Lesbók Morgunblaðsins - 29.11.1925, Blaðsíða 1
LESBOK
MORGUNBLAÐSINS.
Sunnudaginn 29. nóv. 1925,
NING.
Eftir Seimu Lagerlöf.
Erlndi þetta flutti skáldkonan Selma Lagerlöf á kirkjuþinginu mikla
i Stokkhólmi, i ágúst síðastliönum.
Jeg ætla að leyfa mjer að segja
frá viðburði, sem gerðist hjer fyr-
ir nálægt 50 árum.
Það var þokunótt úti í Atlants-
hafi. -Tvo stór skip höfðu rekist á,
og annað þeirra — stórt farþega-
skip, senl var á leiðinni frá New-
York til Le Havre — hafði orðið
lekt miðskips og sokkið. Hitt skip-
ið — mikið seglskip — hafði horf-
ið út í þokuna, án þess að gera
nokkra tilraun til þess að bjarga
farþegunum á póstskipinu.
Meðal skipbrotsmanna var ung
kona frá Bandaríkjunum, sem átti
heima í Chicago þegar þetta gerð-
ist, rík, fögur, gáfuð og gift góð-
um og nýtum manni, og áttu þau
4 yndislegar telpur. Hún hafði
tekist ferðina á hendur til þess
að heimsækja aldurhnigna for-
eldra sína, sem áttu heima í París,
og sýna þeim börnin sín. Þess
vegna voru allar telpumar í för-
inni. Þegar áreksturinn varð,
komst alt í ógurlegt uppnám á
skipinu, sem var að sökkva. Að
vísu var bátum skotið út, en
hvorki hún nje nokkur af telpun-
um hennar höfðu fengið rúm þar.
þegar skipið sökk, slcoluðust þær
allar í sjóinn. .
Pyrst dró hringiðan hana langt
niður í djiipið óendanlega, en svo
skaut henni upp. Hún var nú orð-
in viðskila við börnin sín og var
það ljóst, að þau voru druknuð.
Sjálf kunni hún ekki að synda.
Eftir augnablik mundi hún sökk-
va niður í djúpið aftur, og svo
kæmi dauðinn.
Þá, á síðustu stundinni hugsaði
hún hvðrki um manninn sinn eða
telpurnar. Hún hugsaði aðeins um
það eitt, að lyfta huga sínum til
guðs. Rjett áður hafði -liún sjeð
ægilega sjón. Áður en tortímingin
óhjákvæmilega skall yfir, höfðu
skipbrotsmennirnir mist alla stjórn
á sjer. Það liafði orðið ægilegur
bardagi um skipsbátana, sem ekki
gátu rúmað alla 500 farþegana,
sem voru á skipinu. Hraustir og
sterkir menn höfðu rutt sjer braut
með sparki og stafshöggum. Veik-
bygðu fólki og sjúku var hrundið
til hliðar, troðið undir fótum eða
kastað út. Þessi sama geigvæn-
lega barátta fyrir lífinu hjelt enn-
þá áfram í sjónum kringum hana.
Drekkhlaðnir bátar rjeru framhjá
henni og í þessum bátum sátu
menn, með hnífana á lofti, til þess
að verjast fólkinu, sem var á
sundi í kring, og nálgaðist til
þess að fá að halda í borðstokk-
inn. Ógeðsleg vein og formælingar
heyrðust úr öllum áttum. En hún
losaði huga sinn frá öllum þessp
um áhrifum og lyfti honum til
guðs. Og sál hennar hækkaði, og
hún fann hvernig hiin fagnaði
því að koma úr þungum mann-
lífsfjötrum, hvernig hún með sig-
urfögnuði bjó sig undir að koma
í sitt rjetta heim'kynni.
— Er það svona auðvelt að
deyja, hugsaði hún með sjálfri
sjer.
Þá hevrði hún volduga rödd,
rödd frá öðrum heimi, og svarið
fylti eyru hennar eins og þrumu-
niður:
— Það er satt, það er auðvelt
ao deyja. Það erfiða er að lifa.
Henni fanst þetta vera mestu
sannindin, sem hún hefði nokk-
urn tíma lieyrt, og hún tók glað-
lega undir: Já, já það ef satt, það
er erfitt að lifa.
Hún aumkaði í huganum þá, sem
ættu að halda áfram að lifa, en
svo datt henni í hug: Hvers
vegna þarf það að vera svo? Væri
ekki hægt að koma lífinu hjer á
jörðu þannig fyrir, að það væri
jafn auðvelt að lifa, eins og það
er að deyja?
Þá heyrði hún aftur röddina
miklu, sem svaraði henni: Það,
sem útheimtist til þess, að auð-
velt verði að lifa á jörðinni er
eining, eining, eining.
Meðan þessi orð hljómuðu í
eyrum hennar var henni bjargað.
Seglskipið hafði snúið við og sett
út báta. Henni var lyft upp í einn
þeirra og flutt til hafnar í Ev-
rópu, ásamt 80 öðrum skipbrots-
mönnum.
Þessi atburður, þetta kall flaug
mjer í hug, þegar jeg fyrst heyrði
talað um kirkjufundinn. Mjer
fanst, að eftir áreksturinn mikla,
eftir hið hræðilega skipbrot,, sem
kiistnin hefir orðið fyrir, mundi
margur besti maðurinn í ríki
kristninnar hafa haft það á til-
finningunni, að hann væri að sog-
ast niður í botnlaust djúp og
missa alt, sem hann átti kærast,
fá óhug á lífinu og vera boðinn
og búinn til að taka yfirvofandi
tortímingunni, eins og lausn frá
þjáningu. En neðan úr þessu hyl-
dýpi kvíðans hefir rödd úr öðrum
heimi borist til eyrna þessum ör-
væntandi sálum. Tnni í uppnám-
inu ægilega, mitt í blóðsúthelling-
unum, hafa þessir menn líka
heyrt hrópið um einingu, og þess
vegna er það, að þeir hafa safn-
ast hjer saman úr öllum álfum
heims, til þess að skapa þann
frið og þá eining, sem þjffðirTíftr
hafa þráð um þúsundir 4ra, og