Vísir - 27.11.1975, Qupperneq 8

8
' Fimnitudagur 27. nóvember 1975. VISIR
VÍSIR
Útgcfandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Davið Guðmundsson
Ritstjóri og ábm: Þorsteinn Pálsson
Ritstjóri frétta: Árni Gunnarsson
Fréttastjóri erl. frétta: Guðmundur Pétursson
Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Áuglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Ifverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14. simi 86611. 7 linur
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
t lausasölju 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Of var þörf en nú
er nauðsyn
Oft var þörf en nú er nauðsyn, áð íslendingar
standi saman sem einn maður i þeim miklu átökum,
sem framundan eru við breta. Það vekur þvi furðu
nú, þegar reynt er að nota samningana við vestur-
þjóðverja til þess að blása i glæður sundrungar-
innar. i þessu sambandi er einnig á það að lita, að
það styrkir mjög stöðu okkar i viðureigninni við
breta, ef við höfum vestur-þjóðverja bundna með
samningum.
Nú eins og oft endranær i pólitisku þrefi hefur
verið reynt að spila á nótur tilfinningahitans. Á
þeim grundvelli var stofnuð svonefnd samstarfs-
nefnd gegn hvers kyns samningum. Samningum við
vestur-þjóðverja var þannig mótmælt, áður en efni
þeirra var kunngert.
Afstaða fiskiþings til þessarar samstarfsnefndar,
sem heildsali einn i Reykjavik ásamt nokkrum for-
ystumönnum launþegasamtaka og stjórnarand-
stöðuflokkanna standa að, er að ýmsu leyti athygl-
isverð. Hún sýnir, að þeir sem gerst þekkja til mála
eru reiðubúnir til þess að taka málefnalega afstöðu
tíl þessa vandasama og viðkvæma máls. Það er sér-
stök ástæða til þess að gefa gaum þeim eindregnu
viðhorfum, sem fram komu á fiskiþingi.
Almenningur i landinu tekur tillit til þeirrar af-
stöðu, sem mörkuð er á fiskiþingi. Þar var ekki
einvörðungu hafnað aðild að áðurnefndri sam-
starfsnefnd, heldur var einnig felld tillaga um að
lýsa yfir andstöðu við hugsanlega samninga um
veiðiheimildir.
Það er öllu meiri ástæða til þess að taka mark á
þeirri afstöðu, sem fiskiþing markar, heldur en
þeim aðilum, sem hrópuðu hástöfum fyrir tveimur
árum: smánarsamningar og úrslitakostir i sama
mund og þeir greiddu samningunum atkvæði á
Alþingi. Og hver getur ætlast til þess að mark sé
tekið á þessum aðilum, þegar þeir enn á ný hefja
vigorðasönginn.
Sannleikurinn er sá, að sigurinn i landhelgismál-
inu vinnst ekki með æsingum, heldur samstöðu. Við
verðum einnig að hafa i huga, að með hagkvæmum
samningum höfum við virkari stjórn á veiðunum
hér við land. Sérfræðingar hafa einmitt lagt á það
mikla áherslu, að við hefðum virka stjórn á veiðun-
um.
Stjórnmálamenn hafa að undanförnu verið gagn-
rýndir fyrir að láta stjórnast af kröfugerð hags-.
munahópa. Ýmsum hefur fundist sem skort hafi á
festu i stjórnarháttum af þessum sökum. Þessari
gagnrýni hefur jafnt verið beint gegn stjórnarþing-
mönnum sem stjórnarandstöðuþingmönnum. Það
er fyrst og fremst Visir, sem staðið hefur að þessari
gagnrýni.
Eins og sjálfstæðum frjálslyndum blöðum er bæði
rétt og skylt að gagnrýna það sem miður fer er hitt
ekki siður mikilvægt að benda á jákvæðu hliðarnar.
Það er virðingarvert, hversu rikisstjórnin og þeir
þingmenn, sem henni fylgja að málum, hafa staðið
einarðlega að samningamálunum. Tilraunir til æs-
inga hér heima hafa ekki hrætt þessa aðila frá skyn-
samlegum samningum við vestur-þjóðverja. Á
sama hátt hefur heimskulegum málflutningi breta
verið svarað á viðeigandi hátt.
Á þessu stigi má helst finna rikisstjórninni það til
foráttu að bregðast ekki nógu harkalega við floía-
ihlutun breta. Við þurfum að gripa til mun áhrifa-
meiri aðgerða en þeirra einföldu mótmæla, sem
fram voru borin. t þvi efni verður stjórnin að taka
sig á.
Umsjón: GP
Nú skal sparað
til ólympíu-
leikanna
Úr ólympiuþorpinu
Reynt hefur verið
eftir ýtrasta megni að
skera niður kostnað við
olympiuleikana i Mon-
treal á næsta ári.
En þegar borgar-
stjórn Montreal fór
þess á leit við Quebec-
riki, að það veitti 200
milljónir dollara til
viðbótar til olympiu-
leikanna, ákvað fylkis-
stjórnin að taka i taum-
ana og athuga vand-
lega kostnað við bygg-
ingu mannvirkja við
leikana.
Að dómi fylkisstjórnarinnar,
dreymdi stjórn Montreal of
glæsta drauma um leikana.
Auk þess hefur vinna við
olýmpiuleikvanginn dregist svo,
að hugsanlegt er að hann verði
ekki fullbúinn, þegar leikarnir
hefjast þann 17. júli 1976.
Stolt borgarstjóra Montreal,
Jean Drapeau, varð til þess, að
niðurskurður byggingarkostn-
aðar var ekki framkvæmdur, en
nú hefur fylkisátjórnin skorist i
leikinn.
Tregir til að skera
niður kostnað
Við tekur sex-manna nefnd
frá öllu fylkinu og mun hún hafa
eftirlit með hinum 70.000 sæta
olympiuleikvangi og öðrum
byggingum i sambandi við leik-
ana.
Ráðherra Quebec um málefni
Montreal, Victor Goldbloom,
verður sá stjórnmálamaður,
sem annast mun þetta mál.
„Borgin og borgarstjórinn hafa
verið tekin úr spilinu,” voru
ummæli hans.
„Ástæðan er mjög einföld og
ég skal með ánægju skýra ykkur
frá henni: — Þeir sem báru á-
byrgðina virtust ekki reiðubúnir
til að lækka kostnað við bygg-
ingu hlutaðeigandi mann-
virkja.”
Ekki vantraust
ó Drapeau
Mr. Goldbloom kvað ákvörð--
un þessa á engan hátt gefa til
kynna vantraust á Drapeau,
sem verið hefurborgarstjóri í 20
ár. Hann hugðist mundu draga
sig i hlé, eftir að leikunum lyki,
en nú gæti það komið til greina
áður en þeir hæfust.
Kostnaðurinn við uppihald
leikanna — sem mundi færa
kanadamönnum aukið álit —
hefur þegar komist upp i 1.000
milljónir dollara en hallinn mun
nema 600 milljónum.
Goldbloom sagði, að nauðsyn
bæri til, að ný byggingaráætlun
yrði gerð, er segði til um, hvað
væri nauðsynlegt og hvað ekki.
Hann vonar að hægt verði að
skera um 75 milljónir af hinum
áætluðu 600 milljónum dollara,
sem leikvangurinn mun kosta
auk sundlaugar.
Hœtt við
blaðamannaaðstöðu
Það fyrsta, sem verður hætt
við, er bygging turns, sem
stjórna mun hreyfanlegu þaki.
Hvorugt er nauðsynlegt fyrir
frjálsiþróttirnar sem munu þá
fara fram undir berum himni,
hvernig sem viðrar. En turninn
og þakið verða liklega sett upp
siðar, svo hægt verði að nota
leikvanginn undir knattspyrnu
og baseball allan ársins hring.
Einnig verður að skera við
nögl aðstöðu handa fréttamönn-
um.
Verkföllin
Forsætisráðherra Quebec,
Robert Bourassa, segist einnig
munu leysa hitt höfuðvandamál
leikanna, verkföll byggingar-
verkamanna. „Þetta mun
breytast til betri vegar,” segir
hann, „þegar við tökum upp
aukna samvinnu við verkalýðs-
félög.”
Fyrsta skrefið verður að sögn
forsætisráðherrans, að efna til
kosninga innan verkalýðsfélag-
anna, svo vald glæpamanna
innan þeirra verði haldið i skef j-
um.
Bourassa hefur orðið fyrir
nokkrum ásökunum vegna
seinagangs.
Michael Fainstat, sem er i
borgarstjórnarminnihlutanum,
hefur sakað fylkið, borgina,
tæknifræðinga og franska verk-
fræðinginn, Roger Taillibert,
um óheyrilega linkind i þessu
efni.
Ríkisafskipti
„Fylkisstjórnin hefði átt að
skerast i leikinn fyrir einu og
hálfu ári þegar öll aðvörunar-
einkenni voru horfin, þegar við
vissum að gerð reiðhjólabraut-
arinnar myndi hækka úr þrem-
ur milljónum dollara i 54
milljónir, að brú til borgarinnar
myndi hækka úr 3 m illjónum í 19
milljónir,” sagði hann.
Fainstat sagði, að mál þetta
væri algjört hneyksli.
Jacques-Yves Morin, leiðtogi
franskra aðskilnaðarsinna i
Quebec, sagði: „Stjórnin vissi
það af reynslu að Drapeau borg-
arstjóri hefur fyrst og fremst i
huga auglýsingu þá, sem leik-
arnir gefa borginni útávið, en
gerði sér varla grein fyrir, hvað
sýningin myndi kosta. Og það
hefur hann komist upp með.”
Toronto sýnir skilning
En næststærsta borg Kanada,
Toronto, hefur sýnt skilning á
þessum erfiðleikum Montreal.
Borgarstjóri Toronto, David
Crombie, sagði að ekki mætti
skella skuldinni fyrir hinum
mikla kostnaði af olympíuleik-
unum, á Montrealborg. „það
væri hreinasta fjarstæða,” segir
hann.
„Byggingarkostnaður aimennt
og lántökur hafa verið með al-
hæsta móti núna undanfarna
mánuði,” sagði Crombie.
Og hann mundi ekki leggjast
gegn fjárstuðningi frá alríkis-
stjórninni til styrktar Montreal.
„Olympiuleikarnir verða
haldnir hér. Ánnað kemur ekki
til greina. En við verðum að
styðja við bakið á þeim,” bætti
Crombie við.
Forsætisráðherra Kanada,
Pierre Trudeau, hefur stöðugt
neitað að veita olympiuleikun-
um neina beina fjárhagsaðstoð,
þar eð þeir eru mál þeirrar
borgar, þar sem þeir verða
haldnir, en ekki rikisins, sem
borgin er i, að áliti Olympiu-
nefndar.
Alrikisstjórnin hefur látið
stöku brauðmola detta af borð-
um sinum til leikanna, og þá
einkum með olympiuhlutavelt-
um eða sölu ólympiufrimerkja.