Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1934, Síða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
103
nó
fiflöft
m n m ® «
^f^Jólin í Reykjavík
Eftir Bjarna Jónsson dómkirkjuprest.
Reykjavík fyrir 40—45 árum.
Jeg sje það alt svo greinilega.
Mörgum mundi bregða í brún,
ef þeir alt í einu væru sviftir öll-
um nýtískuþægindunum og ættu
að búa í þeirri Reykjavík, sem
var. Engar bifreiðir, engir vagn-
ar, nema móvagnarnir á haust-
in og fáeinir fiskvagnar. Engin
vatnsleiðsla, engin rafmagns-
Ijós, ekkert gas, engin baðher-
bergi, engin miðstöðvarhitunar-
tæki, enginn bæjarsími, enginn
póstkassi, engir brjefberar, eng-
in dagblöð, ekkert útvarp, engin
bíó. Gleymum samt ekki mynda-
sýningum Þorláks Ó. Johnsons.
Skemtunum þeim, er hann veitti
börnunum, verður aldrei gleymt
af þeim, er þeirra nutu. Lengi
mætti halda áfram að telja upp,
ef nefna ætti alt, sem þá vant-
aði, en nú þykir sjálfsagt.
En var þá ekki leiðinlegt í
Reykjavík? Hvað segja gamlir
Reykvíkingar? Jeg heýri marga
svara og hefi heyrt þá tala um
það, hve þá hafi verið skemtilegt
hjer í bæ. Nú eru grænu túnin
inni í bænum horfin, gömlu hús-
in og bæirnir, flest alt hið gamla
horfið.og við oss blasir nýr bær,
og komnir eru nýir siðir með
nýjum mönnum. En þú, kæri,
gamli Reykvíkingur, manst þú?
Já, við munum, er sólin skein á
gluggana í lágum, en fallegum
húsum, og við munum eftir torf-
bæjunum, munum, er þakið
grænkaði með vori og hækkandi
sól. Manstu eftir kvöldkyrðinni
og hinni töfrandi morgunfegurð,
er enginn mökkur var yfir bæn-
um?
En manstu ekki vel eftir jól-
unum? Þá var hátíð. Menn urðu
þess varir, að hátíðin var að
koma. Tilhlökkunin jókst með
hverjum degi. Á Þorláksmessu
var orðinn annar blær á heimil-
inu. Það var verið að undirbúa
komu jólanna, sem voru heilög.
Jeg sje þá enn fyrir mjer, heim-
ilisfeðurna, hina sístarfandi
menn. Það var aðfangadagur
jóla. Nú voru þeir, að loknu erf-
iði dagsins, að koma heim, til
þess að halda jól. Þeir komu úr
verslununum í miðbænum, und-
ir handleggnum höfðu þeir ein-
hvern jólavarning, og skunduðu
nú heim til konu og barna. Það
marraði í snjónum, og við og við
barst ilmurinn af jólavindlinum,
jólagjöfinni úr búðinni, sem
verslað var í. Á heimilunum var
alt fágað og prýtt. Kertunum
hafði verið skift jafnt milli barn-
anna, og eftirvæntingin var
sýnileg. Aldrei var bjartara en
þetta kvöld. Aldrei hefi jeg
fengið meiri ofbirtu í augun en
þá, er lagði af nýja, hvíta postu-
línshjálminum á gamla stein-
olíulampanum. Var hjálmurinn
vígður á aðfangadagskvöld, og
breyttist þá herbergið í bjartan
hallarsal.
Nokkru eftir að búðunum var
lokað barst ómurinn frá kirkju-
klukkunum. Hringt var til
helgra jóla. „Það er byrjað að
hringja", sagði fólkið. Gengið
var til kirkju. Mjer heyrðist
klukkur dómkirkjunnar segja:
„Gleðileg jól, gleðileg jól“. —
Kveikt var á kertaljósum í
kirkjunni, og beið þyrpingin fyr-
ir utan kirkjuna, meðan verið
var að kveikja. Birtan færðist
smátt og smátt nær dyrunum,
eftir því sem ljósin voru kveikt
inni í kirkjunni, byrjað inni í
kórnum, endað í fordyrinu.
Dyrnar opnuðust. Kirkjan troð-
Síra Bjarni kemur úr kirkju.
(Myndin tekin að honum óvörum).
fyltist. Hvílík dýrðarbirta af hin
um titrandi ljósum. Nú var það
þó áreiðanlegt, að jólin voru
komin. Nú hljómuðu jólasálm-
arnir „Heims um ból helg ,eru
jól“, „1 Betlehem er barn oss
fætt“. Þar var hjá oss friðareng-
ill blíður, er hlustað var á heil-
agan boðskap jólanna, og þá
sást oft brosið mæta tárinu, er
sungið var: „Hvert fátækt
hreysi höll nú er, því guð er
sjálfur gestur hjer“. Það var á-
reiðanlega falslaus gleði, er
sungið var: „1 myrkrum ljómar
lífsins sól, þjer, guð, sje lof fyr’
gleðileg jól“. Gott var að koma
heim í birtu og vermandi yl. —
Kvöldið var heilagt. Minningin