Lesbók Morgunblaðsins - 19.10.1930, Blaðsíða 2

LESBÓK MOBQUNBLAÐSIKS
‘m
ekein sat'írdjúpið uudir rúbínseldi.
Og stjörnumóða starði yí'ir sænuni. —
Svo stráði jeg ríkuni auð frá litsins
veldi.
Kvæðið eudar svona:
Hann sigldi frosin höf á luidan öðruin,
og altaf fanu bann rás og vök að fljóta.
Hann nam sjer hrjóstorlönd á jarðar-
jöðnun,
þar jafni engiun rj’ðja sást nje brjóta.
Hans gnoð var heil og traust frá stjórn
að stefni.
Hanu strengdi voðir í’ast. Haun vakti
af svefni.
Haus suild íor hátt og snöggt, sem
þytur fjaðra.
Itniin sifart til 'lífsins dauð og þögul
efni.
sem ögrar og lyítir. — Hjer er
ekki ætlunin að víkja meira að ein-
stökum kvæðum bókarinnar. Menn
verða að lesa þau sjált'ir og leggja
fram þá atliygli, sem þarf til að
njóta þeirra til fulls. Jeg skal að-
eins benda á, að þarna er meðal
annars Alþingisljóðabálkurinn og
þarna er „Langspilið“ — ljómandi
minnisvarði yfir íslenskan alþýðu-
kveðskap, þar er „Landinn af Vest-
urvegi“ . — minnisvarði yfir ís-
lendinga, er fjellu í styrjöldinni
míkki, og þarna er liið stórkost-
lega kvæði „Stórisandur“, o. fl. o.
fl. Alt vottar þetta, að skáldið- er
enn með fullum kraí'ti, og meðan
liann er á meðal vor, er himinliátt
undir loi'tið og öræfavítt til veggja
í orðhofi íslenykunnar.
Guðm. Finnbogason.
Stórskuldir
Jeg hefi sjerstaklega bent á þessi (
kvæði og tekið erindi ur þeim ti!
dæmis, vegua þess að þau lýsa svo
vel skáldinu sjálfu um leið og þau
eru snjöll lýsing á mönnunum, sem
þau eru kveðin um. Þau sýna eigi
aðeins meðferð hans, heldur og
liitt, að hverskonar mönnum hann]
dáist, hvaða viljastefna, viðfangs
efui og listatök eiga hug hans^
sjálfs og hjarta. Margt af kvæð-
unum í þessari bók og ýmis af eldri
kvæðum skáldsins eru t. d. sprott-'?i
ir. af sömu löngun til að skilja^ j
tilveruna af athugun og íhugiurg|
stjörnugeimsins eins og birtist í|j|
verki Björns Gunnlaugssonar.
Tenging hugar og lijarta kemur
hvergi betur fram en í sál þessj
manns, sem finuur æðstu gæði líís-
ins í hugsanastarfinu og fullnæg-
ingu skilningsþrárinnar. — Einar
Benediktsson sver sig í þá ættina
Hann yrkir lítt um sjálfan sig og
sínar tilíinniugar. Ljóð hans lirífa
ekki með afli blindra tilfinninga
og ástríðna, sem mönnunum eru að
meira eða minná leyti sameigin-
lcgar dýrunum. Sá hiti, sem í ljóð-
um hans felst, er liitinn af afltök-
um andans, í glímunni við örðug
viðfangsefni, í samstilling orðs og
hugsunar. Og þó að einhverjum
kunni að verða kalt á tánni, líkt
og Aurvandli forðum, er skáldið
veður með hann norður yfir Eli-
voga, þá verður reyndin sú, að
þau kvæði kólna síðast, sem mestri
lnigsun eru mögnuð. Það er þessi
mögnun orðanua, þessi liugsunar-
hleðsla, er gefur kvæðum Einars
Benediktssonar sinn einstæða svip
p£ eðli — dræfakraftur og tigu,
Það var í öndverðum desember
mánuði, þegar jeg var í eimlest
á leið til Stokkhólms. Liðið var
að kvöldi, myrkur úti, en rokk-
ið í klefanum. Samferðamenn
mína dottaði, hvern í sínu horni,
og jeg sat grafkyr og hlustaði á
harkið í lestinni, er hún ösláði
eftir teinunum.
Meðan jeg sat þarna, fór jeg
að hugsa um allar þær ferðir,
sem jeg hafði farið til Stokk-
hólms. Oftast hafði jeg átt erfitt
erindi. Þangað hafði jeg ferðast
til að taka próf, og þangað hafði
jeg ferðast með handrit, til að út
vega mjer útgefanda. Nú var jeg
á leið þangað til að taka við No-
RceOu “þessu flutti
sœnska skáldkonan
Selina Lagerlöf i liá-
skólanum i Stokk-
liólmi árið 1909, er
liún tók uid bók-
mentauerðlaunum
Nobels.
belsverðlaununum. Það lá við, að
mjer fyndist það vera erfitt líka.
Alt haustið hafði jeg dvalist á
gamla heimilinu mínu á Verma-
landi við fábreytni og einveru,
og nú varð jeg að koma fram í
fjölmenni. í öllu fásinninu heima
fanst mjer jeg orðin afvön fjöl-
menninu og ys og þys, og jeg
kveið fyrir að þurfa aftur að
sýna mig umheiminum.
En í raun og sannleika var
það sá íögnuður, að eiga að taka
á móti verðlaununum, að-'jeg
reyndi að vísa þessari óró á bug
með því að hugsa um alla þá,
sem mundu samfagna rnjer. Og
mjer varð hugsað til systkina
*
♦ a i' • i