Tíminn - 26.01.1966, Page 15

MHmKUDAGUR 26. ianúar 1966
15
BYGGIR ÚT f SJÓ
Framhald af bls. 3
hSfnm verið að byggja þetta upp
hér. Við urðum að leggja út í
að stækka þetta, byggja nýjan
slipp og einbeita okkur að því
verki, annarS hefðu við ekki getað
þjónustað neinu skipi lengur, því
að bátar fara svo mikið stækkandi
seinni árin. Mest af flotanum okk-
ar hér hefði sem sagt orðið að
leita burt héðan til að fá þjón-
ustu. En svo hef ég annan slipp
þarna fyrir ofan, sem tekur lítil
skip. Hér skapazt auðvitað allt
ðnnur aðstaða en við höfðum áð-
ur, þegar við urðum að gera okk-
ur að góðu að hafa kjallaraverk-
stæði til að smíða skip og vera
að flækjast með þetta í fjörun-
mn, segir Marselíus um leið og
hann gengur með okkur upp á loft
í einu húsinu, opnar dyr að stóru
herbergi og segir: „Hér verða
menn nú helzt að fara úr skón-
um, þeir sem ætla hér inn fram-
vegis, þetta er teikniherbergið,
þar sem Gunnar Örn Gunnarsson
tæknifræðingur, (sonur Jóhanns
Gunnars bæjarfógeta) á að hafa
sfna bækistöð við að teikna skip-
in fyrir okkur, ef við fáum þá
að smíða einhver skip í framtíð-
inni. Þetta fína skrifborð var smíð
að hérna úti á verkstæðinu okk-
ar, við höfum sem sé flesta hluti
heimatilbúna hér.“ Svo göngum
við niður og Marselíus bendir okk'
ur á snyrtiherbergi til beggja
handa: „Kvenfólkið á að vera
hérna megin, og þetta er fyrir
karla. Einhver var að spyrja mig,
hvort ég ætlaði líka að hafa stelp-
ur. Qg auðvitað ætla ég að hafa
stelpur til að geta fengið karlana
til mín, ha, ha.“
— Eruð þið nú allir flokksbræð
ur hér í ríki þínu, Marselíus?
— Nei, blessaður vertu, hér
eru allir jafnvelkomnir og mér
er alveg sama, hvar þeir eru í
flokki, - ég tala bara létt við þá
alla. Ég á ekki tii neinn pólitísk-
an fjandskap. Hann var einu sinni
til hér á ísafirði, og það heldur
mikið af slíku. Hún var aldeilis
rosaleg pólitíkin hér fyrr á árum.
Menn létu hnefaréttinn ráða,
hreinlega börðust hér á umræðu-
fundum. Og það voru eiginlega
allir flokkar jafnsekir í þessu. Það
var ákafi og æsingur í mönnum
að ræða menn og málefni, og
raunar oft farið út fyrir málefn-
ið. Það kom fyrir, að bæjarstjórn-
arfundur stæði í þrjá daga, bæj-
arfulltrúarnir fóru heim til sín
á morgnana að fá sér morgunkaff-
ið og gera fundarhlé svo þeir
gætu haldið áfram af fullum
krafti.
— Það er mikið keypt hingað
af skipum utanlands frá. En hef-
ur þú ekki trú á því, að hér
verði í framtíðinni smíðuð skip
til útflutnings, Marselíus?
— íslendingar þurfa að búa
sem mest að sínu. Vitaskuld er-
um við samkeppnisfærir við aðr-
ar þjóðir í skipasmíði. Við þurf-
um að flytja sem mest út full-
unnið. Við gerðum tilboð á smíði
á 32 skipum fyrir Lýbíu nýlega,
og nú bíðum við eftir svari.
einn á báti
Framhald af 12. síðu
sinn náði ég ekki landi fyrr
en seint um kvöldið. Það kom
afspyrnurok meðan ég var úti
á miðunum, ég hékk í því að
ná lóðunum, þá fékk maður
marga báruna á sig og gekk
heldur seint að ausa bátinn. En
samt kraflaði maður sig í
gegnum þetta. Þegar þeir í
Hnífsdal sáu .til mín, hringdu
þeir hingað að láta viL um
mig. Þegar ég var kominn fyr-
ir Skarfasker, gat ég lammað
þetta í rólegheitum, var orð-
inn æðiþreyttur. En nú man
ég eftir öðru veðri enn verra,
það var þegar Gest Loftsson
vantaðL Veðurspáín hafði ver-
ið vond, en veðrið var svo gott
um nóttina, mér leizt svo vel
á það, að ég er ekki að tvfnóna
neitt við það, fer út til að
leggja, utan til við hann Grunn.
En ég er ekki búinn að leggja
nema helming af lóðunum, þeg
ar gerir þetta snarvitlausa vest
anveður, rok, byl og sjó. Ég
reyni eftir megni að halda
áfram að leggja, en ég verð að
fara að öllu með gát, taka eftir
vindáttinni, því að bylurinn
var svo mikill og sortinn. Svo
legg ég af stað í land. En
báran var svo kröpp, Una var
tóm og kastaðist mikið til,
blindbylur, og ég varð að stýra
með annarri hendi og pumpa
með hinni, en hafðist ekkert
undan, Una hálf af sjó. Svo
komst ég undir Skarfasker, en
þá var ég orðinn svo þreyttur,
alveg að gefast upp, rennblaut-
ur frá hvirfli til ilja. En þarna
undan Skarfaskeri gat ég aus-
ið bátinn, og þá fór ég að Hnífs
dalsbryggju. Þar hvíldi ég mig,
en bylurinn enn mikill, og ég
ætlaði ekki að halda áfram, ef
ekki slotaði veðrinu. En þegar
ég er búinn að doka við í þrjú
kortér þarna á bryggjunni, þá
sloppaði út fjörðinn, og ég legg
aftur af stað. En hér vissi eng-
inn neitt um mig, þegar ég
fór hjá Norðurtanganum, og
ekki fyrr en ég var kominn
inn í höfn. Þó var fólk alltaf
að gá, hvort ekki sæist til
minna ferða. Og það skal ég
segja ykkur, að þegar ég lenti,
var ég svo aumur, svo úrvinda
af þreytu, að það varð að
styðja mig upp úr bátnum og
leiða mig heim. Þá var komið
kvöld.
— En hefur Una verið feng-
sæl?
— Það er svo skrítið með
það, að fyrst eftir að ég fékk
hana, jafnvel fyrstu tvö eða
þrjú árin, fiskaði ég sáralítið
á henni, var farinn að hugsa
um að hætta. En svo skipti
alveg um, og síðan hefur okk-
ur komið vel saman, ég vildi
helzt aldrei láta hai frá mér.
Það komst seint á gott sam-
band okkar á milli, en það
reyndist traust þá loksins það
kom. Það var hérna í haust,
þegar ég fór niður eftir og
byrjaði að snúa vélina í gang,
að þetta tókst eitthvað böngu-
lega, og ég veit ekki fyrr en
sveifin snýst öfugt og er mig
þetta litla högg, og ég hand-
leggsbrotnaði, sem ég ætlaði þó
ekki að vilja trúa fyrr en í
fulla hnefana. En ég var lengi
frá vinnu. Og nú er ég bara
að bíða eftir nýrri vél í Unu.
Þá þarf maður ekki að vera
að erfiða við að snúr í gang,
bara styðja á hnapp, og þá er
það komið. Fóstursonur minn,
hann ; sgeir, sem véltæknifræð
ingur, er mér innan handar
með að velja vél.
— Ertu ekki orðinn leiður á
að vera einn á báti í misjöfn-
um veðrum, saknarðu ekki fé-
lagsskap. r?
— Nei, aldrei, ég er alltaf
jafn spenntur að fara á sjó-
inn, hefur aldrei leiðzt og trúi
ekki að það eigi eftir að baga
mig. Það er ætíð jafnnýtt fyrir
mór ' hvert sinn sem við Una
höldum út fjörðinn
ÍSFIRÐINGAR
Framhaid af 12. síðu
sem fiutti og setti í bát sinn
mótorvél, Árni Gíslason,
lengst af fiskimatsmaður á ísa
firði, og um mörg ár bæjar-
fulltrúi þar, segir sjálfur svo
frá í endurminningum sínum
um fiskiveiðar við ísafjarð-
ardjúp um aldamótin:
„Eftir miklar bréfaskriftir
og langan tíma, kom Jiessi mót
orvél hingað til Isafjarðar
______TÍMINN_________________
5. nóvember 1902. Til þess
að setja vélina niður í bátinn,
sendi verksmiðjan 16 ára ungl
ing J. H. Jessen. Átti hann jafn-
framt að kenna mér að fara
með vélina. Ferð hans var okk
ur kostnaðarlaus, en við urð-
um að kosta uppihald hans
hér. Um áramótin fór Jessen
héðan heim til Esbjerg. (Hann
kom hingað aftur 1°03 o' sett-
ist hér að, stofnsetti hér
vélaverkstæði, sem hann rak
á eigin ábyrgð. Lærðu þar
margir hinna fyrstu íslenzku
vélstjóra á stærri skipum. Jes-
sen dó ungur og var hans mjög
saknað enda góður drengur og
prúðmenni.)
Veturinn 1903 reri ée héðao
að heiman til páska og afiaði
lítið. enda sjálfgjöfult sökum
óveðra og einnig fátt um fi-V
Ég vildi fara varlega meðan eg
var að kynuast mótorvélinni og
fór því fyrst fremur stutt. En
allt reyndist í góðu lagi, og fór
ég þá að sækja á dýpri mið en í
fyrstu Á páskum fór ég 'il
Bolungarvíkur t.il þess að róa
þar vfir vetrarvertíðina eins
og áður. Aflaði ég mjög vel
vor þetta. og átti mótorvélin
sinn mikla þátt í aflasældinni.
Mer lánaðist vel að fara með
mótorvélina og bilaði nún
aldrei meðan ég átti hana,
nema einu sinni, að gat spraKk
á cylinderinn, af því að kæii-
vatnið fraus í rörinu, en þá
gerði við hana Albert Jónsson
járnsmiður, völundur að hag
leik. of sú aðgerð entist með-
an vélin var við lýði.
Almenn ótrú var á þessu
fyrirtæki okkar Nielsens, og í
byrjun skopuðust menn að
þeirri heimsku að ætla sér
að lenda vélbáti upp í varirn-
ar í Bolungarvík. Ég tók mér
þetta ekki nærri, því að sg
hafði góða trú á þessari ný-
breytni. En ekki varð mér um
sel, þegar ég lenti fyrst i
Bolungarvík á vélbát minum
og sá hóp af mönnum standa
á kambinum, en aðeins fáir
komu til þess að hjálpa okkur
að hífa skipið. hinir gengu
hlæjandi burtu. Þetta var óMkt
Bolvíkingum, en svona voru
fyrstu viðtökurnar. sem motor
vélin fékk þar.
Þessi ótrú á motorvéi
inni fékk skjótan endi. Dag-
inn eftir var gott veður og
fór ég á sjó eins og allir aðrir
og var kominn í land aítur um
hádegi með hlaðafla. Þar sem
veðurútlit var gott, beitti ég
þá strax aðrar lóðir og fórum
við þá fjórir á sjóinn, en ég
skildi einn hásetanna ftir ti!
að gera að aflanum. Um kvöid
ið kom ég úr annjrri sjóferð
inni með engu minni afla
en í þeirri fyrri. Þessi fiski-
saga flaug fljótt um Bolungar-
víkur-Malir, og kom fjöldi
manna til þess að fullvissa sig
um áreiðanleik hennar. Upp
frá þessu varð snögg breyting
á áliti almennings og mótor-
vélinni. Nú vildu allir hjálpa
við lendingu eins og áður og
fá að sjá þennan undragrip,
sem ég hafði fengið.“
ÓFAGLÆRÐUR
Framhald af bls. 7
allflestum húseigendum og tók
50 aura fyrir hverja athöfn.
Hann rækti bað starf af mik
illi trúmennsku, en gat orðið
hinn versti, er honum þótti ’"la
gengið um þessi salarkynni
Pétur var mesti reglumaður
en það sem gerði hann sér
kennilegan, var málfar hans 02
útlit. Hár og skegg kolsvart
en kinnar og varir blóðrauð
ar. Jón B. Eyjólfsson gullsmið
ur stældi hann oft á leiksviði
hér síðar meir af mestu snilld
Þá var það Jón nokkur Torfa-
son, kallaður Jón í kófinj. því
hann var alltaf sveittur og virt
ist hafa ósköpin öll að gera.
Hann kom hingað ti) bæjar-
ins með Hannesi Hafstein og
hirti kýr hans og hesta. Tók
hann starf sitt mjög alvarlega
allt og alla nema húsbónda
sinn, Hafstein En samt varð
honum á að gera eina meiri
háttar skyssu gagnvart Hafstein
í eitt skipti Ætlaði Hafstein
eitt sinn að nota báða hesta
sína og sendi Jón af stað eftir
þeim. Var Jón i burtu tvo
klukkutíma og kom svo jafn-
góður aftur Kvaðst hvergi
finna skepnurnar, sem hann
væri búinn að leita að allsstað-
ar þar. sem honum hefði dott-
ið í hug Þegar Hafstein svo
strax benti honum á hestana,
þar sem þeir voru í makind-
um á beit á Eyrartúni, rétt
norður af kirkjugarðinum,
varð Jóni svo mikið um, að
hann í fátinu sagði: Ja, ekki
er yður alls varnað. sýslumað-
ur.“ Hafði Hafstein gaman af.
Þá má nefna Rauða Björn ein
kennilegan karl með mikið hár
og úfið alskegg rautt. Hann
hafði sama starf hjá Nielsen
verzlunarstjóra og seinna hjá
Laxdal, eins og Jón í kóf-
inu tijá Hafstein. En Björn
var hæglátur og ómannblend-
inn. Einkennilegastar konur,
sem ég man eftir, voru Sigga
rúga og Sigga * kvinna, sem
bjuggu fyrst 1 or- út af fyrir
sig en gerðust síðar sambýlis-
konur í Amsterdam. Einnig
var Þuríður gamla Hákonar-
dóttir mjög sérkennileg. Hún
var mjög lítil vexti og norn-
arleg. Hún var alltaf vel til
fara og sr-vrtileg, en stytti sig
svo mjög, að pilsin náðu tæp-
lega niður að hnjám. Var hún
því í þeim efnum talsvert á und
an tímanum. Hún sleppti aldr-
ei prjónunum út hendi og sást
aldrei öðruvísi en prjónandi,
er hún gekk um göturnar.
Þura gamla var einræn mjög,
en mesta sómakona. Ég tók
hana oft tali, er hún ‘fór að
eldast og sagði hún mér í eitt
skipti. að hún hefði ekki vegið
nema sex merkur er hún fædd-
ist og þá lítið lífsmark verið
með sér, eftir því sem henni
hefði verið sagt.
Mörgum er fersku minni aðr
ir sérkennilegir menn, er hér
voru síðar, svo sem Sólon í
Slunkaríki. Jón Fjeldmann var
og einn þeirra. Hann drakk
reiðinnar ósköp, vor, sumar og
fram á haust. En þá snarhætti
karl tíðum að drekka, táfe sig
upp, hélt norður á Strandir og
fékkst þar við barnakennslu,
smakkaði þá ekki áfengi vetr-
arlangt, en nærðist vel á góð-
um sveitamat, grautum og
skyri. Þetta endurtók sig ár
eftir ár. Hann drakk hér eins
og fjandinn væri á hælum hans
en hélt eins og blátt strik norð
ur á haustin og kom til baka
á vorin, feitur og vel haldinn.
Sumir sögðu, að Jón hafi ver-
ið líkur Eyjólfi 'jóstoll 1 sjón,
en' hann sá ég aldrei. En sá
frægi flakkari var raunar son-
ur eins sýslumannsins í ísa-
fjarðarsýslu. Magnúsar Gísla-
sonar
GAMLA BAKARll!
ÍSAFIRÐI - STOFNAÐ 1871.
Framkvæmdasljóri:
Aðalbjöm Tryggvason
Nýtízku framleiðslsjhættir
Elzta og bezta brauð- og kökugerð á Vesturlandi.