Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1934, Síða 10

410 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
í baOstofu á sveitabx.
um duggarabandsárum. Á
veggjunum hanga lýsisbelgir á
uglum, kjöt, brúsar og ryðgað-
ar sauðaklippur og hófjárn.
Moldargólf er þarna og safn-
þrær fyrir skolp og alls konar
rusl. Þykt er þar af reyk og
allar stoðir, bitar, sperrur og
þau fáu húsgögn, sem þarna eru
inni eru lituð af honum.
Eldhúsið er gott sýnishorn af
bæjarhúsunum að undantekinni
gestastofu. Þar eru rúmin h'ð
merkilegasta. Vegna þess að
nóg er til að fiðri, er það sett
í poka, sem síðan er fleygt í
kassa, sem standa á fótum og
svo er breitt yfir með brekán-
um, pilsum og öðrum afgangs-
fatnaði. Niður í þetta þægilega
hreiður skríður næturgesturinn
á kvöldin, hvort sem er sumar
eða vetur, breiðir yfir sig alla
hina angandi leppahrúgu og
hefst þar við til morgunsins.
Og á vetuma er nóttin að með-
altali 16 stundir af 24 í sólar-
hringnum. Og þegar þess er
nú gætt, að allar glufur á bæn-
um eru vandlega birgðar svo
að kaldur gustur komi ekki inn,
og að heilar fjölskyldur sofa
oft í sama herbergi, sem ekki
er stærra en 10x12 fet, þá
geta menn ímyndað sjer að
loftið er orðið svo þungt að það
virðist óhugsandi að kljúfa það
með öxi. Það er ekki hugsað um
annað en hitann og er það skilj-
anlegt þar sem jafn knapt er
um eldsneyti.
Jeg get ekki ímyndað mjer
verri mannabústaði. Þeir eru
litlu betri en refagreni. En í
slíkum húsakynnum sem þess-
um hafa prestamir á íslandi
lesið helstu menningarmál
heimsins og sökt sjer niður í
fornsögurnar. Margir þeirra
hafa orðið lærðir menn og hafa
eytt miklum hluta ævi sinnar
til vísindaiðkana. Það er mælt
að á Norðurlandi sje betri og
stærri húsakynni. En lýsingin
hjer að framan á við flesta þá
bæi, sem jeg sá.
T)
ÍEÐAN jeg beið á hlað-
inu á prestse'rinu og
* var að virða það fvrir
mjer, var Zoega önnum kafinn
við að spretta af hestunum. Jeg
se'tist á viðarköst og fór úr
hlífðarfötunum, sem voru bæði
blaut og óhrein. Það var hroll-
ur í mjer og jeg hcfði v'ljað
gefa ríkisdal fyrir það að fá að
sitja við eld. En það var ekkert
lífsmark að sjá við bæinn nema
geltandi og geðillan hund. Jeg
min'ist þó þess, að jeg hafði
sjeð mann hverfa inn í bæinn
meðan við vorum á leiðinni
þangað, og þess vegna var mjer
það óskiljanlegt hvfrnig á þvíj
stóð, að enginn skyldi koma út
til þess að taka á móti okkur.
Jeg gat þess við Geir að mjer
þæ'ti þetta heldur ógestrisnu-
legt. En það var eins og mað ir
kæmi við h’artað í Geir með
því að minnast á þ^ð. Hann
helt þvi fram að fólkið væri
gestri~ið, að það barmaði sier
ekkert út af því þótt Englend-
ingur nokkur hefði sest upp hjá
því í marga daga, hefði etið all-
an mat þess og drukkið alt
kaffi þess og farið svo án þes3
að bjóða borgun. „Það var eng-
in furða“, sagði Geir, „þótt
Englendingurinn lygi mörgu
upp á fólkið á eftir, og drægi
dár að því fyrir að vilja ekki
þiggja neina borgun fyrir greið
ann, þegar sannleikurinn var
sá, að hann bauð enga borg-
un“.
„En hvar er þá presturinn?
Jeg er viss um að jeg sá hann
skjótast inn í bæinn áðan“.
„ó, hann kemur undir eins.
Hann hleypur altaf inn þegar
hann sjer til feiðamanna“.
„Hvers vegna gerir hann
það?“
„Vegna þess að hann er
venjulega óhreinn og illa til
fara og vill þvo sjer og hafa
fataskifti áður en hann tekur
á móti gestum“.
í þessu kom prestur út, og
sýndist hár og andlit vott, og
frakkinn hans fór honum ekki
vel, hann var alt of víður og
náði honum svo að segja niður
á hæ’a. Hann staulaðist tii okk-
ar, heilsaöi Geir með handa-
bandi og mælti svo eitthvað við
mig, sem Geir þýddi á þe:sa
leið:
„Hann býður yður velkom-
Presturinn á Þingvöllum.