Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1933, Blaðsíða 4

54 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
venst á að lijálpa sjer sjálfur og'
nota stundirnar, lærir að beita
r jett verkfærum Ofr hirða L>au. Og
sje handavinna vel kend, osr verk-
efni liepnilegra valin, há fá nem-
endur halijeóða undirstöðu . ojr
nokkra leikni í algrengum vinnu-
bröarðum. Hvað stúlkunum við-
víkur undirstöðu i alarensrum
saumum, prjóni, hekli og fatavið-
f?erð. trvarsra undirstöðu. sem hæart
er að bvsíria á framhaldsnám, og
er bað miöcr mikilsvert.
Enn fremur á bessi kensla að
hafa holl áhrif á husrsunarhátt
nemandans, að bví levti að vekia
sparnað oar nýtni. prefa prott tæki:
færi til að temia nemandann við
vandvirkni oí? smekkvísi. hrein-
læti ~oer reklusemi.
Það er áreiðanlee oe: marebekt
revnsla. að hæði foreldrar oe nem-
endur fá meira álit oe virðingru
á aVenori handavinnu, bessar’-
sem daeleea barf að inna af
hendi á hveriu heimili, t. d. þjón-
ustubrögð, $f skólinn hefir með
höndum samskonar verk.
Þá er bað líka marf?sannað, að
manni bykir lanetnm vænna um
þá hluti, eða b®r flíkur, sem mað-
ur hefir eittlivað unnið að sjálfur.
ogf fer betur með þær. en það sem
er aðfenpið.
Það styrkir aðstöðu handavinn-
unnnar í skólunum, að hún sje
perð jöfn hinum öðrum námsgrein-
um, þannifr að henni sje ætlað^
víst, ákveðið lilutverk að vinna
i hverri deild. eins og því bóklejra
osr bað sem unnið er, sje þannip:
valið. eins Ofr í hinum námsgrein-
unum, að kenslan smáþyngist, sje
ekki neinum ■ nemanda ofvaxin
sje uppeldslefra miðuð við þroska
hans ofr krafta.
Ofr hollast mun það verða þar
eins og annars staðar í kenslunni.
að allir hafi sama verkefnið að
vinna. að sínu leyti eins og allir
lesa sönm lærdómsbókina.
Þar ætti að vera fyrirskipað
ákveðið lágmark, sem allir verða
að ná, og sem miðást vð það, að
allir geti náð því. Sniðið þannig
að það veiti nauðsyrdega undir-
stöðu við algeng vinnubrögð, að
þar sje lagður traustur grund-
AÖllur, sem byggja má á fram-
haldsnám.
En ef sama hlutverk á að vera
fyrir alla í hverri deild, þá verður
skclinn að leggia til í það efnið,
barninu að kostnaðarlausu.
Þau börn, sem eru fljótvirkari,
lægnari eða hafa betri undirbún-
ing, fá að gera nokkra smáhluti,
aukreitis, sem skotið er inn í hjer
og þar, en skylduna verða allir
að inna af hendi.
Nágrannaþjóðir okkar, sem um
áratugi hafa haft handavinnu í
barnaskólum sínum, og sem ætíð
hafa ákveðið ætlunarverk i hverri
deild, ákveðið lágmark, sem allir
verða að ná og geta náð, þær
leggja börnunum til alt efni ó-
keypis í þessa skylduvinnu, og
það þótt ekkert annað af skóla-
áhöldum sje gefið.
Það er blátt áfram af prakt-
ískum lástæðum hentugast að hafa
þessa tilhögun. Við könnumst öll
við þetta hjer í Reykjavík frá
handavinnn skóladrengjanna. —
Þar er alt handavinnuefni gefið.
Því mega ekki litlu stúlkurnar
fá það gefins líka?
•Teg veit að því verður svarað,
að þær fái efnið í matinn. sem
þær matreiða í þess stað. En þetta
má ekki skera svo mjög við negl-
ur sjer, því í þessum tveim náms-
greinum: Handavinnu og mat-
reiðslu, fá litlu stúlkurnar einmitt
undirstöðu i framtíðarstarfi smu,
Ag hjá mörgum er þetta eina
skólafræðslan, sem þær fá til und-
irbúnings húsn.óourstöðunni. Og
þegar þess er gætt. að í gegnum
hendur kvenna fer ógrynni fiar
til fat.i og matar. þá ættu menn
ekki að siá eftir þid fje, sem ’.agt
er fram til að hafa þar holl áhrif.
Þar sem handavinna skólabarna
er komin í gott horf, er hún
löngu viðurkend sem ein hin þarf-
asta námsgrein, sem skólinn veitir
tilsögn í. Þar þykir það sjálfsögð
og eðlileg krafa, að börnin fái
efnið í handavinnuna ókevpis, en
þá er um leið lagt rikt á um það,
að það sem gert er, og lagt fram
gjald fyrir af opinberu fje, sje
þarflegt og nothæft fyrir lífið og
iippeldislega skynsamlega valið.
Það má ekki búast við því af
heimilunum, svona upp og ofan,
að þau sjeu fær um að ákveða
hvað börnin eigi að inna af hendi
í liverr deild. Þeim má ekki ætla
að velja verkefni barnanna, frem-
ur en í öðrum námsgreinum held-
ur þeim sem uppeldislega eiga
að hafa betur vit á slíkum hlutum.
Kostnaður við handavinnuefni
stúlkubarna lijer í barnaskólun-
um yrði ekki ýkja mikill. Sam-
kvæmt skýrslu, sem Þórarinn Ein-
arsson, handavinnukennari Aust-
urbæjarskólans, ljet mjer í tje ný-
lega um kostnað við efniskaup
handa 403 drengjum, sem þar læra
handavinnu, þá nota þeir efni yfir
veturinn fyrir sem svarar kr. 2,31
á mann. Og það ætlunarverk, sem
stúlkum væri ætlað að inna af
hendi, yrði alls ekki dýrara.
Með þessu móti yrði aukakostn-
aður við handavinnuefni stúlkna í
báðum skólunum um 2000 kr.
En kenslan yrði líka að marg-
falt meiri notum fyrir allan þorra
nemendanna, og það lietti kenn-
urunum starfið að miklum mun.
því það hljóta allir að sjá, að
það er enginn hægðarleikur að
segja 15—20 börnum til, svo að
gagni komi. með því að hafa 2
stundir í viku, þegar verkefnin
eru sitt iir hverri áttinni. Ef ein-
falt. fábrotið ætlunarverk er aft-
ur á móti lagt til grundvallar.
er vel hægt að komast af með
2 stundir á viku.
Með þeirri tilhögun kemst kenn-
arinn yfir að veita ölltim nemend-
unnm gagnlega fræðslu, en það
verður misbrestur á því. sem von
er, ef margir. já, ef til vill allir,
eru með sitt verkefnið hver. Það
nær engri átt, að skólinn láti það
boð út ganga til heimilanna, að
þau megi senda hvaða verkefni,
som þau vilji með börnunum.
Það skýtur nokkuð skökku við
aðrar námsgreinar, þar eru á-
kveðnar kenslubækur notaðar í
öllum deildum og ákveðið verk-
efni að leysa af hendi í hverri
deild.
Því þarf handavinnan að hafa
sjerstöðu?
Það er margreynt, að hafi ein-
hver námsgrein sjerstöðu í skóla
t. d. ekki gefinn vitnisburður í