Tíminn - 29.06.1966, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
MIÐVIKUDAGUR 39. júní 1966
Kópavogsbúar -
skemmtiferð
Framsóknarfélögin í Kópavogi
efna til skemmtiferðar austur í
Skaftafellssýslu um næstu helgi.
Lagt verður af stað frá Framsókn
arhúsinu við Neðstutröð kl. 6 á
föstudagskvöldi og ekið aust.ur að
Kirkjubæjarklaustri. Á laugardag
verða skoðaðir margir fagrir stað-
ir þar eystra og komið heim á
sunnudagskvöld. Farmiðapantanir í
síma 41228 og 40576. — Fjölmenn
ið, þetta verður afbragðsferð.
LEIÐTOGAR
Framhald af bls. 1.
í október í fyrra mótmælti her
málaráðherrann, Avalos, ákvörð
un Onganias um að fjarlægja
ýmsa herforingja úti um landið.
Avalos krafðist þess, að Ongania
yrði settur af, en Ongania reynd
ist steríkari, og var Avalos að
lokum að segja af sér. Eftirmað
ur hans varð aftur á móti aðsfoð
arhermálaráðherrann, Castco
Sanchez, sem ekki hafði eins háa
tign í hernum og Onganias, sem
neitaði að gegna starfi sínu við
svo búið og sagði af sér. Eftir
maður hans var náinn vinur hans,
Pistarini hershöfðingi, og tók
hann við embættinu 24. nóvem-
ber í fyrra.
Pistrini er 51 árs og kominn af
ættum hermanna og sfjórnmála-
manna.
Arturo Umberto Illia, hinn
fallni forseti, er af allt öðrum
ættum kominn en Pastarini. Illia,
sem er 66 ára, er sonur ítalskra
Innflytjenda og átti 10 systkini.
Hann er mjög hæverskur og ró-
legur maður, sem aldrei hefur
leifað eftir völdum valdsins
vegna, og sem hefur hafið sig
yfir flokkspólitík. Heiðarleiki
hans er þegar orðinn að þjóðsögu
í Argentínu.
En Illia hefur átt við mikil
vandamál að stríða. Stuðnings-
menn Peróns eru enn sterkir í
Argentínu, og yfirmenn herafla
landsins hafa mjög kvartað yfir
auknu fylgi Perónista og komm
únista, jafnframt því, sem þeir
hafa gagnrýnt Illia vegna efna-
hagsvandræða og vinnudeilna.
Andstæðingar Illia hafa gagnrýnf
stjóm hans fyrir að vera óstarf
hæfa og spillta þótt stuðnings-
menn forsetans hafi getað bent
á þá staðreynd, að Argentína hef
ur — undir stjórn Illia — í fyrsta
sinn í sögunni náð hagsfæðum
viðskiptajöfnuði.
Við forsetakosningarnar árið
1963 fékk Illia nægan stuðning
til þess að stjórna landinu. Illia
sleppti pólitískum föngum laus-
um, reyndi að bæta lífskjör í
landshlutum, sem áður höfðu
verið látnir afskiptalausir með
öllu, og vann að því að fá auðlind
ir landsins aftur í argentískar
hendur. Alla sína valdatíð sýndi
Illia pólifískum andstæðingum
mikið umburðarlyndi.
BYLTING
Framhald af bls 1
varpsstöðvar, þinghúsið og ráðhús
ið í Buenos Aires. Enginn gerði
neitt til þess að verja forsetann, og
var ástandið mjög rólegt í landinu
í dag, en nokkuð spennt.
Síðasti þáttur byltingarinnar var,
að hermenn siettust um höll Illias
forseta rétt fyrir dögun í morgun.
Hermennirnir voru vopnaðir byssu
stingjum, og skriðdrekar beindu
byssum sínum að höllinni. Illia
kallaði á hjálp hermanna úr líf-
verði sínum, en Pistarini hafði gef
ið hermönnum sínum fyrirskipun
um að lenda ekki í bardaga við
iifverðina. Að lökum yfirgaf for
setinn höllina í fylgd með her-
mönnum. Virtist hann mj'ög þreytu
legur. Sjónarvottar segja, að lsann
hafi ekki yfirgefið bústaðinn fvrr
en sex lögreglumenn, vopnaðir
táragassprengjum, hafi farið inn
í skrifstofu forsetans. Illia steig
inn í bifreið, sem beið hans, og
var honum síðan ekið til íbúðar
bróður síns, Ricardo, í norðurhluta
borgarinnar. Menntamálaráðherra
í stjórn Iilia, Alcondra Aramburu,
sagði, að Illia væri valdalaus, en
þó frjáls maður.
Herforingjaráðið, sem nú stjórn
ar landinu, er skipað þeinn Pistar
ini, Benigno Varela, aðmírál, yfir
manni flotans, og Adolfo Alvarez,
hershöfðingja, yfirmanni flughers
ins. Herforingjaráðið tilkynnti í
dag víðtækar breytingar á stjórn
iandsins. Þingið, og löggjafa-
samkundur í héruðum landsins,
hafa verið leystar upp, og allir
stjórnmálaflokkar bannaðir. Hæsta
réttardómarar voru sviptir embæft
um sínum, og nýr hæstiréttur skip
aður. Þá var varaforseti landsins,
ríkisstjórar og vararíkisstjórar
sviptir embættum sínum.
GISTIHÚS
Frarnhald aí bls 1
vissan herbergjafjölda, þjónustu
o. fl. Hins vegar eru til nöfn, sem
ná yfir aðra staði en hótel, sem
veita þjónustu, gistiheimili, gisti-
staðir, greiðasölustaðir o. fl.
— Edvard fer út á land í sum-
ar til þess að fylgjast með gisti-
húsunum og hvað sé ábótavant í
rekstri þeirra. Það er ekki ljóst á
þessu stigi málsins í hversu marga
flokka hótelunum verður skipað
en að líkindum verða þeir þrír
eða fjórir. Við vonumst til að
skila álitinu um flokkunina í
haust.
Hjartans þakkir til ykkar alira nær og fjær, sem á margvíslegan
hátt auðsýnduð okkur vinarhug, samúð og hjálp við fráfall
Sigrúnar Sigurðardóttur,
Alviðru, Ölfusi,
og heiðruðu minningu hennar.
Árni Jónsson,
Margrét Árnadóttir,
Magnús Jóhannesson.
Útför
Kristínar Þorsteinsdóttur
Vorsabæ, Skeiðum,
fer fram laugardaginn 2. júlí og hefst með húskveðju að heimili
hinnar látnu kl. 1 eftir hádegi.
Klrkjuathöfn verður í Skálholtskirkju, en jarðsett verður að Ólafs-
völlum. — Bílferð verð.ur frá Umferðamiðstöðinni kl. 9 f. h.
Börn og tengdabörn.
SAMNINGAR
Framhald af bls. 1.
Friðriksson, skrifstofustjóri
Vinnuveitendasambands ís-
lands, og fara ummæli þeirra
hér á eftir;
Hjörtur Hjartar, sem annað-
ist nú. eins og oft áður, samn
ingagerð fyrr hönd Vinnumála
sambands Samvinnufélaganna,
kvaðst helzt vilja nefna eftir-
farandi í sambandi við ný-
gerða samninga:
, „Vinnubrögð við samnings-
gerð hafa verið með nýjum
hætti. í fyrsta sinn kom Verka
mannasamband fslands að
samningaborði með þann til-
gang að marka höfuðlínu, sem
effir skyldi unnið. Samkomu-
lag náðist um rammasamning.
Nú hafa verið gerðir samn
ingar hér og á Norðurlandi á
þeim grundvelli, sem þar var
markaður. Höfuðatriðin eru
almenningi kunn. Kaup hækk
ar um 3V2%, orlofssjóðir fá
14%, tilfærslur milli launa-
floklca eru fáar, og ekki veru
legar nema í hafnarvinnu.
Þegar upp er staðið frá þess
um samningum verðum við
þess varir, sem að þeim höf-
um unnið, að flestum, ef ekki
ölíum, finst gott að ekki kom
til stöðvunar eða stórátaka. Þó
er sjálfsagt enginn ánægður.
Verkamenn sýna okkur með
rökum við samningaborðið, að
þeirra hlutur er ekki góður,
og aðsfæður erfiðar í vaxandi
verðbólgu, enda þótt vísitala
greiðist nú á laun. Atvinnurek
endur hafa mjög slæma að-
stöðu til að mæta launahækk
unum. Til viðbótar óhagstæðri
þróun innanlands, sem þreng
ir hag flestra atvinnurekenda,
kemur nú, að söluhorfur
helztu framleiðsluvara eru
slæmar, og útflufningsverð
lækkandi.
Enda þótt það sé rétt, að verka
menn, atvinnurekendur og allir
þeir sem ábyrgð bera á málefn
um þjóðfélagsins, geti andað létt
ara, er rétt að muna, að samning
ar þessir gilda aðeins í þrjá mán
uði. Þetta verður einnig að hafa
hugfast, þegar mefið er hvort
kauphækkunin sé mikil eða lítil.
Grunnkaupið, með orlofssjóða-
gjaldi, hækkar um 114% á mán-
uði. Árið 1961 var gerður tveggja
ára samningur. Síðan hafa samn
ingar yfirleitt gilt um eitt ár.
' Þriggja mánaða samningar er
óæskilegur, en þó betri en ekki.
Áríðandi er, að þessi stutti tími
verði notaður fil undirbúnings
nýrri samningsgerð til lengri
tíma,“ — sagði Hjörtur að l.ok-
um.
Björn Jónsson, formaður Ein-
ingar á Akureyri, og varaformað
ur Verkamannasambandsins,
hafði eftirfarandi að segja um
kj arasamningana:
„Það er líklega það fyrsta, sem
athygli vekur í sambandi við
þessa samninga, hversu samnings
tíminn er stuttur, og því verður
ag meta samningana með tilliti
til þess. Ég tel að þar sem hér
er einungis um að ræða samninga
til mjög skamms tíma. þá verði
þeir að teljast viðunanlegir eftir
ástæðum.
Um samninga okkar fyrir norð
an er það að segja, að þeir voru
að öllu leyti byggðir á ramma-
samningnum, en hins vegar er
þetta annar bráðabirgðasamning-
urinn, sem við gerum- á þessu
vori, og við höfum samanlagt í
þessum tvennum samningum
fengið mjög mikilvægar leiðrétt
ingar á okkar fyrri samningum,
og tilfærslur milli faxta, sem
þýða verulega kjarabót fyrir okk
ar fólk.
Ég tel einnig m.iög þýðingar-
mikið, að hafa fengið inn í samn
ingana ákvæðið um orlofssjóðina,
og álít, að með því sé skapaður
alveg nýr grundvöllur fyrir mjög
mikilvægan þátt í starfi verka
lýðshreyfingarinnar.
Ég vil benda á það, að þeim við
ræðum, sem hafa farið fram um
kjaramálin almennt, er alls ekki
lokið, og gert ráð fyrir að þeim
verði haldið áfram í sumar, þ.e.
á þessum samningstíma, og ég
tel, að framhaldið hljóti að velta
töluverf á því hvernig þær við-
ræður ganga, og hvernig þróunin
verður í verðlagsmálunum og
efnahagsmálunum almennt", —
sagði Bjöm að loikum.
Barði Friðriksson, skrifstofustj.
Vinnuveitendasambands fslands,
sagði eftirfarandi um samning-
ana:
,,Við héldum því fram við
þessa samningsgerð, að nú væri
ekki góður tími til að hækka
grunnkaupið, og það væri því
ekki rétta leiðin að þessu sinni.
Þýðingarmiklar sjávarafurðir
hafa læikkað í verði, og útflutnings
framleiðslan stendur hallari fæfi
núna heldur en oft áður, og svo
bætist við sú mikla vísitöluhækk
un, sem hefur átt sér stað síðan
um áramót. Hætt er við að þess-
ari grunnkaupshækkun slái út
í verðlagið, og að ekki verði við
því spornað, þótf reynt sé.
Það, sem við í Vinnuveitenda
sambandinu töldum aftur á móti
að gæti orðið raunhæf kjarabót
til framtíðar, var, að verkalýðs-
hreyfingin og vinnuveitendasam-
tökin hefðu gert virkilegt áfak til
þess að koma fleiri starfssviðum
á einhvers konar bónus- eða
akkorðs- grundvöll, og reyna
þannig að fá aukin afiköst fólksins
með slíku hvetjandi launakerfi.
Athuganir hér á landi sýna, að
afköst fólksins í mörgum þýðing
armiklum atvinnugreinum eru
ekki jafn mikil og í öðrum lönd
um, hver svo sem ástæðan er.
Staðreyndin er sú, að þarna er
mikill óplægður akur hjá okkur,
og við erum langt á eftir sumum
nágrannaþjóðum okkar, þar sem
um 90% af vinnu almenns verka
fólks og iðnverkafólks er grund
völluð á einhvers konar hvefjandi
launakerfi. Nú er áreiðanlega
meiri áhugi en lengi vel var hjá
verkalýðsfélögunum og atvinnu-
rekendum um að athuga þessa
hlið málsins, og reyna að fá auk
in afköst fólksins, en fyrir aukin
afköst er auðvitað hægt að greiða
hærra kaup, og kjarabætur, sem
byggðust á þessum grundvelli,
þyrftu alls ekki að lenda úti i
verðlaginu.
En sú kauphækun, sem um var
samið í þessum samningum, var
gerð vegna þess, að talið var, að
ef ekkert væri gert í þessa áft,
þá myndu hefjast hér alls herj
ar vandræði og upplausnar-
ástand.
Einnig hafa þau yfirboð, sem
einkum eiga sér stað í byggingar
iðnaðinum. sín áhrif.
En eitt teljum við í Vinnuveit
endasambandinu til mikilla bóta,
og það er, að Verkamannasam-
bandið skyldi hafa gengizt fyrir
því að koma á þessum ramma-
samningi og með því reynt að
skapa grundvöll fyrir hliðsfæðri
lausn um allt land. Hvort það
tekst a'lveg veit maður ekki enn
— það eru til á einstöku stöðum
hálfgerðir anarkistar, sem að
ekki vilja sætta sig við neitt
nema þáð, sem þeir finna upp
sjálfir, og gefa ekki haft sam-
starf við félaga sína í verkalýðs-
hreyfingunni. Slíkt er að sjálf-
sögðu ákaflega erfitt fyrir alla
aðila“. — sagði Barði að lokum.
ferðafólk. Áætlað hefði verið að
láta fólkið fá gistingu á gistihús-
um hér í bæ, en það hefði reynzt
of dýrt, svo að það ráð hefði ver-
ið tekið að fá hópnum gistingu í
skíðaskálanum í Hveradölum. Að-
allega er hér um ungt fólk að
ræða, m. a. eru þarna hljómsveit-
arstjóri, píanóleikari, verkfræðing
ar, svo og mennirnir frá sjónvarp
inu, sem getið er um. Annar er
kvikmyndatökumaður, en hinn
senumaður. Hópurinn hefur ferð-
azt talsvert um landið, hefur til
að mynda komið til Akureyrar,
Mývatns og víðar og mun enn
gera viðreist þar til dvölin er á
enda.
MJÓLKURKER
Framhald af bls. 16.
ið hefur verið við að setja kerin
upp á bæjunum í hreppunum
þreim.
Talsverð vinna er við að setja
kerin upp oig þurfa bændur að lag
færa ýmislegt hjá sér áður en ker
in eru tekin í notíkun.
Kælingu mjólkurinnar er stjóm
að með sjálfvirkum rafimagns út-
búnaði, og er talið hættulaust að
geyma mjólkina í tvo sólarhringa.
Ekki liggur enn ljóst fyrir hver
kostnaður verður við að setja upp
venjulega stærð af kerjum ásamt
útbúnaði.
SKURÐLÆKNAR
Framhald af bls. 16.
verður það haldið í Bretlandi.
Flestir þátttakendurnir á mótinu
eru frá Bandaríkjunum, en einn-
ig eru félagar frá Bretlandi, Uan-
mörku, Finnlandi og Svíþjóð.
SJÓNVARPSMYND
Framhald af bls. 16.
urinn á, að verðlag hér á landi
væri alltof hátt fyrir venjulegt
OPNUNARTIMI
Framhald af bls. 16.
sama hátt og kjöt.
í sambandi við opnunar- og lok
unartíma verzlana bendir Brynjóif
ur á þá athyglisverðu niðurstöðu
af rannsióknum bókhalds níu kjör-
búða, að 48,7% af heildarsölu vik
unnar skiptist á föstudaga og laug
ardaga. Samkvæmt þessu þarf að
afkasta helmingi meiru á föstudög
um en öðrum dögum og á laugar
dögum þurfa afköstin að vera fjór
föld. Allir kjörbúðareigendur eru
sammála um að hægt væri að af-
greiða miklu fleiri á skömmum
tíma í kjörbúð en í verzlun með
afgreiðsluborði. Höfundur telur
æskilegt að opnunartími kjörbúða
breytist starfandi fólki í hag, og
sérstaklega þurfi að skapa skil-
yrði fyrir því að öll fjölskyldan
geti gert innkaupin saman. Það
mundi örugglega stuðla að
þeirri þróun að gera kaup til vik
unnar í einu, sem mundi þar með
spara tíma bæði hjá viðskiptavin-
inum og hjá afgreiðslufólld og
dreifing matvælanna yrði ódýrari.
Höfundur kannaði sérstaklega
rýmun í kjörbúðum, vegna þeirra
fullyrðinga sumra að svo rammt
kvæði að hnupli í kjörbúðum hér
á landi, að kjörbúðarfyrirkomu-
lagið væri ónothiæft. Allir kjör-
búðareigendur í Reykjavxk voru
spurðir álits um þetta atriði. 55%
svöruðu að hnupl væri óverulegt
og of mikið úr því gert, 8% sögðu
að hnupl væri talsvert, en 37%
svöruðu ekki spurningunni. Allir
nema einn töldu þó, að söluafköst
in, sem kjörbúðin hefði umfram
verzlun með afgreiðsluborði, og
meiri sala kjörbúðanna vægju upp
þessa rýrnun.
f lokin deilir höfundur réttilega
á hve vitneskja um ýmsar greinar
íslenzks atvlnhuilfs sé bágborln, og
hve mikið Skilningsleysi rfki á
gildi uppiýsinga. Hin ýmsu félaga
samtök einkaaðila gera of líti'ð af
því, að sáfrta upplýsingum um fé
lagsmeðlimi sína og vinna úr þeim
í þágu þeirra. í stað þess að vinna
á vísindalegum grundvelli að hag
og heill félagsmeðlimanna og
horfa til langs tíma er kröftunuia
eytt í dægurþras.