Lesbók Morgunblaðsins - 24.07.1927, Blaðsíða 7

LÍÍSBÓK MOftGUNBLAÐSINS
231
í Japan er verkamannaflokkur eins og í öðrum löndum, enda þótt
liann láti ekki mikið til sín taka. llaun studdi þó ofsóknirnar, setu
leiddu til þess, að stærsti bankinn í Japan varð gjaldþrota í fyrra.
Arangurinn varð sá, að kjör alþýðu versnuðu um allan helming og
atvinnuleysi fór mjög í vöxt. Myndin hjer að ofan er af Suzuki, ein-
um verkamannaforingjanum, tekin um það leyti, sem hann er að leggja
á stað í Evrópuför til að taka þátt í alþjóðaráðstcfnu verkamanna í
Genf. — Nú hefir japanski verkamaunanflokkurinn enn á ný orðið
þess valdandi, að annar stórbanki er kominn á heljarþröm þar í iandi,
og er búist við, að fari hann á höfuðið, þá muni verða aliuenn neyð
í laudiuu meðal liins fátæka lýðs.
Ekkert er hirt af neins konar
fiski, sein í veiðigildrurnar fæst,
nema laxinn.
Austan til á höfðanum þrífst
liveiti, hafrar og bygg, en að vest-
an gulrófur, rauðrófur, kartöflur,
epli, perur, plómur og jarðarber.
Bændur hafa 1—10 kýr og 50—
2000 hænsni, nokkur svín, nokkr-
ar kindur og fáeina hesta. Þeir
eiga 38 bíla og nokkra hestvagna.
Skógar eru nokkrir og ýmiskon-
ar trje, t. d. Sidertrje frá 150---
200 feta há og 28—33 fet ummáls
3 fetum ofan við jörð. —
Þarna hitti jeg gamla Islend-
iuga sem komu fyrir 50 árum til
Kanada og bölvuðu þeir þeim degi,
er þeir skildu við Island með þeitn
hug að fara til Ameríku. Þeim
sagðist svo frá:
— Þegar við komum hingað
vorum við skildir frá konum og
börnum og reknir mörg hundrnð
mílur í burtu, út á lönd auðkýf-
inga, sem þurftu að láta grafa
skurði og ræsa fram óþverra mýr-
ar, höggva skóg og lireinsa (burt
illgresi. Kaupi var lofað 17 eent
á dag, eða tæpum 1 dal á viku,
sem oft var svikist um að greiða.
Við fengum nóg að eta, en við
vorum reknir á fætur kl. 4 á
morgnana og svo var ekið með
okkur 20 mílur út á land, eða
lengra. Þar urðum við að bíða
þangað til vinnubjart var orðið.
Oftast var hörkufrost eða snjó-
bylur. Þama urðum^við að vera í
2 ár. Þá höfðum við dregið saman
sína 17 dalina hver og strukurn
þá.
í viku vorum við að villast áð-
ur en við náðum járnbrautarstöð
og liðurn mesta sult á leiðinni. —
Svo fórum við með járnbrautar-
lestinni, en peningarnir lirukku
ekki nema til næstu stöðvar og
þá var eltki nema hálfnuð leiðin
til Winnipeg. Við stálumst þá inn
í vagn og komumst áfram. En
aldrei liöfum við sjeð nje frjett
til kvenna okkar og barna.
Þetta 'var meðferðin á sumum
þeim íslendingum, sem fyrstir
fluttu til Kanada.
Jeg held að íslendingar þeir,
sem búa hjer á höfðanum sje einna
best stæðir af íslendingum. — í
Seattle eru um 600 íslendingar, en
þeir eru yfirleitt fátækir, eiga
sumir ltofann og lóðina, sem
hann stendur á. Sumir eiga þó
ekki kofann skuldlausan. — Það
þætti ekki mikið á íslandi, að eiga
bara kofa fyrir fjölskjdduna '5
búa í, og 36 eða 60 feta blett, fá
ef til vill vinnu, mestan hluta árs
fyrir $ 3.43 á dag. Það dugir tæp
ast til þess að halda við fjölskyldu.
Sumir fá ekki vinnu nema 4—5
mánuði og verða svo að svelta.
Það virðist svo sem íslendiug-
ar sje duglegustu mennimir, er
hiugað flytja, en þeir eru líka ó-
aðgætnir að sjá við svikum annara
þjóðflokka. Hvern dal, sem þeim á
skotnast taka aðrir með ýmsum svik
um, sem eru óskammfeilin og jafn-
vel hlægileg- Hjer er mikið um
það að selja hlutabrjef; þeir selja
lóðir' og lönd, steinolíunámur og
gullnámur, sem aldrei hefir verið
til, og verða miljónamæringar;
eru svo settir í tukthúsið, þegar
alt kemst upp, en liafa svo nóga
peninga þegar þeir koma úr tukt-
húsinu.
Pjetur sonur okkar kom til okk-
ar í fyrrahaust frá Síberíu og var
hjá okkur í vetur. Bolsar tóku
skipið, sem hann var á, 2000 tófu-
skinn, 40 rifla og 400 gallón af
gasolíu. l’jetur og annar maður,
enskur, áttu þetta í fjelagi. íjkip-
ið var frosið inni 360 mílur fyrir
norðan borgina Koloma í Síberíu.
Þarna tóku Bolsar alt nema 40
hunda og 4 sleða og sinn riffiliuu
fyrir hvern mann, og ráku þá svo
frá skipinu ,á land. Þeir voru að
ferðast á daginn allan veturinn
1922—23, en bygðu sjer snjóhús
til að sofa í á nóttinni. Elckert
liöfðu þeir til matar nema hráan
sel og hreindýrakjöt. Þeir kom-
ust þó allir sex ókaldir til Koloma.
Þar tók þá herskip frá Bandaríkj-
um og flutti þá til Seattle.
Pjetur fór til Nome í Alaska í
vör og hefir farið þaðan 3 ferðir
til Síberíu í sumar. Við höfum
fengið 3 brjef frá honum og læt-
ur hann vel yfir sjer, en hvort
hann kemur heim í vetur er óvíst.
Hann hefir víst í hyggju að ná
sjer niðri á Bolsuin aftur.
(Koloma, eða Kolymsk, er borg
er stendur við ósa samnefnds fljóts
í Síberíu. Þar fram undan laudi
eru Bjarnareyjar, sem getur í
norðurfararsögu Nordenskiolds).
<&■

«•••