Tíminn - 19.05.1966, Qupperneq 11

J< IMEHl UDACUR 19. maf 1966
MÁLVERKASÝNNG
Framhald af bls. 2.
skeið, og hefur Gene Haynes tek
ib þátt í sýningum með öðrum
aðilum áður, en þetta er í fyrsta
sinn, sem kona hans sýnir mál-
verk sfn opinberlega. Málverkin
eru flest héðan frá fslandi, en
nokkur eru einnig frá Alaska, en
þar hafa þau hjónin dvalizt um
nokurra ára bil. SSýningin er op-
in mánudaga, miðvikudaga og
föstudaga frá kl. 12 til 21, og
þriðjudaga og fimmtudaga frá 12
— 18. Um næstu helgi, laugardag
og sunnudag, verður sýningin op-
in frá 13 til 19. Nítján málverk
eru á sýningunni, og eru þau til
sölu.
MINNKANDI FRAMKV.
Framhald af bls. 1.
of mikið af! frá atvinnuvegunum.
Hvaða atvinnuvegir skyldu það
mi vera, s«m borgarstjórinn ber
sérstaklega fyrir brjósti. Ætli það
sé iðnaðurinn, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur markvisst og
með miklum árangri reynt að kné
setja með ráðstöfunum sínum í
tolla- og lánamálum og þeirri
vaxtapólitik, sem rekin hefur ver-
ið?
Ætli það sé sjávarútvegurinn,
sem verið hefur að dragast sam-
an síðustu missirin og stóru hlut
Ihafannir í Sjáifstæðisflokknum
eru búnir að missa áhuga fyrir,
enda allt gert, að því er virðist,
til að auka erfiðleika þeirra
manna, sem enn brjótast f því að
gera út skip og báta.
Þetta eru þó undirstöðuatvinnu-
vegir Reykvíkinga.
Nei, borgarstjórinn er ábyggi-
lega efeki með þessa atvinnuvegi
í huga, þegar hann vill draga úr
framkvæmdum Reykjavíkurborg-
ar. Sjálfstæðisflokkurinn hefur
markvisst stefnt að samdrætti í
iðnaði og sjávarútvegi til að spara
vinnuafl fyrir útlendingana, sem
byrja framkvæmdir sínar héma
suður með ströndinni á næstu mán
uðum, og„borgarstjórinn hefur hið
santa í huga.
En hart er það fyrir Reykvík-
inga meðan árferði er gott og
atvinna næg, að enn sfculi eiga aS
draga úr framkvæmdum við skóla
og baraaheimili, sjúkrahús og í-
búðir og auka við syndalista hinna
óloknu verkefna.
HERFLUGVÉLAR
Framhald af bls. 1.
hitaðar. Fjórir fslendingar
eru nú staddir austur á
Hornafirði, og urðu að
fara þangað með herflug-
vél eftir nokkurt þóf. Þeg
ar þessir menn koma til
baka er líklegt, að aðrir
verði sendir í þeirra stað,
von bráðar, og sennilegast
ætlunin að það yrði' þá með
herflugvél. Starfsmenn
Varaarliðsins, sem orðið
hafa ag ferðast með þess-
um hætti, hafa mótmælt
flutningunum, en hingað til
hefur jafnvel komið fyrir,
að menn, sem neitað hafa
að fara með herflugvélum
í slikar ferðir hafa fengið
bréf, þar sem þeim hefur
verið sagt á ákveðinn og
vel sktljanlegan hátt, að
þeir hefðu ekki um annað
að velja.
SVAR AÐ KIRKJUBÓLI
Framhald af bls. 6.
legt og ámælisvert. Halldór Krist-
jánsson, Kirkjubóli telur að það
sé leyfilegt, jafnvel loflegt. Um
þetta þarf ekki að hafa fleiri orð
ár þe ssu.
4) Þó hér verði staðax numið eru
leiri atriði aðfinnsluverð í grein-
um Halldórs Kristjánssonar,
Kirkjubóli eins og þeir munu sjá
sem hafa lesið þessi skrif. En þau
eru nú orðin æði langdregin. Rit-
dómur minn um bók Þórodds Guð-
mundssonar frá Sandi, Þýdd ljóð
frá 12 löndum, birtist í Alþýðu-
blaðinu 8. marz. Út af þeirri grein
skrifaði Halldór ritgerð í Tímann
21. apríl sem ég svaraði þann 24.
Enn skrifar Halldór 18. maí. Mál
er að linni firrum hans.
Ólafur Jónsson.
Á VÍOAVANG
Framhald af bls. 3.
gerningu í borgarmálum
Reykjavfkur næsta sunnudag?
Óneitanlega er margt líkt
með því, sem hið norska blað
segir og því sem við þekkjum
af eigin raun. Hvemig er það
t.d. með öll loforðin og efndir
þeirra. Kannast nokkur við það
ef lóðaúthlutun hefur farizt fyr
ir vegna þess, að engar lóðir
voru til, að þá sé lofað helm-
ingi fleiri lóðum næsta ár.
Sjálfhólið
Og rvernig er það með sjálf
hólið. Sagði ekki borgarfull-
trúi Gísli Halldórsson um dag-
inn, er hann þakfeaði flofeki
sínum skipulagið nýja, að það
ætti enga hliðstæðu í víðri ver-
öld.
Eins gott er, að þeir frétti
þetta ekki suður í Brasilíu ,sem
skipulögðu og byggðu nýja höf-
uðborg frá grunni fyrir aðeins
örfáum árum.
Vonandi reynist nýja skipu-
lagið okkar vel og ekki skulu
menn halda að það hafi verið
Iétt verk fyrir dönsku sérfræð-
ingana að samræma hlutina
eftir alla ringulreiðina, sem
hér hefur viðgengizt í skipu-
lagsmálunum að undanfömu.
En fyrst jafn reyndur og ágæt-
ur maður og Gísli Halldórsson
tekur sér slíkar fullyrðingar i
munn, þá má rétt gera sér
í hugarlund, hversu mikið er
að marka sumt annað, sem tals
menn borgarstjómarmeirihlut-
ans guma mest af þessa dag-
ana.
BÚVINNUNÁMSKEIÐ
Framhald af bls. 3.
sæktist eftir því að komast í sveit
yfir sumarmánuðina, en hins veg-
ar færi eftirspumin eftir bömum
til sveitastarfa sífellt þverrandi,
vegna aúkinnar tækni og færri
verkefna við hæfi bama. Það væri
afitur á móti eðlilegt, að bændur
hefðu meiri áhuga að fá til vinnu
börn, sem einhverja nasasjón
hefðu á sveitastörfum, heldur en
algjöra viðvaninga, og það hefði
sýnt sig að börn, sem hefðu sótt
búvinnunámskeið hefðu miklu
meiri möguleika á að komast í
sveit heldur en önnur. Það er því
mjög æskilegt fyrir böm og ung-
linga, sem áhuga hafa á að kom-
ast í sveit, að fara á þetta búvinnu
námskeið. Námskeiðsgjald er ein
ungis kr. 50 og innritun fer fram
að Fríkirfcjuvegi 11.
RITHÖFUNDASAMB.
Framhald af bls. 3.
manna sem berjast fyrir andlegum
þrifnaði í landinu og sölsa eigur
þeirra undir menn sem siðferði-
lega standa höllum fæti.
FJÁRSJÓÐUR
Framhaif af DJs ?
viturleg ráðstöfun, því að í
næstu köfunarferð fann ég
einn silfurpening. Þetta var
fjögurra „Livre“ peningur, sem
lá meðal margra ryðgaðra fall-
byssukúlna, sem féllu hver frá
annarri, þegar ég beitti meitl
inum á þær.
_____TÍMINN___________________
En ef frá er skilinn mjög
slitinn silfurgaffall og festing
látúnsfallbyssu, þá fann ég
efekert annað en fallbyssur og
enn fleiri fallbyssur.
*
Leitað fyrir alvöro.
Nú liðu næstum fjögur ár
án þess að nokkuð gerðist í mál-
inu. Svo vaknaði ég einn vor-
morgun á síðasta ári ákveðinn
í því að finna fjársjóðinn úr
Le Chameau. Fyrsta skrefið var
að tryggja mér einkarétt á fjár
sjóðnum næstu þrjú árin hjá
kanadísku stjórninni í sam-
ræmi við „The National Tre-
sure Trove Act.“ Ef ég finndi
hann ekki á þessum tíma, þá
myndi ég aldrei finna hann.
Síðan fékk ég tvo aðra menn
með mér í fjársjóðsleitina,
Dave MacEachern, landmælinga
mann og áhugakafara, og Har-
vey Macleod, jámbrautarstarfs
mann, veiðimann, fiskimann og
sjómann. Dave og ég ætluðum
að kafa, en Harvey að sjá um
vélamennskuna og sjómennsk-
una yfirleitt.
Við gátum safnað saman um
25 þúsund krónum og keypt-
um „Marilyn B n, sem er 35
feta kútter.
Frá skjalasafninu í París
fengum við lýsingu á Le Cha-
meau og vopnaútbúnaði skips-
ins, og lista yfir farminn. Með
athugunum á vindi og sjávar-
föllum reiknuðum við út þá
stefnu, sem skipið hefði lík-
legast tekið eftir að það lenti
á skerinu. Til þess að létta okk-
ur lausn þessa vandamáls bjugg
um við til mikið af baujum —
flöskum, sem við fylltum af
sementi og máluðum með gulri
skærri málningu — sem við
lögðum síðan á botninn eins
og gerði umhverfis skerið.
Fyrstu tvær vikurnar köfuð-
um við rétt hjá klettinum. Við
vonuðumst eftir því, að finna
brak, sem gæti leitt okkur
beint til fjársjóðsins. En okk-
ur varð brátt ljóst, að Le
Chameau hafði ekki lagzt til
endanlegrar hvíldar við skerið.
Við fundum akkeri og nokkrar
fallbysstrr í nokkuð mikilli fjar
lægð frá klettinum, og nú kom-
um við á dýpri sjó.,
Við vissum, samkvæmt upplýs
ingunum frá París, að enn vant
aði eitt akkeri. Og aðeins höfðu
fundist 26 fallbyssur — hvar
vom hinar 22?
Síðasti möguleikinn.
Er líða tók að júlílokum varð
okkur ljóst, að við eyddum of
miklum tíma fyrir of lítið. Sum
arið var brátt á enda. Þá smíð-
uðum við neðansjávarsleða og
létum Harvey síðan draga okk-
ur fram og aftur milli gulu
f löskumerkj anna.
Mestu erfiðleikum ollu risa-
hákarlamir, sem venjulega
safnast saman á þessu svæði
í ágúst, en sumir þeirra em
allt að 12 metrar á lengd. Ekki
er talið, að þeir éti menn, en
við höfðum enga löngun til þess
að verða sönnunargagn þess,
að þessi kenning væri röng! Og
einungis stærð þeirra var næg
til þess að vekja ótta okkar.
Við athuguðum hvert spor,
fallbyssukúlur og aðra málm-
hluti, sem við fundum á botn-
inum, og eftir hverja köfun
strikuðum við yfir það svæði
á kortinu, sem við höfðum at-
hugað. Að lokum komum við
á svæði eitt, sem var á 27
metra dýpi, en þar var fastur
sand- og malarbotn. Það leizt
okkur ekki vel á. Ef að skips-
skrokkurinn hefði lagst þar til
endanlegrar hvíldar, hvað þá?
Það yrði erfitt og hættulegt
starf að grafa peninga upp úr
slíkum botni og á þessu dýpi.
Við athuguðum þetta svæði
í marga daga, þar sem við héld-
um okkur innan þeirra tíma-
takmarkana, sem mælt er með
í köfunarreglugerðinni, því að
langt var til næsta súrefnis-
tjalds, ef annar hvor okkar
skyldi fá krampa. En skyndi-
lega rann sporið út í sandinn,
ef svo má að orði komast.
Þarna var ekkert að finna. Ekk
ert.
Þetta gat þýtt þrennt: Le
Chameau gat hafa hrist af sér
alla þá málmhluti, sem það gat,
og það síðan borist á land 1200
metra frá upprunalega strand-
staðnum: það gat hafa lagst til
hvíldar undir sandi og möl, og
það gat hafa tekið aðra stefnu.
Við eyddum mörgum vikum
í að rannsaka möguleika þess,
að tvær fyrstu kenningarnar
væru réttar, en árangurslaust.
Síðan snérum við til baka til
þess staðar, þar sem við fund-
um hluta úr skipinu síðast, og
hófum þaðan leit í aðra átt.
FjársjóSurinn fundinn.
Við fundum síðasta akkerið
svo til undir eins. Eftir tvo daga
höfðum við fundið þær fall-
byssur, sem eftir voru, að þrem
undanskyldum, þannig, að nú
vissum við um 45 fallbyssur.
Síðan fundum við nokkra silf-
urpeninga, litla járnbyssu, 38
cm að lengd, og vel varðveitt
vasaúr, sem nafnið „Hanet,
London“ hafði verið grafið á.
Og að lokum, 22. september,
fundum við það, sem eftir var
fjársjóðsins — um tólf milljón
króna virði í gull- og silfurpen-
ingum.
Um kvöldið héldum við heim
á leið og lögðumst að bryggju
í Little Lorraine, litlu sjávar-
plássi nokkra kílómetra frá
Louisbourg. Á bryggjunni stóð
gamall maður, fyrrverandi fiski
maður, sem hafði fylgst með
starfi okkar af áhuga og var
um leið nokkuð skemmt. Hvert
einasta kvöld hafði hann boðið
okkur velkomna að landi með
glotti og orðunum: „Já, já . . .
ég sé, að ég þarf ekki að sækja
sólgleraugun mín til þess að
þola að sjá veiðina ykkar-“ ,og
þessum orðum fylgdi hann allt-
af eftir með því að spýta tó-
bakinu sínu í fallegum boga út
í sjó.
Við stóðumst þá freistingu,
að sýna honum „veiði“ okkar,
og bárum pokana með pening-
unum inn í sendiferðabílinn
minn. Við létum svo sem að-
eins væri um köfunarútbúnað
okkar að ræða, en það var auð
veldar sagt en gert, því hver
poki vó rúmlega 100 pund.
MINNING . . .
Framhald af bls. 9.
lega og græskulausa kímni sindr-
aði af honum.
Ég veit, að það verða ýmsir, nú
og síðar til þess að skrifa um
ritverk Stefáns. Þessi orð mín era
aðeins stutt kveðja til mannsins
sjálfs, og þöbk frá mínu heimili
fyrir gamlar og góðar samveru
stundir, sem alltaf verður gott
að oma sér við.
Við senduim konu hans, Önnu
Aradóttur, alúðarkveðjur með
þökk fyrir margra ára hlýja kynn
ingu, og biðjum henni blessunar
í framtíð.
Jónas Jósteinsson.
ER V-ÞÝZKALAND?
Framhald af bls. 5.
út sérstakar tilskipanir," þegar
hún, vegna upplýsinga leyni- í
þjónustu eða annarra leyni-!
legra heimilda, sem samkvæmt
reynslu virðast áreiðanlegar,
telur yfirvofandi vopnaða árás
erlends ríkis eða ríkisstjórnar, I
_________________________n
eða alvarleg hætta telst að
minnsta koosti á slíku án þess
að ríkja þurfi alþjóðleg
spenna, sem sé öllum augljós.
Ýkt eða egnandi
leyniskýrsla frá hernaðarnjósn
um eða borgaralegri upplýsinga
þjónustu nægir til þess að
menn með spenntar taugar eða
haldnir einræðisdraumum lýsi
yfir umsátursástandi í Vestur-
Þýzkalandi. Þegar búið er að
samþykkja heimildarlögin. sem
enn eru ósamþykkt, er þingið
þar með úr leik og ákvörðun-
arrétturinn um beitingu heim-
ildarlaganna kominn í hendur
ríkisstj órnarinnar.
Að vísu er ætlunin að til-
nefna neyðarþing 30 þing-
manna, sem á að kveðja til
setu í neyðartilfellum til þess
að hlýða á tilmæli ríkisstjórn-
arinnar um beitingu heimild-
arlaganna, án þess þó að neyð-
arþingið hafi heimild til að
kynna sér leynilegar upplýsing-
ar ríkisstjórnarinnar.
En hin forsjála ríkisstjórn hef
ur gert ráð fyrir að hugsan-
legt neyðarástand geti borið
svo brátt að, að ekki reynist
tími til að leita til neyðarþings-
ins. Þess vegna er unnt að láta
kanslarann og varnarmálaráð-
herrann einan um að kveða á
um AUiSNAHMEZUSTAND,
og þá þarf kaslarinn aðeins
undirskrift forseta sambands-
lýðveldisins til þess að unnt
sé að fela vamarmálaráðherr-
anum að gefa út nauðsynlegar
fyrirskipanir um framkvæmdir.
SJÖ fyrstu heimildarlögin
voru samþykkt með einföldum
meirihluta atkvæða í þinginu.
Sum hinna ósamþykktu heim-
ildarlaga breyta stjórnar-
skránni alveg tvímælalaust og
til samþykktar þeirra þarf því
tvo þriðju atkvæða í þinginu.
Þar með hafa jafnaðarmenn
örlög málsins í hendi sér. En
horfur á að komast í ríkis-
stjórn geta orðið svo freist-
andi að þeir ákveði að Jjá lið
til stjórnarskrárbreytinganna.
Ætla vestur-þýzkir jafnaðar-
menn að gefast upp einu sinni
enn? f þetta sinn yrði um að
ræða uppgjöf fyrir pólitískri
hugmynd, sem Kai Uwe von
Hassel varnarmálaráðherra rök
styður með nauðsyninni á
„fyllsta ótta- og varnarstefnu”
gagnvart óvininum. Heimildar-
lögunum er ætlað að „leysa af
hólmi í tæka tíð hina marg-
slungnu flækju hins þvingandi
en nauðsynlega og eðlilega al-
gera ótta.“
Þegar þess sjást merki, að
andstaðan gegn Franco á Spáni
sé að byrja að hafa einhver
áhrif reyna stjórnarvöldin í
Vestur-Þýzkalandi að koma
þjóðfélaginu undir styrjaldar-
mengað og tilskipanabundið ein
ræðisvald á friðartímum með
samþykkt heimildarlaga. Þegar
Bandaríkjamenn, Bretar og
Frakkar og fleiri þjóðir virð-
ast vera að gerast fráhverfir
styrjaldarkenningunni sem
undirstöðu allrar stefnumörk-
unar í málefnum Evrópu, býzt
Sambandslýðveldið til að leggja
lýðræðið fyrir róða, brynjast
„alræðisvörnum" og undirbýr
óþingræðislegt einræði, sem
komið gæti til framkvæmda
vegna gruns eða hugboðs um
ógnun, sem ríkisstjórnin þarf
ekki að gera minnstu grein fyr-
ir.
Kommúnistar í Austur-Þýzka
landi hafa komið á hjá sér
tilsvarandi einræðiskenndum
heimildarlögum fyrir mörgum
áram. En þess háttar er talið
tilheyra í eÍMræðisríkjum. Nú
grípur vestur-þýzka lýðveldið
til sömu ráðstafana og einræð-
isríkin undir því yfirskyni, að
verið sé að vernda lýðræðið.