Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1933, Qupperneq 1

Þýska hafrannsóknaskipið
,Meteor‘.
í uetur fór þýska rann-
sókna- og mœlingaskipiö
Meteor uestur til fírcen-
lands í utsindaleiðangur.
Þegar það kom hingað aft-
ur hafði Morgunblaðið tal
af ulsindamönnunum og
sagðist þeim suo frá:
Tilgangur fararinnar var aðal-
lega sá að gera rannsóknir í Græn-
landshafi að vetrarlagi, því að
engar skipulagsbundnar rannsókn-
ir hafa farið fram á þeim slóðum
um þetta leyti árs. Vjer rannsök-
uðum sjávarhita, sjávarseltu, svif,
strauma o. s. frv. Auk þess voru
gerðar veðurfræðilegar rannsóknir,
bæði niður við haf og hátt í lofti,
með því að senda upp flugbelgi.
Vjer lögðum á stað frá Reykja-
vík 20. mars og ætluðum að vera
hálfan mánuð í leiðangrinum. —
Sigldum vjer fyrst norður fyrir
Vestfjörðu, en þar hrepti skipið
aftakaveður, stórhríð með vind-
hraða 12. Stærsti báturinn. úm
borð losnaði og ýmsar minni
skemdir urðu- Leist oss þá ekki
að halda áfram, en snerum við til
Reykjavíkur og gerðum við það,
sem aflaga hafði farið.
Prá Reykjavík lögðum vjer svo
aftur á stað hinn 25. mars í 10
daga ferð. Var fyrst siglt vestur í
Angmagsalikfjörð og síðan suður
með Grænlandi og nokkuð suður
fyrir Hvarf og svo þaðan beint til
Reykjavíkur.
Sjávarhiti. Það sem mesta undr-
un vakti ineðal vor var hve lítill
er munur á sjávarhita í Græn-
landshafi sumar og vetur. I öllu
hafinu vestan við ísland var 5
stiga sjávarhiti og helst hann ó-
breyttur, þangað til vjer vorum
um 50 sjómílur suðaustur af Ang-
magsalik. En þá breyttist hann
h'ka skyndilega. Á 3 mín. breyttist
hann um alt að 7 stig, úr 5 stiga,
hita niður í 1.9 stiga kulda. Þetta
stafar af því, að á þessu svæði
mætast Golfstraumurijin, sem ligg-
ur til norðurs og Pólstraumurinn
sem fer suður með Grænlands-
strönd. Á straumamótunum lá
þoka eins og veggur, tæplega km.
á breidd, en bjart veður bæði fyrir
austan og vestan.
Yms ný áhöld höfðum vjer til
mælinganna, t. d. sjálfvirkan
straummæli, sem mælir sjávar-
strauma alt að 1200 metra dýpt,
eða meira. Er hann fundinn upp
og smíðaður af „Askaniawerken“
í Þýskalandi.
Svif. Mikið svif var í sjónum
næst íslandi, en fór minkandi eft-
ir því, sem vestar dró, en jókst
svo aftur og var einna mest undir
Grænlandsströnd, þar sem kaldi
straumurinn er.
Loftmælingar. Vjer höfðum með
oss sjerstaka flugbelgi, útbúna
með allskonar mælingatækjum og
litlu sjálfvirku útvarpstæki, 300
grömm að þyngd Þetta útvarps-
tæki sendi á hverri mínútu skrá
yfir allar mælingar í þeirri hæð,
sem flugbelgurinn var þá, um loft-
strauma, loftraka, hitastig o. s.
frv. Þrjá slíka belgi sendum vjer
frá oss, hinn síðasta uppi í Hval-
firði, og komst hann í 12000 metra
hæð, hina vestur hjá Grænlandi.
Þar sem vjer Jágum þá, var hæg
gola, en ]>egar flugbelgirnir komu
í 2100 metra hæð, eða á móts við