Tíminn - 15.05.1966, Side 3

SUNNUDAGUR 15. maí 1966
TÍMINN
15
SéS helm aS Akranesi. Á myndinnl, sem tekin var frá Akraborginni, sést hlutl bæjarins. Tímamynd — Bj. Bj.
Tryggjum landgrunnið
Framhald af bls. 13.
ngn Jóns Jónssonar fiskifræð-
ings í fyrravetur, að auka
mætti sóknina um 15—20%
innan landhelginnar svo fisk-
stofnarnir væru fullnýttir þar,
síðan kom tilkynning í vetur
um að fiskstofninn væri of-
veiddur, og sjálfsagt er það
rétt. En það þýðir ekki að ar-
vænta út af þessu, heldur verð-
um við að snúa okkur gegn
vandanum og reyna að vinna
stofninn upp aftur, þá verðum
við með öllum ráðum að ná
sem mestu af landgrunninu
undir fiskveiðileiðsögu okkar.
Annað má benda á í sam-
bandi við þetta. Ef okkur tekst
að tryggja okkur verulegan
hluta landsgrunnsins, þá opn-
ast nýir möguleikar fyrir tog-
araútgerðina — þá væri hægt
að úthluta íslenzku togurunum
einhver ákveðin svæði utan
línunnar, sem við höfum núna,
en þessi svæði yrðu auðvitað
valin af fiskifræðingum með
það fyrir augum, að þar væri
óhætt að veiða mikið án þess
að setja fiskstofnana í hættu.
— Telur þú, að rétt sé að
veita togurunum viss svæði inn
an núverandi landhelgi?
— Nei, ég held, að það sé
engin lausn, því mér virðist, að
viðkomandi svæði séu alveg
áskipuð af bátaflotanum sem
ekki má við því að missa neitt
úr aski sínum. Það myndi bara
leiða til þess, að ennþá fleiri
myndu lenda í vandræðum með
útgerB sína.
Annars vil ég segja það um
togaraútgerð okkar, að ég tel
alveg fráleitt að ætla að leggja
hana niður, því þótt þjóðarbúið
verði að greiða einhvern skatt
með þessum skipum, þá skapa
þau mjög mikinn gjaldeyrir
fyrir þjóðina. Annað mál er,
að togaraflotinn okkar er orð-
inn úreltur. Það verður að end
urnýja hann, eins og allar aðr-
ar fiskveiðiþjóðir hafa gert, og
mér finnst það stórfurðulegt,
að við skulum ekki hafa gert
það enn — við, sem bygjum
afkomu okkar svo til eingöngu
á fiski.
— Hvert er álit þitt á drag-
nótaveiðinni hér í Faxaflóan-
um?
— Ég er algerlega á móti
henni. Ef fiskstofnarnir hafa
minnkað, þá er það að sjálf-
sögðu þýðingarmesta atriðið að
vinna þá upp að nýju, og ein-
mitt að skemma þá ekki þar
sem ungviðið er að vaxa upp.
Það verður að koma þvi þann-
ig fyrir, að ekki sé tekinn úr
stofninum nema nokkuð full-
orðinn fiskur.
— Hefur mikið verið veitt
af ungviði í Faxaflóa?
— Ástandið er aJrJc. orð-
ið þannig hér í Faxaflóanum,
að því er okkur virðist að ýsu-
stofninn hefur greinilega
minnkað, og 1 því sambandi vil
ég m.* «,enda á þá staðreynd,
að nvun minni ýsa fæst nú á
línu en áður en dragnótin var
leyfð. Það var orðið ágætt ýsu-
fiskirí hér á línu, og slík veiði
var einmitt kjörin fyrir smærri
bátana. Þá voru bátarnir hér
áður fyrr einnig farnir að fá
fisk í net á haustin, og það
sæmilegan afla. Þar að auki
var trillubátaútgerð mikið
stunduð, en nú virðist það
vera svo til þýðingarlaust að
reyna þetta, því að ýsan, sem
bar uppi aflann, hefur verið
hirt með dragnótinni.
Ég minnist þess, að þegar
dragnótin var leyfð á sínum
tíma, þá voru það rök sumra
fyrir þvi, að leyfið skyldi veitt,
að kolalögin væru orðin marg-
föld á botninum, og að ef sett
væri niður beita, þá kæmist
þorskurinn ekki að — kolinn
væri þarna grindhoraður og
gráðugur og myndi óðar ráð-
ast á beituna. er hann sæi
hana nálgast. Þetta var auð-
vitað fjarstæðukennt og allt
annað hefur líka komið á dag-
inn.
Og mér líst ekki á blikuna,
ef nú á að fara að skafa fló-
ann enn þá betur með vörpu,
sem hlýtur að vera næstum því
eins og strigapoki, og sem veið
ir sandsíli og annað þess hátt-
ar. Það hlýtur að slæðast ann-
að en stór fiskur í hana.
Ég get ekki séð, að það
þjóni neinum tilgangi, ef of-
veiði á sér stað, að leyfa bara
enn meiri drápstæki, sem sagt,
að sá fiskur sem næst ekki
á vertíðinni, sé hundeltur upp
undir land, með alls konar
botnsköfum, til þess að reyna
að fá meira aflamagn. Það leys-
ir engan vanda, nema ef til
vill í augnablikinu.
— Hvað viltu segja um suð-
urlandssfldina, Þórður?
— Það er af sem áður var
í sambandi við suðvesturlands-
stofnina. Það eru ekki ýkja
mörg ár síðan hægt var að
keyra yfir geysistórum breið-
um af síld. Það var kannski
keyrt í hálftíma eða klukku-
tíma, án þess að slitnaði sund-
ur á dýptarmælinum, og þar
var að mestu leyti um góða
stórsíld að ræða. Nú er þetta
orðið svo til ekki neitt, sem
menn finna af stórri síld á
þessu svæði. Það, sem gerst
hefur, er auðvitað einfaldlega
að þarna hefur verið gengið
um of á stofninn. Og það er
sérstaklega hættulegt að mín-
um dómi, þegar legið er í smá-
síldinni, kræðunni, sunnan við
landið, en hún er einmitt svo
til öll af þessum stofni og
hún fær ekki að vaxa upp. Það
þarf því engan að undra, þótt
eklki finnist stórsíld, því að
er búið að drepa þá síld sem
átti að verða stór.
Þetta er að sjálfsögðu sér-
stakt hagsmunamál fyrir ver-
stöðvarnar við Faxaflóa og
Breiðafjörð, og jafnvel Vest-
firði, og einnig fyrir þjóðarbú-
ið í heild. Og það er þakkar-
vert, að stigið hefur verið spor
í rétta átt, með því að koma
í veg fyrir, að mesta kræðan
verði drepin í stórum stfl. Þann-
ig þyrfti að halda áfram á
fleiri sviðum.
Að mínu áliti er sjávarút-
vegurinn allt of laus í reip-
unum, og margt í honum, sem
mætti laga- í sjávarútvegi
þarf að vera fastmótuð stefna.
Öruggt er, að sjávarútvegurinn
hlýtur að eiga sér mikla fram-
tíð á íslandi, og engin önnur
atvinnugrein getur tekið við
af honum næstu árin. Og alls
staðar í heiminn vantar mat-
væli, og við höfum hráefnið
í eftirsóttustu matvælin, sem
eru á boðstólunum, og sem
fjölda þjóða vantar til þess,
að geta haft innihald fæðunn-
ar rétt.
Fyrsta boðorð okkar í dag
er að vernda fiskstofnana og
tryggja landgrunnið, því það
er okkar stóri vinningur. Með
því nýtum við fiskstofnana
kringum landið svo til einir.
Það er einnig grundvallar-
skilyrði, að reyna að nýta afl-
ann eins vel í landi og tök
eru á. Við sjáum, að aðrar þjóð
ir, t.d. Þjóðverjar, gjörnýta
hráefni það, sem þeir fá úr
sjónum og það er auðvitað
verkefni fyrir sig, að senda
menn, sem þekkingu hafa á
þessu sviði til þeirra landa, sem
gjömýta fiskaflann, og byggja
m.a. á reynslu annarra við upp
byggingu fiskiðnaðar hér á
landi.
f heild er það höfuðnauð-
syn, að vera vel á verðinum
á öllum sviðum sjávarútvegs-
ins. Og þó á móti blási, og
menn reyni, að eitthvað ætlar
að fara öðru vísi, en þeir gerðu
ráð fyrir, eins og t.d. að fisk-
stofninn minnki, þá verður
bara að snúast gegn þeim
vanda á skynsamlegan og skipu
legan hátt og reyna að leysa
á þann hátt. sem þjóðinni er
fyrir beztu.
— Er ekki tæknin í sjávar-
útveginum alltaf að aukast,
Þórður?
— Jú, þróunin er svo ör í
þeim efnum, að erfitt er fyrir
menn að fylgjast með öllum
nýjum tækjum, sem á mark-
aðinn koma, þótt þeir séu allir
að vilja gerðir. í þessu sam-
bandi vil ég benda á, að sjávar-
útvegurinn á fslandi vantar
tilraunastöð fyrir ný vinnslu-
tæki, sem koma inn í landið.
Að þessu leyti er landbúnað-
urinn mun betur á vegi stadd-
ur. Ef maður kaupir t.d. traktor
þá er nægt að fá upplýsingar
um hinar ýmsu tegundir, sem
hafa verið reyndar í landinu,
t. d. á Hvanneyri. í útveginum
fyrirfinnst þetta ekki. Hingað
til lands eru nú t.d. flattar
margar tegundir af síldardæl-
um. Ef svona tilraunastofnun
væri til, þá væri hægt að prófa
þar hinar ýmsu gerðir, og skip-
stjórar og útgerðarmenn gætu
síðan fengið upplýsingar um,
hvaða síldardæla gæfi bezta
raun. í staðinn verður hver og
einn að þreyfa fyrir sér um
kaup á vélum, og svo geta t.d.
verið á markaðnum vélar, sem
hæfa mun betur en það, seim
keypt er, þótt viðkomandi hafi
ekki hugmynd um það. Úr
þessu verður að bæta.
Annað er að það er líklega
einsdæmi í jafn sterkri at-
vinnugrein, og sjávarútvegur-
inn er hér á landi, að ekki
skuli vera til sérstakur lána-
sjóður fyrir vélar og tæki, sem
notuð eru við hagnýtingu afl-
ans.
— Viltu svo segja eitthvað
að lokum, Þórður?
— Ég vil endurtaka það,
sem ég sagði áðan, að ýmis-
legt má betur fara í_ sambandi
við sjávarútveginn. f því sam-
bandi vil ég benda á að á flot-
anum eru margir skipstjórar,
sem hafa mjög mikla og góða
reynslu, og sem standa harð-
ast í bardaganum um fiskinn,
en það er furðanlega lítið, sem
þessir hæfu menn hafa látið til
sín heyra opinberlega um sjáv-
arútvegsmál, verndun fisk-
stofnanna og annað, sem þeir
hafa mikla þekkingu á. í því
sambandi legg ég til, og mér
finnst það alveg nauðsynlegt,
að sjávarútvegurinn hafi sitt
eigið málgagn, þar sem hægt
er að ræða ýmis mál. sem efst
eru á baugi innan hans, og að
einmitt þessir menn, sem hafa
mikla þekkingu og reynslu,
kæmu þar fram og segðu álit
sitt. EJ.