Tíminn - 11.11.1966, Qupperneq 5

FÖSTlU>AGT7It 11. nóvember 1966
TÍMINN
wm\
Útgefandi: FRAMSÓKNARIFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Krlstján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
I>órarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
6. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastj.: Steingrímur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, símiar 18300—18305. Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasími 19523. Aðrar skrifstofur,
sfmi 18300 Áskriftargjald kr. 105.00 á mán. ínnanlands. — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Sjónvarpið um iandið
íslenka sjónvarpið þykir hafa farið vel af stað, og
samkvæmt áður gefnum yfirlýsingum ráðamanna ætti
það að taka að fullu til starfa með 2—4 stunda dagskrá
sex daga vikunnar síðari hluta þessa mánaðar. Verður að
treysta þ\i, að ekki verði vikið svo teljandi sé frá
þeirri áætlun, og til þess munu sjónvarpsnotendur ætl-
ast.
Sjónvarpsmálaráðherra hefur upplýst á Alþingi, að
tolltekjur af sjónvarpstækjum hafi til þessa gert betur
en duga til greiðslu á öllum stofn- og undirbúningskostn-
aði, svo að ríkið hefur e'kki enn haft af þessu bagga.
Hins vegar er það fráleitt, sem virtist koma fram í svör-
um ráðherra, að ætlazt væri til að tolltekjurnar einar
standi undir dreifingu sjónvarpsins um landið, og sú
dreifing bíði eftir því, að fjármagnið til hennar fáist með
þeim hætti-
Það er eðlileg krafa þjóðarinnar, og ekki véfengd.
að nú verði unnið með djörfung og framtakssemi að
koma dreifikerfi sjónvarpsins um landið, en af svörum
ráðherra má helzt ráða, að tolltekjurnar eigi að ráða
hraða þess máls. Það er fráleit stefna og með henni
kemst sjónvarpið ekki um landið á næstu árum, og við
það er ekki réttmætt, að þjóðin uni. Það sem nú þarf að
vinda bráðan bug að, og hefði raunar átt að vera búið að
gera fyrir no'kkru, er að semja haldbæra áætiun um
byggingu sjónvarps- og endurvarpsstöðva og hraða þarf
fyrst byggmgu meginstöðva, sem gera sjónvarpinu fært
að ná til sem flestra. Til þessara framkvæmda á að sjálf-
sögðu að taka lánsfé enda ætti ekkert að vera því til fyr-
irstöðu, og rekstrargrundvöllur sjónvarpsins styrkist
mjög við það, er sjónvarpið nær í verulegum mæli út um
Land og sjónvarpstækjum fjölgar.
Það má furðulegt kalla, að ekki skuli enn vera farið að
bjóða út til bygingar aðalstöðina á Skálafelli, en bvgging
hennar og útvegun véla hlýtur að taka alllangan tíina. eða
á annað ár. Nú þegar þyrfti og að vera farið að undir-
búa samkvæmt gerðri áætlun byggingu stærri endur-
varpsstöðva, svo sem á Vaðlaheiði, í Stykkishólmi, á
Fjarðarheiði og á Hjörleifshöfða, en þar munu meginstoð-
irnar eiga að rísa. En með því verklagi, sem, nú er á þess-
um málum, er auðsætt, að óhæfilegur dráttur verður á
þessu og virðist beinlínis að því stefnt af hálfu stjórnar-
valda. Þessari stjórnarstefnu í málinu verður að gerbreyta
þegar í stað áætlun um meginframkvæmdir á næstu
einu til tveimur árum og útvega til þeirra lánsfé eða
leggja til þeirra fé úr ríkissjóði eð einhverju leyti. Ann-
að verður að telja brigðir í málinu. Það er ekki nóg, að
ráðherrar hafi um það vinsamleg orð, að þeir vilji koma
sjónvarpinu til sem flestra landsmanna eins fljótt og
kostur er á. en láti undirbúning og framkvæmdir drag-
ast úr hömlu og hafi enga fyrirhyggju um útvegun fiár-
magns, en ætla því að ráða hraðanum, hve fljótt slíkt
fjármagn kemur inn af sjálfu sér. Með þeim hætti hlýtur
þetta að dragast um ófyrirsjáanlega framtíð, en þjóðinni
skipt í tvennt um aðstöðu til þess að njóta þesa sjálfsagða
menningartækis. Slíkt er á engan hátt sæmandi né við-
unandi. '
Framsóknarflokkurinn hefur ætíð lagt á það megin-
áherzlu, að sjálfri stofnun sjónvarpsins fylgdu tafarlausar
framkvæmdir við dreifingu sjónvarpsins um landið og
mun fylgja því sjónarmiði fast eftir.
Nýi ríkisstjórinn í Kaliforníu
Keppa írarnir Reagan og Kennedy í forsetakosningunum 1972?
ÞAÐ KOM efcki á óvart, aS
Pat Brown tapaði ríkisstjóra-
kosningunni í Californíu, því
að á annað ár hafa skoðana-
kannanir þar sýnt, að hann
myndi tapa fyrir hvaða fram-
bjóðanda republikana, sem
væri. Þótt hann hefði gert ým-
islegt vel, voru kjósendur ber-
sýnilega orðnir þreyttir á því
að búa við stjórn hans, og
hsettir að trúa, því að nokkuð
gæti staðið til bóta hjá honum.
Samt vildu mangir ekki trúa
því fyrr en í seinustu lög, að
Brown gæti fallið, því að í
undanfömum ríkisstjóra-
kosningum hafði hann sigrað
höfuðiforingja repúblikana í
Kaiiforniu, fyrst Knowland
og síðan Nixon. Við
þetta bættist, að af þeim
tveimur republikönum, sem
kepptu aðailega um fram
‘boð gegn honum, var sá
útnefndur, sem talinn var ósig
urvænlegri. Þessir menn voru
þeir Ronald Reagan og Christ-
opher borgarstjóri í San Fran
cisco. Skoðanakannanir sýndu
að Brown myndi kolfalla fyr
ir Ohristopher og því dreifðu
fylgismenn Brown út ýmsum
óhróðurssögum um Ohristoph
er rétt fyrir prófkjörið hjá
republikönum og áttu þannig .
óbeinan þátt í þvi, að Reagan
varð hlutskarpari. Ástæðan til
þess, að fylgismenn Browns
vildu heldur keppa við Reagan
var sú, að hann var Goldwater*
sinni og var bendlaður við ýms
an aftunhaldssaman félagsskap
í Kaliforniu og heppiiegast
þótti að vinna gegn honum á
þeim grundvelli. Það er nú
komið í ljós, að þetta hefur
ekki tekizt og að fylgismenn
Browns, sem stóðu fyrir árás-
unum á Ohristopher eiga sinn
þátt í því, að Reagan tekur
senn við ríkisstjóraembættinu
í Kaliforniu, stærsta rikinu í
Bandaríkjunum.
RONALD REAGAN er 55
ára gamall, fæddur í Illinois.
Foreldrar hans voru írskir og
var faðir hans skókauijmaður,
sem lenti í volæði sökum
drykkjuskapar. Það mun eiga
sinn þátt í því, að Reagan hef-
ur jafnan verið reglumaður.
Hann neytir áfengra drykkja
sáralítið og þá helzt fyrir siða
sakir. Reagan byrjaði ungur að
vinna fyrir sér sjálfur og afl-
aði sér talsverðrar skólamennt
unar. Hann var góður íþrótta-
maður á þessum árum eink-
um sundmaður. Að loknu námi
réðist hann til útvarpsstöðvar
í Des Moines og fékk það verk
efni þar að semja og segja
fþróttafréttir. Árið 1937, þeg-
ar hann var 26 ára að aldri,
fór hann í skemmtiferð til
Hollywood. en ætlaði sér alls
ekki að ílengjast þar. Meðal
þeirra, sem hann hitti þar, var
maður sem hafði það fyrir
starf að uppgötva leikaraefni.
Fyrsta verk hans, eftir að
hann hafði séð Reagan og rætt
við hann, var að síma til Warn
er Brothers og skýra þeim frá
því, að hann væri búinn að
finna nýjan Robert Tayloi
Eftir að fulUrúar Warne'
Brothers höfðu kynnt sér mál--
ið betur, var Reagan ráðinn
Ronald Reagan og Edmund G- Brown.
fyrir 200 dollara laun á viku,
en það þótti ekkert lítilræði
á þessum árum.
Reagan fór alis með smærri
og stærri hlutverk í 50 kvik-
myndum. Hann var í Holly-
wood mest ÖTI stríðsárin við
kvikmyndagerð í þágu hersins.
Rétt eftir stríðið, komst hann
inn á þá braut, sem hefur
sennilega leitt til þess, sem
riú er orðið. Hann var þá kos
jnp formaður í einskonar stétt
ariélagi leikara í Hollywood.
Þmí starfi gegndi hann í -átta
ár og lenti þar í höggi við
kommúnista, sem áttu talsverð
ítök í þessum félagsskap. Það
mun hafa átt sinn þátt í að gera
Reagan hægri sinnaðan. Árið
1954 réðist hann í þjónustu
General Electric og starfaði
sem auglýsingamaður og eins
konar verkalýðsfulltrúi hjá
þessu mikla iðn-. og verzlunar
fyrirtæki í 8 ár. Verkefni hans
var m.a. að sjá um og kynna
sérstakan sjónvarpsþátt, Gene-
cal Electric Theatre og að
ferðast milli hinna mörgu verk
smiðja fyririækisins og flytja er
indi á fundum verkamanna, er
höfðu það markmið að skýra
fyrir þeim hlutverk fyririæk-
isins, og nauðsyn góðrar sam-
búðar milli þess og starfsfólks
ins. Það var á þessum fundum,
sem Reagan byrjaði að ræða
um það mál, sem hann gerði
að máli málanna í kosninga-
baráttunni þ.e. hið sívaxandi
ríkisbákn, sem yrði jafnframt
alltaf dýrara og þunglamalegra
og legði hina dauðu hönd a
framtak einstaklinganna. Þetta
líkaði Generai Electric yfir
leitt vel, nema éinu sinni. Þá
hafði Reagan ráðizt á hið mikla
raforkufyrirtæki ríkisins T V.A.
C. Tennessee Walley Authority.
General Electric bað hann bless
aðan að hætta, því að það seidi
T.VA.. rafmagnsvörur fyrir 150
milljónir dollara árlega.
Eftir að Reagan gekk úr
þjónustu General Electric fyr
ir þremur eða fjórum árum,
gerðist hann þátttakandi í sér
stökum sjónvarpsþætti og gat
sér þar gott orð.
REAGAN hefur lengi haft
áhuga á stjórnmálum, þótt
hann ætlaði sér aldrei að ger-
i'ast stjórnmálamaður. Lengi vel,
var hann róttækur demókrati
‘ -og hann kaus Roosevelt i öll
skiptin, sem hann bauð sig
fram í forsetakosningum, og
Truman j forsetakosningunum
1948. Þegar þau börðust í öld-
ungadeildar þingmannskosn
ingunum 1950 Helen Douglas og
Nixon, stóð hann fast með
Helenu, en Nixon tókst að
fella hana með þeim áróðri,
að hún væri fylgifiskur komm-
únista og því sama var þá hald
ið fram um Reagan. í forseta-
kosningunum 1952, var Reag-
an ? hópi þeirra demókrata,
sem mynduðu félagsskap um
að styðja Eisenhower. Þetta
gerði hann aftur í forsetakosn
ingunum 1956. f forsetakosn-
ingunum 1960 var hann í sam-
tökum demokrata, er studdu
Nixon. Formlega hætti hann
ekki að kalla sig demokrata
fyrr en 1962.
Reagan studdi Goldwater
leiindregið í forsetakosninigun-
um 1964. Rétt fyrir kosning-
arnar var hann fenginn til að
flytja sjónvarpsræðu Goldwat-
ers til stuðnings. Honum tókst
svo vel, að strax eftir þetta
var það að tala um hann sem
ríkisstj óraef ni republikana.
Sjálfur hafði hann ekki látið
sér það til hugar koma á
þeim tíma að sækja um það
embætti. En áskoranir urðu
fleiri og fleiri og að lokum
lét hann undan síga.
Brown gat illa deilt á Reag
an fyrir að hafa skipt um
flokk, því að Brown hafði fyrst
boðið sig fram fyrir republik-
ana.
BROWN lagði höfuðáherzlu
á það í baráttu sinni gegn
Reagan, að hann væri aft-
urhaldsmaður. Þvj til sönn-
unar var bent á, að hann
hefði verið í beinum os
óbeinum tengslum við félög
ýmissa öfgafullra hægri
manna. Þess var kraíizt
að Reagan afneitaði öliuim
þessum félögum. Reagan hafn
aði að afneita einum eða nein-
um, heldur tæki hann með
þökfcum stuðningi hvers og
eins, sem vildi fallast á skoð-
anir hans. Menn skyldu dæma
hann eftir málflutningi hans og
svörum hans við þeim spurn-
ingum, sem fyrir hann væru
lagðar. Eftir því, sem leið á
kosningabaráttuna, varð blær
inn á málflutningi Rea-
Framhald á bls. 12.