Vísir - 04.12.1974, Page 7

Vísir. Miðvikudagur 4. desember 1974.
7
dyyienningarmál
MYNDLIST
eftir Aðaistein
Ingólfsson
bókinni verkin eru til sýnis, og
oft berast i tal verk sem alls
ekki eru i bókinni, en hið siðar-
nefnda skiptir nokkru máli
þegar skrifað er fyrir út-
lendinga, sem ekki þekkja
verkin. Máli er nokkuð vel
snarað, og hinn kjarnmikli tais-
máti Asmundar kemur vel
fram, þótt aldrei verði hann
fulltjáður á annarri tungu. Þó
kann ég ekki við að „andskoti”
eða „helviti" Ásmundar sé þýtt
,,darn it”, eins og um hryssings-
legan kúreka sé að ræða. Og svo
smá tittilingaskitur i lokin:
„workpeople” (bls. 8) er að visu
I orðabókinni, en er litt notað, og
að brjóta heilann um er ekki
„Wrack ones brains” (bls. 11)
heldur „rack ones brains”. Á
sömu siðu er einnig „the rays
diffuse about the concave
space” sem er klaufalegt, „are
diffused in” er stórum betra, og
á bls. 44 heitir Sadkine reyndar
Zadkine.
1 heild er þetta þarflegt kver,
og væntanlega eiga þeir Iceland
Reviewmenn eftir að kynna út-
lendingum fleiri islenzka lista-
menn.
„SCULPTOR” Asmundur
Sveinsson An Edda in Shapes
and Symbols eftir Matthfas
Jóhannesson. Þýðing May og
Hallberg Hallmundsson, 72 bls.
titgefandi Iceiand Review.
Iceland Review
heldur áfram þeirri
virðingarverðu starf-
semi að gefa út hand-
hægar og álitlegar
smábækur um islensk
efni á enska tungu.
Nýjasta bók þeirra er
um myndhöggvarann
Ámund Sveinsson og
kallast „Sculptor” og
hefur undirtitilinn „An
Edda in Shapes and
Symbols”.
Er mér ekki alveg ljóst hvers
vegna Edda gamla er látin
fljóta hér með, og mér virðist
einnig, að þegar um Asmund er
talað, fylgjast „shapes” og
„symbols” að og séu eitt og hið
sáma. En bókin samanstendur
af samtölum sem Matthias
Jóhannessen hefur átt við
garpinn frá 1955 og fram á
þennan dag, og hafa nokkur
þeirra þegar birst á islenzku.
Flestir forvitnir útlendingar
vita nú hvar ísland er og
jafnframt að hér eru stórkostleg
eldfjöll, hverir og fallegt
kvenfólk, en fæstir þeirra vita
að hér eru einnig góðir lista-
menn. Það er að þessum for-
vitna útlenda almenningi sem
þessari bók er beint, og er hún
fyrst og fremst kynning fremur
en heildaryfirlit eða úttekt. Við
þvi er ekkert að segja, þvi
einhvern veginn verður að
kveikja neistann, og fátt er
aðgengilegra en skemmtileg
samtöl og góðar myndir. En
ekki hefði verið úr vegi að hafa i
bókinni formála sem fjallaði
stuttlega um feril Ásmundar og
stilþróun á listfræðilegan hátt.
Matthias hefur lag á þvi að
velja sér ræðið fólk og fá það til
að tala og viðræður við Asmund
vilja ávallt dragast á langinn,
hugmyndaflug hans er ávallt á
fullri ferð, og Matthias þarf ekki
annað en spyrja um „trú” og
„list”, og hvers vegna” og
Ásmundur lætur gamminn
geysa. Útlendingar munu hér fá
góða innsýn i glettni hans og
húmanisma og hvernig
Islendingurinn kemur fram i
verkum hans.
Myndirnar i bókinni eru yfir-
leitt góðar og vel staðsettar, þó
mér sé persónulega illa við
myndir sem látnar eru spanna
opnu, þvi kjölurinn vill þá kljúfa
þær I tvennt, og þeirra verður
ekki notið sem skyldi. Einnig er
ég mótfallinn þvi að sýna aðeins
hluta verks, eins og kemur fyrir
á bls. 50-51 með Sæmund á seln-
um. Galli er það einnig að þegar
þeir kumpánar tala um einstök
verk, þá er þess ekki getiðhvar i
JARNKARLINN A ENSKU
MIGRENI
OG
MATARÆÐIÐ
Hjá þriðja hverjum sjúklingi er orsakanna að leita í matarœðinu
I IIMIMl
s SÍÐAN M
Umsjón
Júlía
Hannam
Þaö er ekki að sökum að spyrja.
Eftir því sem orsakir fleiri
sjúkdóma eru rannsakaðar
kemur sífellt betur I ljós hvað
mataræöið hefur mikil áhrif á
heilsu manna.
Nú er verið að rannsaka or-
sakir migrenis á læknastofu i
London, en Margrét prinsessa,
sem lengi hefur þjáðst af
migreni, veitir henni fjárhags-
legan stuðning. Komið hefur i
ljós að hjá þriöja hverjum
sjúklingi er orsakanna að leita í
mataræðinu.
Þær tegundir matar sem
einkum eru slæmar fyrir
migrenisjúklinga eru súkkulaði,
ostur, steiktur feitur matur,
laukur, kaffi og svinakjöt. Þess-
ar fæðutegundir reyndust fara
illa saman við þau efni sem eru i
þeim lyfjum sem sjúklingunum
eru gefin.
í flestum þessara fæðuteg-
unda er efnið tyramin, sem hef-
ur slæm áhrif á þá sem migreni
þjáir. Einnig er efnið octopamin
i sltrónum og appelsinum
slæmt fyrir migrenisjúklinga.
Mjög misjafnt er þó hvað hver
og einn þolir af þessum ofan-
töldu fæðutegundum.
Til dæmis getur sjúklingur,
sem fær migrenikast eftir að
hafa borðað appelsínu eða
súkkulaði, ef til vill borðað ost
og drukkið kaffi án þess að finna
fyrir óþægindum.
Þeir sem ekki þola ávextina
geta tekiö C-vitamintöflur i
staðinn, þvi þær innihalda ekki
octopamin. Einnig hefur komið I
ljós að hinar mismunandi teg-
undir osta innihalda mjög mis-
munandi mikið tyramin.
Til dæmis inniheldur
camenbert-ostur litið af efninu,
en Emmenthaler aftur á móti
mikið.
Vítamintöflur eru saklausar
aðrar en þær sem innihalda
B-vitamln, segja sér-
fræðingarnir. B-vItaminið getur
meira að segja gert illt verra.
Þeim, sem þjást af migreni,
er ráðlagt að eftir hvert kast
skuli þeir búa til lista yfir þær
fæðutegundir, sem þeir neyttu
siðustu fimmtán timana fyrir
fyrstu einkenni kastsins. Þannig
getur hver og einn fundið út
hvaða mat hann á að forðast.
Þeir sem komast að þvi, að
það er einmitt uppáhaldsostur-
inn sem þeir eiga að forðast,
geta huggað sig við það að þvi
eldri sem þeir verða, þvi meira
tyramin þola þeir.
Migrenisjúklingar mega alls
ekki hugsa sem svo áður en þeir
stinga ostbitanum upp i sig:
„Nú fæ ég bráðum migreni-
kast”, þvi sálfræöin spilar lika
inn i i -sambandi við þennan
sjúkdóm eins og reyndar marga
aðra sjúkdóma. Trúi sjúkling-
urinn að hann fái migreni af
vissum fæðutegundum, fær
hann það lika. Það gætu alveg
eins veriö fæðutegundir, sem
væru algjörlega saklausar fyrir
hann.
Auövitað er ekki einhlítt að
migreni orsakist af röngu
mataræði. Það getur líka komið
af streitu, taugaspenningi,
þreytu, svengd eða vissri
hormónastarfsemi.
En hjá þriðja hverjum
sjúklingi er maturinn ein aðal-
orsökin.
Það eru lika þeir sjúklingar,
sem fá verstu migreniköstin.
Það virðist þvi kominn timi til
að ibúar menningar-
þjóðfélaganna fari að athuga
sinn gang og hætta að láta
freistast af girnilegum
auglýsingum. Allflestir
sjúkdómar sem hrjá okkur i dag
eru nefnilega svokallaðir
menningarsjúkdómar, sem or-
sakast af hógllfi og allt of þægi-
legum lifnaðarháttum.
SUÐURVER
SÍMI 38890
Heitar
samlokur
Ármanns samloka
Hitað brauð, roast beef,
remolade og hrásalat.
___ FH samloka
LTpJ Ristaö brauö, skinka,
bacon, ostur, ananas,
rauðkál og cocktailsósa
Fram samloka
Heitt brauð, hangikjöt,
ostur, aspargus og
ristaður ananas
Hauka samloka
Heitt brauð, ristaðar
pylsur, bacon, egg og
ferskja.
ÍR samloka
Hitaö brauö, bacon, ost-
ur, aspargus og hrásalat.
KR samloka
ltistað brauö, skinka,
egg, rauðkál, Italskt
salat.
Vals samloka
Ilitað brauö, rækjur, ost-
ur, ristaður ananas og
cocktailsósa.
Sendum heim

imiTirimTfflTm
BOflðOBBBmSi