Vísir - 01.04.1975, Page 6

6
Vfsir. Þriöjudagur 1. april 1975.
vísrn
Útgefandi: Reykjaprent hf. I
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson )
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson f
Fréttastjóri: Jón Bírgir Pétursson )
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason (
S Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson )
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611 (
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611 )
Ritstjórn: JSIÖumúla 14. Slmi 86611. 7 llnur (
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands. )
i lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf. I
Annars flokks ástand
„Þegar öllum, sem vildu sjá, var ljóst, að stór- (
kostleg verðhækkunaralda var að skella á i )
heiminum á ýmsum nauðsynlegustu rekstrar- og )
neyzluvörum, var þeim vanda mætt hér með þvi (
að herða á ákvæðunum um að kaupa vörur gegn /
gjaldfresti, stytta leyfilegan lánstima. Hvað ))
halda menn, að slikar ráðstafanir hafi kostað ))
þjóðina i auknu innkaupsverði?” ((
Þetta er eitt dæmanna, sem Jón Sólnes al- (
þingismaður rakti nýlega á alþingi, er hann flutti (
tillögu um, að rofið yrði járntjaldið, sem er milli )
íslands og umheimsins i gjaldeyrismálunum. )
Hann telur réttilega, að Islendingar hafi alvar- (
lega dregizt aftur úr nágrönnum sinum á þessu /
sviði. )
f Danmörku er svipað kerfi og á öðrum Norður- )
löndum, nema fslandi. Þar syðra er frilistinn (
ekki háður neinum umsóknum né eyðublaða- /
vafstri. Ferðamannagjaldeyrir er svo að segja )
frjáls og án umsókna og eyðublaða. Lántökur ein- (
staklinga og fyrirtækja allt að 600 milljónum is- (
lenzkra króna eru algerlega frjálsar og hærri lán- )
tökur tiltölulega greiðar. Þar taka bankar við fé )
til geymslu fyrir erlenda aðila og eru ósparir á að (
auglýsa þá þjónustu. Þannig mætti lengi telja. /
Okkar kerfi þótti nokkuð gott fyrir fimmtán ár- (
um, þegar það leysti ömurlegt og gerspillt hafta- )
kerfi af hólmi. En i fimmtán ár höfum við staðið i )
stað, meðan nágrannar okkar hafa aukið gjald- (
eyrisfrelsið. Jón Sólnes telur, að úrelt kerfi okkar (
stuðli ekki aðeins að almennri minnimáttarkennd )
i meðferð fjármagns, heldur valdi einnig al- \
mennu vantrausti íslendinga á gjaldmiðli sinum. (
Éyðublöð i 3-4 eintökum þarf til að sækja um (
gjaldeyri til greiðslu áskriftar að timariti, félags )
gjalds eða smágjafar. Pósthús geta ekki afgreitt )
erlendar póstkröfur án stimpils frá gjaldeyris- (
stofnun. Engin erlend lán má taka á eigin ábyrgð, (
án milligöngu banka og gjaldeyrisyfirvalda. Hér )
er ekki einu sinni unnt að skila erlendum gjald- (
eyri án þess að sækja um það á sérstöku eyðu- (
blaði. )
Þetta kerfi heldur náttúrlega uppi fjölmennu /
prentverki og embættismannakerfi. Að baki þess )
stendur rótgróin oftrú á yfirburðum eyðublaða- (
og skriffinnskukerfis. (
Frelsi nágrannaþjóðanna i gjaldeyrismálum (
hefur ekki leitt til gjaldeyrisþurrðar, né til þess )
að vanskil hafi lent á bönkum eða riki. Hins vegar )
hafa þjóðirnar með þessum hætti náð inn i löndin (
verulegu magni af erlendu lánsfé, sem hefur (
stuðlað að uppbyggingu þarlendra atvinnuvega. )
Með þvi að taka upp slikt kerfi telur Jón Sólnes, )
að íslendingar hafi „möguleika á þvi að hefja )
gjaldmiðil þjóðarinnar til þess vegs, að hann njóti )
á hverjum tima fyllsta trausts, bæði hjá þjóðinni (
sjálfri og hjá öðrum, eins og hæfir sjálfstæðu, (
frjálsu og fullvalda riki. Það er ekki þýðingar- )
minnsti þátturinn i sjálfstæðisbaráttu einnar (
þjóðar, að gjaldmiðill hennar sé traustur, bæði (
inn og út á við. Að hann standi fyrir sinu, hvar )
sem er, hvenær sem er, hafta- og hömlulaust.” )
Eftir fimmtán ára hlé er orðið timabært fyrir (
okkur að rifa okkur upp úr ástandi annars flokks (
þjóðar með annars flokks gjaldmiðil og taka upp )
gjaldeyrisfrelsi nágrannaþjóðanna. ()
— JK ((
Æfir vegna stefnu
stjórnar sinnar í
málum sjávaríðnar
Blöð i Bretlandi birta
heilsiðuauglýsingar,
sem sýna karlmann-
legan ungan mann i
gulum sjóstakk i vænni
fiskkös, og er þar verið
að hampa fram brezk-
um sjávarafurðum. —
Undir myndinni stend-
ur skrifað: „Eina fæð-
an, sem menn veiða.”
Með rómantisku ivafi
er reynt að ná til neyt-
enda, þeirra á meðal
eiginkvenna sjómann-
anna, sem sækja i
Norðursjóinn föng á
vélbátum, sem kallaðir
væru litlir hér við ís-
land.
Það voru þessir menn, sem
stóðu að þvi að loka höfnum
fiskibæja I Norður-Englandi
með þvl að leggja bátum sínum
I innsiglingar og krefjast þess,
að hætt yrði að taka á móti freð-
fiski íslendinga og Norðmanna.
Þeir segja, að þeir beri minna
úr býtum en skrifstofustúlka og
hafa reynt að sannfæra stjórn-
völd Breta um, að sjávariðnað-
urinn væri hætt kominn vegna
offramboðs og verðfalls á fiski
— sem væri að kenna miklum
innflutningi islenzkra og
norskra sjávarafurða.
Aðgerðir þessara manna
beindust aðeins að einu»
Innflutningnum á freðfiski. En I
rauninni er um að ræða fjöl-
þættara vandamál og óánægju,
sem á rætur sinar að rekja til
stefnu stjórnarinnar varðandi
málefni sjávarútvegsins og
fiskiðnaðarins.
Bátasjómennirnir kenna
Noregi, íslandi og Póllandi um
hið lága verð, sem þeir fá greitt
fyrir fiskinn. Þeir hafa horft á
heilu gámana fulla af þorski og
ýsu hifða upp úr lestum skipa
frá þessum löndum. Síðan hefur
þessum skipsförmum verið ekið
á fiskmarkaðinn, þar sem fisk-
urinn hefúr selzt á lágu verði, en
slðan má sjá hann boðinn fram I
verzlunum á miklu hærra verði.
Þeim er ómögulegt að trúa
þvl að hægt sé að gera út á
svona lítið fiskverð, og halda þvl
fram að fiskútvegur Islendinga
og Norðmanna hljóti að vera
rlkisstyrkur til samkeppni við
þá.
— Kröfur þeirra ganga I stuttu
máli út á það, að annað hvort
njóti þeir rikisstyrkjar til að
standa jafnfætis keppinautun-
um, sem þeim finnst vera, eða
að tekið verði fyrir innflutning á
fiski frá þessum löndum.
A meðan margir aðrir standa
I þeirri trú, að Islendingar búi i
snjóhúsum og beiti isbjörnum
fyrir snjósleða sína, er ekki
hægt að áfellast þessa menn
fyrir að vita ekki, að sjávarút-
vegurinn stendur undir efna-
hagsllfi Islendinga, og að það er
arðurinn af honum, sem notaður
er til að styrkja annað, en ekki
öfugt.
En þessir sjómenn eru sem sé
sannfærðir um annað, og meðal
þeirra er beizkja vegna þess, að
þeim þykir boðið smánarverð
fyrir aflann, sem þeir erfiðað
hafa fyrir, þvl að markaðurinn
er yfirfullur jafnan, þegar þeir
koma að landi með fiskinn.
Fréttamaður Reuters hitti að
máli nokkra þeirra, sem lögðu
bátum sínum til að girða fyrir
landanir erlendra fiskiskipa.
Einn þeirra, Melvyn Cox, 35 ára
gamall skipstjóri á litlum tog-
ara frá Grimsby sagðist bera
um 1650 krónur úr býtum á viku.
,,Ég væri betur kominn á at-
vinnuleysisstyrk,” sagði þessi
skipstjóri. Hann tók það fram,
að hér væri ekki um.að ræða
bænstafi um meiri peninga.
„Við viljum fá möguleika til
þess að vinna fyrir okkur á þann
hátt sem við viljum.”
Annar skipstjóri frá Grimsby,
Einar Jósefsen, segist naumast
hafa haft fyrir kostnaði af
þriggja vikna veiðitúr I Norður-
sjó.
„Ef þú ert fiskimaður, og það
aflast ekkert, þá er það eins og
hver önnur óheppni, sem þú
verður að sætta þig við. En þeg-
ar fiskimaður aflar og getur
samt naumast dregið fram lífið,
þá verður eitthvað að aðhafast I
málinu,” sagði Einar, og bætti
við: „Eins og nú stendur er
skynsamlegra, rekstrarlega
séð, að liggja bundinn við
bryggju.”
Til skjótrar úrlausnar á mál-
um þeirra krefjast þeir þess, að
algert innflutningsbann verði
sett á freðfisk frá löndum utan
Efnahagsbandalagsins, að
bannaðar verði landanir á bol-
fiski á sumrin (sex mánuði
ár hvert) úr skipum frá löndum
utan EBE, að fiskveiðilögsaga
Bretlands verði færð út fyrir
þær tólf sjómflur, sem hún er i
dag, og að þjóðnýttar verði
hafnir fiskibæjanna.
En þótt gengið yrði að kröfum
þeirra, sem er alls ekki liklegur
möguleiki, þá er ekki allur
vandinn leystur.
Sjómennirnir eru óánægðir
með niðurstöðu samninga Breta
við EBE, sem lauk núna I
Dublin fyrr I mánuðinum.
Stefna EBE i fiskimálum er
sú, að ekkert aðildarrikið geti
bannað skipum hinna að veiða
við stendur þess, hvað sem liði
öðrum alþjóðlegum samþykkt-
um.
Bretar eru undanþegnir þess-
ari reglu, fram til ársins 1982, en
brezkir útvegsmenn voru æfir I
garð stjórnarinnar fyrir að ná
ekki hagkvæmari samningum
fyrir togaraflota sinn eftir að
það tlmabil er runnið út.
I annan stað eiga brezkir
fiskimenn það sameiginlegt is-
lenzkum sjómönnum, að þeim
sárnar ofveiði erlendra skipa á
miðum þeirra. Þeir halda þvi
fram, að sú veiði eigi sér stað
innan 12 milna lögsögu Bret-
lands.
Melvyn Cox skipstjóri vék að
þessu atriði I viðtalinu við
fréttamann Reuters og hélt þvi
fram, að risaverksmiðjutogarar
skófluðu upp sild og smáfiski,
jafnt sem bolfiski, sem fiski-
menn á austurströnd Englands
byggja annars afkomu sina á.
„Ef ég fæ sild, verð ég að
fleygja henni aftur fyrir borð,
eða eiga yfir höfði mér háar
fjársektir ella. Rússarnir geta
hirt hana og gera það,” sagði
hann.
Hann lýstir ásókninni I
Norðursjó svo, að hér á dögun-
um hafi hann talið 59 skip I
radarnum sinum á hring, sem
naumast hafi verið meira en sex
milur I þvermál.