Vísir - 05.06.1974, Síða 6

6
Vlsir. Miðvikudagur 5. júni 1974
VISIR
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Hitstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastj. erl. frétta:
Auglýsingas,tjóri:
Auglýsmgar:
Afgreiðsla:
Ritstjórn:
Reykjaprent hf.
Sveinn R. Eyjólfsson
Jónas Kristjánsson
Jón Rirgir Pétursson
Haukur Helgason
Björn Bjarnason
Skúli G. Jóhannesson
Hvcrfisgötu 32. Simar 11660 86611
Hverfisgötu 32. Simi 86611
Siðumúla 14. Simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
t lausasöiu 35 kr. eintakið. Biaðaprent hf.
Blómaskeið braskaranna
Ef þú átt eða getur útvegað þér þrjár milljónir
króna, þá kaupir þú þér 30 frystikistur og fyllir
þær af smjöri. Siðan selur þú frystikisturnar og
smjörið, þegar niðurgreiðslutimanum lýkur i
haust. Ætla má, að söluverðið verði þá um fimm
milljónir króna. Þegar kostnaður við umsvif, raf-
magn og fleira hefur verið dreginn frá, er
hagnaður þinn um 65% á þremur-sex mánuðum.
Þetta er gott dæmi um ójafnvægið, sem stafar
af sifelldum miðstjórnaraðgerðum rikisins i
efnahagsmálum. Fyrirtæki þrifast ekki lengur á
nákvæmni i rekstrarhagræðingu, framleiðni,
nýtingu fjármagns og eflingu vélakosts. Slikar
aðgerðir nægja ekki lengur til að hindra taprekst-
ur.
Braskið er bezta lifibrauðið á timum sem þess-
um. Enda er risin ný stétt spekúlanta, sem ekki
spáir i göngur sildarinnar, heldur i sveiflurnar á
efnahagsstefnu rikisstjórnarinnar. Þeir blómstra
á kostnað almennings og atvinnuvega.
Lækka niðurgreiðslur eða hækka þær? Lækka
útflutningsuppbætur eða hækka? Lækkar gengið
eða hækkar? Verður kaupgreiðsluvisitalan skor-
in eða ekki? Verður fjármagn fryst eða þitt?
Hvernig breytist röðun forgangsverkefna?
Hvernig sveiflast höftin?
Spár um svör við slikum spurningum ráða
flutningi fjármagns um þessar mundir, — eftir
þriggja ára vinstri stjórn. Þeir hagnast i sifellu,
sem hafa fjármagn til að spila með og þekkja hin-
ar nýju spilareglur. Hinir riku verða rikari og
hinir fátæku fátækari.
Frjálst hagkerfi, eins og við þekkjum frá tima
viðreisnarstjórnarinnar, býður ekki upp á þetta
ógeðfellda ástand. t sliku kerfi er þjóðarhag ekki
miðstýrt með höftum og sibreytilegum duttlung-
um stjórnvalda. Enda þrifust spekúlantar miklu
siður á viðreisnartimanum.
Annar fylgifiskur vinstristjórna, sem hefur
svipuð áhrif, er verðbólgan. Sagan sýnir, að
vinstristjórnir ráða mun siður en aðrar stjórnir
við verðbólguna. Og allir vita, að verðbólgan er á
kostnað þeirra, sem minnst mega sin i þjóðfélag-
inu, svo sem ellilifeyrisþega, öryrkja og ungs
fólks, sem ekki er byrjað að koma þaki yfir höfuð
sitt.
Það er eðli vinstristjórna að vera vanmáttugar
gagnvart verðbólgu og vera sifellt að krukka i
efnahagslifið. Afleiðingin af þessu er stóraukið
misrétti i þjóðfélaginu. Þessi er reynslan siðustu
þrjú árin og sú hin sama var reynslan hjá næstu
vinstristjórn þar á undan.
Foringjar vinstriflokka klæmast mjög á orðinu
félagshyggja. Heldur er það ógeðfellt tal i ljósi
staðreyndanna. Enda er það segin saga, að eitt er
að hafa hugsjónir og annað að vera farsæll i
starfi. Og það er böl vinstristjórna að vera upp-
spretta alls kyns spákaupmennsku, sem gerir
hina riku rikari og hina fátæku fátækari.
Nú vonum við, að blómaskeið braskaranna sé
senn á enda og að við taki efnahagsstefna, sem
efli heilbrigt atvinnulif og hag alls almennings.
Nú vonum við, að hugsun þjóðarinnar beinist frá
braski með fasteignir, smjör og frystikistur og
beinist i þess stað að heilbrigðum atvinnurekstri
og eflingu hans. Þá getur þjóðin aftur farið að
feta á brattann i sókn hennar til bættra lifskjara
alls almennings.
—JK
umsjón G.P.
Karpov er ættaður úr úral-
fjöllum, úr námabænum Zlatoust.
Hann var byrjaður að tefla skák,
áður en hann lærði að lesa. —
Faðir hans gaf honum manntafl,
þegar hann var 4 1/2 árs gamall.
Aður en langt var um liöið kunni
hinn ungi Tolya ekki bara mann-
ganginn, heldur gat hann lika
fylgt leikjaröð i skrifaðri skák.
Yevgeny Karpov fór þá með son-
inn i menningarmiðstöð stál-
iönaðarmanna til þjálfunar.
Tolya vann siðan barnamótin,
og 11 ára var hann orðinn
meistaraefni og 15 ára meistari.
Ólikur mörgum ungum skák-
mönnum, sem eru blindaðir af
leikfléttum og mannfórnumá
skákborðinu, þá sýndi Karpov
fljótlega ótrúlegan hæfileika til
stöðumats og áhuga á þeirri hlið
skákarinnar, sem reyndar er tal-
in lykillinn að iþróttinni. — Skák-
still hans þykir af sigilda skólan-
um og vel útreiknaður.
„Stundum er mér legið á hálsi
fyrir að tefla litlaust og þurr-
lega,” segir Karpov. „En ég er
maður praktiskur og tefli helzt
ekki i tvisýnu, eins og t.d. Larsen
gerir. Ef ég hef um fleiri en eina
leið að velja, þá tefli ég ekki endi-
lega þá einföldustu, heldur þá
fljótvirkustu eða öruggustu.”
Valið fer þó sjaldnast fram við
skákborðið, heldur oftast áður, og
þá i samráði við þjálfarann,
Semyon Furman. Ef and-
stæðingurinn er einhver á borð
við Tigran Petroshan, sem helzt
kýs einfaldar leiðir, þá leitast
Karpov við að flækja stöðuna.
Gegn Viktor Korchnoi, sem
Karpov mætir i september næst-
komandi i baráttunni um
áskorandaréttinn, kann Karpov
að velja einfaldari leiðir, þvi Kor-
chnoi hneigist helzt til flókins
stöðutafls með margvislegum
fins og svampur
//Það er naumast það er
berserksgangur á piltin-
um. Vinna heimsmeistar-
ann fyrrverandi fjögur
gegn einu og gera við hann
sex jafntefli. Fyrr mátti
nú rota en dauðrota."
Þetta eða annað ámóta
mátti heyra skákáhuga-
menn tuldra fyrir munni
sér, þegar fréttir bárust af
því, að Anatoly Karpov
hafði borið sigur úr býtum
i einvíginu við Boris
Skopteikning af Karpov og Fur-
man, þjálfara hans.
Spassky, sem margur
hafði spáð, að mundi tefla
aftur við heimsmeistarann
Fischer og kannski endur-
heimta titilinn.
Að visu höfðu þó nokkrir talið
Karpov sigurstranglegan, þrátt
fyrir hve ungur hann er og and-
stæðingur hans margreyndur og
hertur kappskákmaður.
Þótt Karpov sé aðeins 23 ára
gamall (i siöasta mánuði), þá er
hann ekki nýgræðingur i taflinu.
Atján ára gamall varð hann
heimsmeistari unglinga i skák og
nitján ára var hann orðinn stór-
meistari. — Hann var kjörinn I
fyrra bezti sovézki skákmaðurinn
árið 1973, og sá titill hefur til
skamms tima þýtt svipað og bezti
skákmaður heims.
Að visu er Karpov ungur, en
það þýðir ekki það sama og að
hann sé fullur ungæðislegs ofur-
kapps. Til að mynda er hann bú-
inn undir langt umsátur um
Bobby Fischer og heims-
meistaratitilinn. Hann telur
Fischer ósigrandi um þessar
mundir. „Hann er sterkasti skák-
maður heims og engin hætta á, að
hann tapi kórónunni á næsta ári,”
telur Karpov. — En þegar Fisch-
er verður að verja titilinn aftur
1978, gæti aldur og þreyta reynzt
honum ofviða i viðureign við
„yngri mann”, hefur Karpov
hugsað.
Karpov vill þó ekki segja, hver
þessi ungi maður gæti verið, en
það þarf varla mörgum blöðum
um það að fletta, að þar hefur
hann Karpov i huga.
Hann er von Rússa og æfir og
æfir til þess að verða nógu
magnaður til að sigra Fischer og
fara aftur heim með titilinn, sem
Rússar töldu sig orðið eiga, þegar
Fischer tók hann með sér til
Bandarikjanna.
Karpov er grannvaxinn, tæp-
lega meðalmaður á hæð, fjaöur-
magnaður i skrefum. Hann talar
nokkuð i gegnum nefið, sem er
annars áberandi einkenni i and-
litsfalli hans.
Þessi ungi skáksnillingur virð-
ist i miklum keppnisham um
þessar mundir. Hann tapaði að-
eins einni af þeim 74 skákum, sem
hann tefldi i fyrra, og fyrsta sætið
hreppti hann i fjórum þeirra sex
skákmóta, sem hann tefldi i.
A þessu ári hefur hann lagt að
velli Lev Polugayevsky, landa
sinn, sem hann vann i einvigi meö
3 vinningum og 5 jafnteflum i
undanfara keppninnar um áskor-
andaréttinn. — Og svo bar hann
sigurorð af kempunni Spassky,
sem kom jafnvel helztu aðdáend-
um hans ögn á óvart. Hann tapaði
þar aðeins einni skák, og það vildi
hann kenna lasleika sinum.
Það eiga þeir likt ungu menn-
irnir i skákinni, Fischer og Kar-
pov, að báðir virðast nánast þrif-
ast á harðri keppni. „Mér er
skákin umfram allt keppnin,”
sagði Karpov i viötali við blaða-
mann eitt sinn fyrir stuttu. „Ég
tefli hverja skák til vinnings.”
möguleikum til leikf léttuaf-
brigða.
En það, sem löndum Karpovs
likar þó bezt við hann, er hvað
hann virðist vaxa af hverri
keppni og hverri skák, eins og
sjúgi hann i sig styrk og þekkingu
hvers andstæðings. „Hann er eins
og svampur,” segir rússneski
stórmeistarinn, Mark Taimanov.
A milli þess, sem Karpov er að
tefla, leggur hann stund á hag-
fræðinám við háskólann i Lenin-
grad. Hefur honum sótzt námið
vel.
Eftir er þá litill timi til fleiri
áhugamála, sem eru þá helzt
sund og leikhúsið. Annars er hann
maður einhleypur.
Til framtiðarinnar horfir Kar-
pov með sömu yfirveguninni og
hann viðhefur að tafli. „Þaö verð-
ur mér erfitt að vinna heims-
meistaratitilinn núna,” sagði
hann hugsandi i viðtali við frétta-
mann AP. „Mig skortir enn
skákþekkingu.”
Hann vill ekki spá neinu um
viöureignina við Korchnoi. í
mesta lagi fæst hann til að segja,
að einvigið verði „tvisýnt” og
„spennandi”.
Hinn 43 ára Korchnöi fer á hinn
bóginn ekki dult með sitt álit á úr-
slitum þess einvigis. „Heldurðu
að Karpov muni tefla við
Fischer?” var hann spurður ein-
hvern tima. „Vafalaust,” svaraði
hann. „En ekki fyrr en 1978.”
i I /
Anatoly Karpov — var orðinn
stórmeistari 19 ára.