Vísir - 28.11.1974, Page 6

6
Vlsir. Fimmtudagur 28. nóvember 1974.
VÍSIR
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: llaukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Iiverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Síðumúla 14. Sími 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands.
i iausasölu 35 kr. eintakið. Blaöaprent hf.
Brestur í fjöreggi j
Rekstrargrundvöllur togaranna er nú enginn,
og við siðustu efnahagsráðstafanir var enn slegið
á frest að horfast i augu við staðreyndir málsins.
Ljóst er, að atvinnulifið viðs vegar um landið
stendur og fellur með rekstri þessara skipa, þvi 1
að fjölmörg byggðarlög hafa ekki á öðru að \
byggja. (
Skuldasöfnun vegna rekstrar skipanna hlýtur (
að taka enda, þegar haft er i huga, að hallarekst- f
ur þeirra er nú nærri tvær milljónir króna á mán- I
uði en var i fyrra talinn vera ein milljón á mán- \
uði, og þótti mönnum nóg um. (
Þetta voru ummæli Kristjáns Ragnarssonar, \
stjórnarformanns Landssambands islenzkra út- I
vegsmanna, á aðalfundi sambandsins i gær. /
Hallinn á togaraflotanum er talinn munu nema 1
um 800 milljónum i ár. \
Sjávarútvegurinn i heild hefur orðið fyrir áföll- 1
um. Afkoma hans er miklu verri en i fyrra. Þetta \
gerist þrátt fyrir þann hag, sem hann hefur haft f
af lækkun gengis krónunnar, sem gaf honum /
auknar tekjur i islenzkum krónum fyrir afurða- 1
sölu erlendis. (
Þar er fyrst að nefna verðbólguna, sem hefur \
verið meiri en svo að gengisfellingin jafnaði (
metin, aflarýrnun bátaflotans, verðhækkanir f
erlendis og ekki sizt mikla verðlækkun á sumum I
mikilvægum sjávarafurðum. \
Oliuverð hefur nærri þrefaldazt frá i fyrra, og
það hefur mikil áhrif á verð á veiðarfærum, sem
hefur tvöfaldazt á einu ári.
Bátaflotinn er talinn munu verða að þola 670
milljón króna halla i ár, að frátöldum loðnuflot- i
anum, þrátt fyrir bætur. Loðnuveiðar eiga þó að )
skila 550 milljón króna hagnaði i ár. \
Þessi mynd er dökk. I
Fiskvinnslan er hins vegar talin munu bera sig /
að jafnaði, og útgerðarmenn kvarta um, að 1
tekjum sé misskipt milli veiða og vinnslu, þannig \
að vinnslan fái jafnan mun meira i sinn hlut. f
Þó má benda á i þvi sambandi, að útgerðin /
hefur mun betri lánskjör, sem að nokkru leyti \
munu vega upp á móti þessum mismun. (
Kristján Ragnarsson telur, að gengislækkunin i \
sumar kunni að hafa verið of litil og sjávarútveg- (
urinn hafi einn verið látinn bera oliuhækkunina. /
Meiri gengisfelling hefði hins vegar verið erfið. 1
Hún hefði magnað verðbólguna. Staðan i kjara- \
málum var slik, að hún kynni að hafa valdið C
vandræðum, sem hefðu bitnað á útveginum sem /
öðrum greinum. Rikisstjórnin varð að sigla milli \
skers og báru. (
Nú eru sæmilegar likur til, að verðfallið )
erlendis verði litið meira, þegar á heildina er \
litið. Einnig eru likur til, að nú fari að draga úr I
verðbólgunni, ef áætlanir stjórnvalda standa /
óhaggaðar. Þetta tvennt mun geta valdið miklu )
um úrbætur fyrir sjávarútveginn. (
En meira þarf vafalaust til, einkum fyrir tog- f
araflotann. I
Eins og oft áður hafa orðið miklar og óvæntar )
breytingar á afkomu útvegsins, og það er brestur \
i þessu fjöreggi þjóðarbúskaparins. (
—HH /
iiiiiiuiiii
m wíj
■■■■■■■■■■■■
UMSJÓN: G. P.
Efst á baugi í Frakk-
landi þessa dagana — fyrir
utan auðvitaö hin dular-
fullu hvörf Frakklands-
forseta um nætur — eru
fóstureyðingar og
spurningin um það# hvort
þær ættu að vera fáanlegar
eftir pöntunum. Ef þeir
sem fylgjandi eru fóstur-
eyðingum, skyldu fá sinn
vilja fram, yrði það að
mestu leyti að þakka
madame Simone Veil (47
ára) heilbrigðismálaráð-
herra.
1 þessu landi, þar sem kaþólska
er rikjandi, hefur varað hálfgert
hræsnisástand i gegnum árin, þar
sem laganna verðir bera kikinn
fyrir blinda augað, þegar athygli
þeirra er vakin á þeim hundr-
uðum þúsunda ólöglegra fóstur-
eyðinga, sem eiga sér stað árlega
i bakhúsum.
Núna hefur frú Veil, meö
fullum stuðningi Valery Giscard
D’Estaing, forseta, lagt fyrir
þingið frumvarp til laga, sem
veitir hverri konu heimild til að
láta eyða fóstri, er hún hefur
gengið með ekki lengur en tiu
vikur.
Það er álitið að meirihluti
frönsku þjóðarinnar sé fylgjandi
frjálslyndum fóstureyðingar-
lögum, en frumvarpið er enn ekki
búið að fara i gegnum þingið, sem
að meirihluta til er setið karl-
mönnum, en meðal hinna ihalds-
samari i þeirra hópi er megn
andstaða gegn frumvarpinu.
„Ekki vil ég, að min verði
minnzt sem ráðherra getnaðar-
varna og fóstureyðinga. Mér er
meira i mun að koma öðrum
málum I framkvæmd,” segir
frúin, þegar frumvarpið er fært i
tal við hana.
Hún er þeirrar skoðunar að
konur ættu aðeins að gripa til
fóstureyðinga i ýtrustu neyð. Þvi
er það hugmynd hennar, að
félagsmálaráð þeirra i Frakk-
landi hafi hönd i bagga með þvi,
hverjar fái leyfi til að láta eyða
fóstri.
„Stjórnin vill helzt letja konur
eins og hægt er að gripa til
þessara örþrifaráða. En um leiö
vill stjórnin tryggja konunni, að
hún sé ekki að fremja glæp, ef hún
skyldi hætta að ganga meö”,
tekur frú Veil skýrt fram.
Henni er vel ljóst, að hún mun
ekki eiga sjö dagana sæla, þegar
hún þarf að standa frammi fyrir
andvigum þingmönnum og mæla
fyrir frumvarpinu. Framarlega i
flokki þeirra er fyrrverandi
forsætisráðherra Gaullista,
Michel Debre, sem er eindregið
andvigur fóstureyðingum.
En á hinn bóginn er búizt við
stuðningi flestra fulltrúa sósia-
lista og kommúnista á þinginu.
t frumvarpinu er ekki gert ráð
fyriröðrum skilyrðum, sem kona
þarf að uppfylla, áður en umsókn
hennar verður samþykkt en
þeim, að hún ráðfæri sig við
lækni, ræði ákvörðun sina við
félagsmálaráðgjafa og láti fram-
kvæma aðgerðina i viðurkenndu
sjúkrahúsi eða hæli.
Það var Charles de Gaulle, sem
eitt sinn sagði, að „getnaðar-
varnarpillan „væri aðeins til
gamans”. — Nú er svo komið —
þökk sér frú Veil, að öllum
frönskum konum er fullkomlega
heimilt að kaupa getnaðarvarnir.
En meðal þeirra mála sem
Simone Veil liggja mest á hjarta,
eru barnaverndarmál, og i ráð-
herrastarfi sinu leggur hún mesta
áherzlu á þau. Hefur hún vakiö
athygli á þvi, að FFrakklandi eru
að minnsta kosti 700.000
munaðarleysingjar eöa yfirgefin
börn.
. Og það er einmitt sú staðreynd,
sem liggur til grundvallar bar-
áttu hennar fyrir getnaðar-
vörnum og frjálslyndi i fóstur-
eyðingum.
Hún er sannfærð um, að flest
■ '
Frú Simone Veil heilbrigöisráðherra trúir ekki öðru en hún beri sigur
úr býtum.
Frakkar íhuga
frjálsar fóst-
ureyðingar
Giscard DeEstaing forseti
Frakka styður heiibrigðisráð-
herra sinn eindregið i barátt-
unni fyrir frjálslyndum fóstur-
eyðingarlögum.
börn, sem alin eru upp á
munaðarleysingjahælum, eigi við
erfiðleika að striða siðar á lifs-
leiðinni. „Og þegar þau eru sjálf
orðin fullorðin, er hætt við, að þau
ali aftur upp börn, sem heyri til
hinum gæfusnauðari i þjóð-
félaginu”, segir hún.
Frú Veil er jafnvel af póli-
tiskum andstæðingum viður-
kennd sem hugumstór kona. Hún
hefur barizt af slikri staðfestu
fyrir hugðarefnum sinum, að hún
neitar að trúa öðru en að þau
muni sigra i þeirri baráttu, sem
framundan er.
Þegar hún rifjar upp bernskuár
sin, segir hún: „Það var á strlðs-
timum og ég man ekki svo gerla
eftir mér. Þó man ég, að ég var
látin hætta i skóla þrem
mánuðum fyrir fullnaðarpróf,
vegna þess að ég var Gyðinga-
ættar. — 13 mánuði var ég i
þýzkum gjöreyðingarbúðum, og
þegar Bretarnir komu og
björguðu okkur var ég komin meö
taugaveiki. Einn hermaðurinn
hélt, að ég væri fertug”, segir
hún.
Ólikt frú Francoise Giroud,
sem fyrst franskra kvenna settist
i ráðherrastól, þá er Veil ekki
rauðsokka i þeim skilningi, að
hún sé heit i baráttunni fyrir
jafnréttindum kvenna. A hinn
bóginn telur hún nauðsynlegt, að
leiða athygli karlmanna að þeim
sérstöku vandamálum, sem
kvenþjóðin hefur við að glima. Og
svo mikil rauðsokka er hún þó, að
hún segir:
„Sérhver kona á að eiga kost á
að velja sér sjálf sina lifsbraut og
eiga sömu kosta völ og
karlmenn”.