Vísir - 04.12.1975, Blaðsíða 5

VlSIIf Fimmtudagur 4. desember 1975. 5
MÁLALOK IMSJÓN: Jó\ STEINAR GtWLAUGSSON FIN.MR TORFI STEFÁ.NSSO.N
LAGASJÓNARMH)
í HUNDAMÁLINU
i júní s.l. féll dómur i
Hæstaræetti í máli hund-
eiganda gegn borgarstjórn
Reykjavíkur, heilbrigöis-
ráðuneyti og dómsmála-
ráðuneyti um heimild til
hundahalds i Reykjavtk.
Flestum munu málsatvik i
máli þessu vel kunn, en
fróðlegt er að athuga
hvaða lagasjónar mið
koma þar til álita.
Málsástæður stefnanda
Þegar borgarstjórn Reykja-
víkur synjaði stefnanda leyfis til
hundahalds voru boriri fyrir
' synjuninni ákvæði reglugerðar
nr. 61 frá 1924, heilbrigðissam-
þykktar fyrir Reykjavik frá 1950
og lögreglusamþykktar fyrir
Reykjavik frá 1930, en þessi á-
kvæði kveða á um bann við
hundahaldi i Reykjavik. Stefn-
andi hélt þvi fram að ákvæði þessi
væru ógild og yrði þvi ekki synjun
við hundahaldi ekki reist á þeim.
Rökstuddi hann þessa skoðun
sina einkum með þvi að ákvæði
þessi brytu i bág við ákvæði is-
lensku stjórnarskrárinnar um
friðhelgi heimilisins. A sama hátt
brytu þau gegn ákvæðum
Evrópusammings um verndun
mannréttinda og mannfrelsis, en
lsland hefði orðið aðili þess
samnings við undirritun forseta
Islands 1953. Er i samningi þess-
um kveðið á um friðhelgi einka-
lifs manna, heimili þeirra og
fjölskyldu. Stefnandi taldi að i
þessum réttindum væri fólginn
réttur til að halda hund eða annað
húsdýr á heimili sinu. Tak-
markanir á þessum rétti yrðu að
eiga sér stoð i lögum og helgast
af nauðsyn, svo sem af heil-
brigðisástæðum. Slikar ástæður
hafi ekki legið til grundvallar
synjun borgarstjórnar, heldur
hafi þar komið til félagsleg
sjónarmið, en slikt væri óheimilt.
Þá hélt stefnandi þvi fram að
fyrrgreind reglugerðarákvæði
skorti nú lagastoð, þar sem lögin,
sem þau hefðu áður átt stoð i
væru úr gildi fallin. Stefnandi
taldi ennfremur að ákvæði þessi
væru niður fallin fyrir notkunar-
leysi, þar sem' töluvert hunda-
hald hefði viðgengist i Reykjavik
um langt skeið. Að lokum benti
stefnandi á að hann gyldi þess að
búa i þéttbýli, þar sem hundahald
væri heimilt utan þes, og bryti
slikt misrétti i bága við ákvæði
fyrrgreins mannréttindasátt-
mála.
Málsástæður stefndu
Stefndu, borgarstjórn Reykja-
vikur, heilbrigðisráðuneytið og
dómsmálaráðuneytið lögðu i
meginatriðum sömu rök til
grundvallar sýknukröfum sinum.
Var þvi haldð fram af þeirra
hálfu að umrædd reglugerðar-
ákvæði, svo og ákvæðin i lög-
reglusamþykkt Reykjavikur,
hefðu nægilega lagastoð og synj-
un borgarstjóra við leyfisveiting-
unni styddist við landslög. Þvi
var mótmælt að bann við hunda-
hald gæti talist skerðing á
friðhelgi heimilis stefnanda og
réttur til hundahalds nyti ekki
1 verndar tilvitnaðra ákvæða is-
lensku stjórnarskrárinnar og
Evrópuráðssamningsins.
Dómsniðurstaðan
1 héraði urðu málalok þau, að
stefndu voru sýknaðir af kröfum
stefnanda. Málið fór siðan fyrir
Hæstarétt og varð niðurstaðan
þar sú sama. 1 dómsforsendum
Hæstaréttar er þess getið, að
með lögum nr. 8 frá 1924 hafi
bæjarstjórnum verið heimilað að
banna hundahald i kaupstöðum
með reglugerð, sem staðfest væri
af stjórnarráðinu. Slik reglugerð
hafi verið sett, þar sem er fyrr-
greind reglugerð frá 1924. Bann
reglugerðarinnar hafi verið
áréttað með ákvæðum lög-
reglusamþykktar Reykjavikur
frá 1930, sem einnig ætti stoð i
lögum nr. 8 frá 1924. Þau lög féllu
úr gildi, þegar lög frá 1953 um
hundahald og varnir gegn sulla-
veiki, leystu þau af hólmi, en
i hinum nýju lögum var eftir sem
áður bæjarstjórnum heimilað að
banna hundahald með samþykkt
staðfestri af heilbrigðisráðuneyti.
Þrátt fyrir þetta skilyrði um stað-
festingu heilbrigðisráðuneytis,
taldi Hæstiréttur ákvæði reglu-
gerðarinnar frá 1924 og lögreglu-
samþykktar Reykjavikur um
bann við hundahaldi vfera enn i
fullu gildi, enda hefðu þau ekki
veriðafnumin. Þá hafnaði Hæsti-
réttur þeirri staðhæfingu stefn-
anda að ákvæðin væru fallin niður
fyrir notkunarleysi.
Hæstiréttur taldi og að ákvæðin
brytuekki i bágavið reglurstjórn-
stjórnarskrárinnar um friðhelgi
heimilsins, né heldur ákvæði
Evrópuráðssamningsins, sem
fyrr voru greind. Þau réttindi,
sem mönnum eru áskilin i þess-
um heimildum fela þvi ekki i sér
rétt til að halda húsdýr á heimili.
Þá benti Hæstiréttur á, að
Evrópuráðssamningurinn hefði
ekki öðlast lagagildi á tslandi, og
virðist þar vera visað til þess að
samningurinn hefur ekki hlotið
samþykki Alþingis, heldur
einungis verið undirritaður af
forseta.
Finnur Torfi Stefánsson, hdl.
Ingmar Bergman krafinn
um 80 milljónir í skatt
Kvikmyndaframleiðandinn
sænski, Ingmar Bergman getur
búist við þvl, að vera krafinn
um á næstunni að greiða tæpar
80 millj. isl. kr. I sænska rikis-
kassann. Skattay f irvöld i
Sviþjóð hafa undanfarið rann-
sakað tekjur hans erlendis frá
fyrri árum, og komist að raun
um, að hann hefur ekki greitt
eins háan skatt og honum ber
samkvæmt lögum. Er hér um að
ræða tekjur, sem Bergman
hafði af fyrirtæki er hann setti á
fót 19681 skattaparadisinni Zug i
Sviss.
Fyrsta krafan, sem sett hefur
verið fram, er að Bergman beri
að greiða tæpar 20 millj. isl. kr.
meira i skatt af tekjum 1969, en
hann hefur þegar gert. En þetta
er aðeins byrjunin. Taliö er, að
þegar öll kúrl verði komin til
grafar, hljóði reikningurinn
Ingmar Bergman — ráðgerði að framleiða kvikmyndir með Fellini
sem Bergman fái frá skattinum
upp á 2 millj. sænskar kr. eða
tæpar 80 millj. isl. kr.
Bergman stofnaði I april 1968
fyrirtækið Persona Film AG i
Zug i Sviss. Sænski rikisbankinn
veitti honum leyfi til þess.
Fyrirtækið átti að framleiða
kvikmyndir fyrir hinn alþjóö-
lega markað. Fyrirtækið fram-
leiddi aldrei kvikmyndir, en
starfaðihins vegar viðað velta
peningum.
Rikisbankinn kannaði starf-
semi fyrirtækisins, og komst að
þeirri niðurstöðu, að það upp-
fyllti ekki þær kröfur sem bank-
inngerði, þegar hann veitti leyf-
ið. Alltof mikið af peningum
voru I fyrirtækinu. 1974 þvingaði
bankinn Bergman til að leggja
fyrirtækið niður.
Astæðan fyrir þvi, að Berg-
man setti þetta fyrirtæki á fót,
var m.a. sú, að i lok síðasta ára-
tugs gekk honum illa heima
fyrir, en naut þess meiri
vinsælda erlendis. Hann fór þvl
að leita fyrir sér á erlendri
grund, hafði m.a. samband við
italska starfsbróður sinn
Fellini, og ráðgerðu þeir að
framleiða kvikmyndir saman á
italiu. — Þess vegna stofnaði
ég fyrirtækið i Sviss, segir
Bergman. Að hafa fyrirtækið
þar i landi þýddi t.d. auðvelt
greiðslufyrirkomulag, þegar
um alþjóðlega kvikmyndaleik-
ara var að ræða.
Viö töku myndarinnar Hvísl og
hróp, sem sýnd var i Iláskóla-
biói i fyrra.
En sem sagt, Persona Film
AG framleiddi aldrei kvik-
myndir. Sjálfur segir Bergman,
að vinsældir kvikmyndarinnar
„Hvisl oghróp” sem hann gerði
á þessum tima, hafi valdið þvi,
að hann hélt áfram að vinna i
Sviþjóð.
ebé-Malmö.