svo
að unnt á að vera að ljúka þeim á næstu fjórum
árum.
Annað dæmi eru ófrágengnu svæðin, sem eru
um allan bæ, sum stór og önnur litil. Þessi svæði
eru sums staðar eins og sár i borgarumhverfinu.
Þessi svæði eru meðal þess, sem forgang hefur i
framkvæmdaáætluninni. Að visu er ekki nema
sumt af þeim, sem er i umsjá borgarinnar.
Umráð annarra hafa rikið og einstaklingar. I
áætluninni er gert ráð fyrir, að borgin hafi eigi að
siður frumkvæði að samstarfi um fegrun og frá-
gang þessara svæða.
Gerð gangstétta og frágangur auðra svæða er
forsenda hins djarfari hluta áætlunarinnar. I
þeim hluta er meðal annars gert ráð fyrir full-
komnu kerfi göngu- og hjólreiðastiga um borgina,
sem gera mönnum kleift að ferðast um borgina
þvera og endilanga án þess að stiga út á götu. Þar
er einnig gert ráð fyrir þvi, að útivistarsvæði
borgarinnar verði þannig úr garði gerð, að þau
laði borgarbúa til útivistar.
Sumt af þessum framsýnu ráðagerðum verður
framkvæmt strax á fyrstu fjórum árunum
samhliða gerð gangstétta og ræktun opinna
svæða, en annað biður siðari sex áranna. Aðal-
atriðið er, að borgarstjóri og embættismenn
borgarinnar hafa gert skýra grein fyrir stærð
verkefnisins og kostnaðinum við það svo að unnt
er að ráðast i framkvæmdir af fullkomnu öryggi,
festu og hraða.
Hvernig geta svo borgarbúar treyst þvi, að
þetta sé ekki kosningabrella, heldur raunhæf
ráðagerð um fegrun borgarinnar og eflingu
mannlifs? Svarið felst i þvi að visa til mal-
bikunaráætlunarinnar og hitaveitu-
áætlunarinnar. Þær voru kallaðar kosninga-
brellur. En þær stóðust samt á tilsettum tima.
Þessi reynsla gerir gæfumuninn. —JK
■ ■ a m ■■■■■■■■■■■■
Uppspretta
™ * *
Ums|on:
skœruliðanna
Þau draga fram lifið i niðurniddum fátækra-
hverfum á ölmusum Sameinuðu þjóðanna, og það
sem helzt heldur i þeim lifi er vonin um að snúa ein-
hvern tima aftur til ættjarðarinnar, sem þau
glötuðu fyrir 26 árum.
— Börn þeirra hafa aldrei séð Palestinu. Þau eru
þessir reiðu ungu menn, skæruliðarnir i hermanna-
búningunum með AK-47 rifflana í höndunum. —
Foreldrar þeirra hrærast i fortiðinni.
algengar) bíða engar umbætur
framundan. 1 skólunum og innan
heimilisins eru börnin lött þess að
blanda gerði við Libanonþjóðina,
eða gera sér mikið dælt við jafn-
aldra sína innfædda. Lifið i flótta-
mannabúðunum er bara ,,til að
byrja með”... „stundarfyrir-
brigði”, eins og þeir sjálfir leggja
áherzlu á, eða þangað til ættjörð
þeirra hefur verið „frelsuð”. En
þetta lif hefur gert feðurna að
„gauðum” og synina að hryðju-
verkamönnum.
Það voru 400.000 flóttamenn frá
Palestinu, sem glötuðu borgara-
réttindum sinum og eignum
öllum, þegar Israelsriki var
stofnað 1948. Nú eru þeir 1,5
milljón vegna örra fæðinga og
sex daga striðs, októberstriðs og
þess háttar átaka, sem dregið
hafa Israela æ lengra inn á yfir-
ráðasvæði Araba.
Á lista Sameinuðu þjóðanna
yfir þá flóttamenn, sem þær
reyna að létta sárustu neyðinni
af, sést, að það eru 187 þúsund
Palestinuflóttamenn i Libanon,
173 þúsund i Sýrlandi, 327 þúsund
á Gazasvæðinu, sem Israelar
hafa á valdi sinu, og 852 þúsund á
austur- og vesturbökkum
Jórdanár.
Það eru fimmtán flóttamanna-
búðir i Lfbanon, þar sem hafast
trr flóttamannabúöum Palestlnuaraba.
Þótt skæruliðasamtök
Palestinuaraba haldi þvi sjálf
fram, að sérhver fljóttamaður sé
„striðsmaður” þá er raunveru-
legur mannafli þeirra undir
vopnum i Libanon áætlaður vera
um 14.000 menn — Þeir stjórna
flóttamannabúðunum samkvæmt
samkomulagi við Libanonstjórn
frá þvi 1969. Það samkomulag
hefur reyndar seinni árin sætt
gagnrýni borgara i Libanon, sem
tala um „riki i rikinu”.
þjóðanna gróflega reiknað um
5000 milljónir króna á ári.
Aðeins eitt Arabarikjanna
hefur veitt Palestinuflóttafólkinu
borgararéttindi, en það er
Jórdania. 1 Libanon og Sýrlandi
verður þetta fólk að ganga með
nafnskirteini, sem auðkennir það
sérstaklega sem útlendinga.
Hinnar ört fjölgandi barna.. ja,
hjörð virði.st helzta orðið yfir
það..(í3 manna fjölskyldur eru
Palestfnuskæruliöar á æfingum i návigi.
við nær 100 þúsund Palestinu-
arabar. Hin 87 þúsundin búa utan
búðanna við hörmungarkjör.
Heimili þeirra eru eins her-
bergis steinsteypukassar eða
kolryðgaðir bárujárnsskúrar sem
standa við troðninga eða slóðir,
sem aldrei er borið ofan i og
verða ófærir i rigningum vegna
leðjunnar, en breytast í rykský
sem aldrei sést yfir allt sumarið.
Engar vatnslagnir þýða um leið
engar skolpleiðslur. Sameinuðu
þjóðirnar leggja i þessu tilviki
heilbrigðismálunum lið með þvi
að ráða úr hópi flóttafólksins
sorphreinsunarmenn til að halda
þessum búðum upp úr saurnum.
Konur hnappast utan um vatns-
bólin og biða þar þolinmóðar eftir
þvi, að röðin komi að þeim að
fylla bensinbrúsa af vatni.
Flóttamennirnir þiggja matar-
gjafir Sameinuðu þjóðanna, en
skammturinn er 22 pund af hveiti,
1,3 pund af sykri og jafnmikill
skammturaf þurrkuðum baunum
eitt pund af hrisgrjónum og 18
desilitrar af mataroliu á mánuði.
Mennirnir bæta þetta upp með
daglaunavinnu, en launin nema
um það bil eitt hundrað og
fimmtiu krónum á dag.
Dánartalan er há, en fjöl-
skyldurnar tilkynna ekki alltaf
fráfall ættingja sinna, þvi á
meðan fá þær matarskammt hins
látna. Framfærsla þeirra kostar
hjálparstofnun Sameinuðu
Flóttamannabúðirnar eru frjó-
samur akur til liðsöflunar fyrir
hryðjuverkamennina, og hafa
Palestinuskæruliðar hvergi eins
mikið athafnafrelsi núorðið og i
Libanon. En sambúð þeirra við
trega gestgjafa sina er oftast eins
og á nálum, þegar bezt lætur.
Hefur ósjaldan komið til skot-
bardaga milli skæruliðahópa og
stjórnarhers Libanon.
Tilraunir Libanon til þess að
staðsetja herflokka i búðunum
„til að vernda” skæruliðana
hafa allar strandað til þess, enda
of augljósar tilraunir til að hefta
framtak skæruliðanna, sem oft
kallar yfir Libanon reiði og
hefndaraðgerðir Israela.
Skæruliðarnir segjast vera
sjálfs sin lögregla, en Libanon-
menn gruna þá æ oftar orðið um
að fela libanonska afbrotamenn
— Sú var tiðin, að Palestinumenn
vildu ólmir sýna vestrænum
gestum aðbúnaðinn i búðunum og
neyð sina, en nú eru. þeir tregir
til sliks. Israelskar vikingasveitir
hafa sýnt sig i þvi að vera merki-
lega kunnugar öllu lifi búðanna,
og nú er litið á erlenda gesti sem
hugsanlega njósnara.
Hin saklausu fórnarlömb hatursstriös skæruiiöa og Israelsmanna —
fólk, sem syrgir látna ættingja, er fórust i árásum israelska flughers-
ins.