Vísir - 10.04.1975, Page 7

Visir. Fimmtudagur 10. april 1975.
7
IVMIM
SÍÐAIM
Umsjón:
Edda
Andrésdóttir
Er raunveruleg lœkning
psoriasis í sjónmóli?
— Svíar hafa flutt sólina og sjóinn heim, og bandarískir
og austurrískir lœknar telja sig jafnvel
hafa fundið lyf sem heldur sjúkdómnum varanlega niðri
Psoriasis er algengur
sjúkdómur. Á islandi er
taliö aö um 5 þúsund
manns séu meö sjúkdóm-
inn. Psoriasis getur kom-
iö fram hvenær sem er,
en algengast er að hann
brjótist i fyrsta sinn út
um tvítugsaldurinn.
Sólarferðir virðast hafa mjög
góð áhrif á þá sem þjást af
psoriasis. Sólin og sjórinn i
sameiningu hjálpa til við að fá
sjúkdóminn til þess að hverfa.
Sumir hafa jafnvel orðið albata.
153 af 577 dönskum sjúklingum
urðu til dæmis albata eftir fjög-
urra vikna dvöl við Dauðahaf-
ið.
Sviar hafa nú fært sólina og
sjóinn heim. Samtök psoriasis-
sjúklinga i Sviþjóð hafa komið
upp nýtizkulegri aðstöðu fyrir
sjúklingana i gömlu skólahús-
næði. Þar geta sjúklingarnir
komið og synt i 28 gráðu heitu
saltvatni og lagzt siðan í ljós á
eftir.
Til að byrja með var reiknað
með heimsóknum tiu þúsund
manns á ári, en reyndin varð
önnur. Nú koma um 135
sjúklingar á hverjum degi i
þessa meðhöndlun. 1 Sviþjóð er
talið að um tvö hundruð þúsund
þjáist af psoriasis.
Sjúklingurinn reynir sem
mest aö hjálpa sér sjálfur.
Meðhöndlunin i Sviþjóð bygg-
ist á þvi að sjúklingurinn reyni
sem mest að hjálpa sér sjálfur,
undir eftirliti starfsfólksins þó.
Þá fer nú fram i Sviþjóð tilraun
með svokölluð Psoralener, sem
er hópur efna sem finnst i
ávöxtum og grænmeti, og er
tekið inn i töfluformi. Samtimis
eru notaðir útfjólubláir geisl-
ar. 20 sjúklingar reyna nú þessa
nýju aðferð.
1 SPOEX, riti Samtaka
psoriasis og exemsjúklinga hér
á landi er birt grein um nýja
læknisaðferð vegna psoriasis.
Þar er sagt að i Bandarikjunum
einum sé talið að um 5 til 8
milljónir þjáist af sjúkdómin-
um, og er álitið að um 120
milljörðum sé eytt á ári i leit að
lækningu. Sérlyf hafa til þessa
ekki reynst nægjanlega jákvæð.
Raunveruleg lækning í
sjónmáli?
Þá segir i greininni: ,,Nú
virðist raunveruleg lækning
loks vera i sjónmáli. Læknar i
Massachusetts General
Hospital i Boston tilkynntu fyrir
skömmu, að þeir og austurriskir
starfsbræður þeirra og sam-
starfsmenn hafi samvirkjað
fornt lyf nútima tækni til að
framkvæma meðferð, sem ekki
aðeins eyðir psoriasis útbrotum,
heldur virðist halda sjúkdómn-
um varanlega niðri.
„Black light” er það kallað nafnið á þessu ljósafyrirkomulagi, en Sviar hafa nú flutt sólarferðirnar
heim. Eftir bað i 28 gráða heitu saltvatni er legið i ljósum I háiftima.
Fornegyfskir og indverskir
sjúklingar beittu aðferð' gegn
vissum húðsjúkdómum á þann
hátt, að taka inn duft úr jurt,
sem þar óx og taka sér siðan
sólbað. Húðsjúkdómalæknar við
Massachusetts General
Hospital og Algemeine
Krankenhausen i Vin hafa
endurnýjað þessa aðferð. Hin
nýja læknismeðferð felur i senn
notkun lyfs að nafni METHOX-
SALEN, sem er pressað úr áður
nefndri egyfskri jurt og óvenju
sterkri geislun með útfjólubláu
ljósi.”
Ekki hægt að nota að ráði
fyrr en aö ári liðnu.
„Fyrst láta húðsjúkdóma-
læknarnir sjúklinginn taka inn
METHOXSALEN-pillur. Siðan
fara sjúklingarnir inn i klefa á
stærð við venjulegan simaklefa,
en veggir hans eru þaktir 48 sér-
stökum útfjólubláum geislarör-
um. Þarna dvelur sjúklingurinn
i 8-30 minútur, allt eftir verkun
geislanna.
Þar sem meðferðin krefst
sérstaks tækjabúnaðar og ná-
kvæmrar meðferðar, er ekki
búist við, að læknisaðferð þess-
ari verði hægt að beita að ráði
fyrr en að ári liðnu. Góðar vonir
eru tengdar þessari aðferð.
Byggjast þær á þvi, að 50 sjúk-
lingar i Boston og 35 i Vin, sem
allir gengust undir þessa til-
raun, losnuðu við psoriasis ein-
kennin eftir meöferð i 12 skipti.
Að auki urðu þeir allir fallega
brúnir.”
Orsökin óþekkt
Þá segir i ritinu að orsökin
fyrir þessum sjúkdómi sé
óþekkt. Það er þó vitað að sjúk-
dómurinn hefur áhrif á frumu-
myndun húðarinnar. Hjá heil-
brigðu fólki endurnýjast húðin á
3-4 vikum, en aftur á móti að-
3-4 dögum hjá psoriasis-
sjúklingum.
Streita eða bólgur, t.d. háls-
bólga, geta valdið sjúkdómnum
I upphafi. Sjúkdómurinn er arf-
gengur.
Psoriasis getur verið i
mörgum mismunandi myndum
og hann getur herjað á alla
hluta likamans. Venjulegast er
þó psoriasis á olnbogum, hnjám
og i hársverðinum. Sjaldan
valda útbrotin kláða eða sárs-
auka.
Ekki smitandi frekar en
freknur...
Sumir halda að psoriasis sé
smitandi. Þvi er oft svarað
þannig, að psoriasis sé ekki
frekar smitandi en freknur. Þó
reyna sumir að forðast það að
snerta sjúklingana, og þarf tæp-
ast að lýsa þeirri liðan sem sliku
fylgir fyrir þá.
Sænsk kona, Maud Johansson,
sem notað hefur sér nýju að-
ferðina i Sviþjóð segir um
sjúkdóminn, sem hún hefur
gengið með i 12 ár:
„Ég fékk sjúkdóminn þegar
ég gekk með fjórða barnið mitt.
Þetta byrjaði sem litlir flekkir á
olnbogum, en kom siðan fram á
hnjánum. Siðustu fimm árin
versnaði þetta stöðugt.
Á hverjum degi gáir maður
hvort komnir séu fleiri flekkir.
Þessu fylgir leiði og þunglyndi. t
hvert sinn sem ég varð þreytt
eða stressuð versnaði sjúkdóm-
urinn.
, Það er stórkostlegt að fá að
gangast undir þessa nýju að-
ferð. Ég losna nú við öll smyrsl
og krem, sem eyðilögðu rúmföt
og klæðnaðÁ stuttum tima hefur
mér skánað.”
Tveir af starfsmönnum stofn-
unarinnar i Sviþjóð þjást af
psoriasis. Margareta Brandt, 28
ára gömul, kveðst hafa fengið
sjúkdóminn þegar hún var 10
ára.
Áfengi eins og bensín á
eld
„Þegar maður tekur strætis-
vagninn reynir maður að ná i
aftasta sætið og hendast siðan út
fyrstur allra. Margir spyrja ein-
hvers og næstum allir horfa.
Það er gott fyrir sjúklingana
að við vitum hvernig þeim liður
þegar þeir koma. Margir eru
hræddir og þora tæpast að fara
úr fötunum. En allir koma hing-
að i þeirri von að fá einhvern
bata”
1 fyrrnefndu riti samtakanna
hér á landi, eru gefin nokkur góð
ráð fyrir sólarferðir. Þau eru:
1. Notið stuttan tima til sól-
baðs fyrsta daginn. Bætið svo
við yður frá degi til dags. Að
öðrum kosti gætuð þér brennzt
illa og lækningin farið út um
þúfur.
2. Forðist áfengi. Það verkar
á psoriasis eins og bensin á eld.
3. Forðist allar næturvökur.
4. Takið góðan tima i hvild.
Hvildin er ekki minna virði en
sólin.
5. Við hótelval, veljið svalir
móti suðri, eða suðaustri.