Lesbók Morgunblaðsins - 02.06.1935, Síða 2

170
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
lítil brydding laus við sjóinn í
Álftaveri er heitir Bolhrann, því
iitsunnan veður bægði æ frá sjón-
um og að fjalli sögðu öskufalli
og eldingum. Hvað alt svo upp
byrjaðist og til gekk sem hjer
eftir fylgir.
Anno 1625 þann annan dag
Septembris mánaðar um morgun-
inn snemma í fyrstu dögun, þá
heyrðist fyrst hingað til Þykkva-
bæjar dunur og dynkir af því
mikla vatns og jöklaflóði eður
hlaupi úr Mýrdalsjökli. En um
það bil sem úti voru mjaltir, tók
strax vatnsflóðið að koma í Land-
brotsá, sem fellur suður við stað-
inn og staðarins tún, svo hún
gekk strax á bakka úr öllu hófi
og heim um túnin allvíða, síðan
um allar engjar staðarins, miklu
lengra og víðara en hin fyrirfar-
andi tvö hlaup, sém menn til
muna gengið hafa, svo þar tók
bæði sætt hey og ósætt, fordjarf-
aði og spilti því öllu þe.irra engi
og heyi er það þar áttu, og var
það meir ,en upp á hundrað hesta
hey.
Strax lítilli stundu þar eftir það
í ána kom, gekk hið sama hlaxip
bæði að sunnan og vestan að
þeirri staðarins hjáleigu er heitir
Hraungerði, og þar inn um öll
hús, að svo full urðu að raftarn-
ir vöknuðu og það sem uppi á
bitunum lá, en fólkið alt flýði upp
á einn háan hól þar við túnið.
Síðan fell það (þ. e. flóðið) alt
heim í kring um allan staðinn
með jakaferð, fossnið og boðaföll-
um svo ógn og undur var að sjá,
alt heim að hliði bæði á húsgarði
og kirkjugarði, hvar sem vjer öll
treystum og í hlóðum alt sem
vjer kunnum með hurðum, grjóti
og torfi, og sá straumur með
fossferð var svo stór og djúpur á
milli fjóss og bæjar, að haffæru
skipi géngt var að fljóta, og gekk
það rúnt í kring um allan stað-
inn (hver þó í einni lág eður lægð
stendur, en hæð alt um kring)
svo ekki var frí utan alleina það
lítið pláss eður hreiður er bær-
inn og kirkjan á stóð og þau
hús w þar með fylgja. En þó
komst nokkuð af vatninu heim að
bæjardyrum í gegn um eitt lítið
garðshlið, hvað strax heft varð,
svo ekki varð að mein, hvar fyrir
guði sje lof og eilífar þakkir.
Skamt þar eftir, svo sem um
miðdegi, þá lj,et guð fyrir sína
náð sama vatnshlaup þverra og
aftur upp þorna, svo að strax um
kvöldið varð nær vatnslaust kring
um staðinn, að ánni undantekinni,
hver þó strax meir og meir í
minkun fór.
En þessu jafnframt strax aft-
ur, svo kom myrkur yfir alt að
norðan með stórum reiðarslögum,
eldingum, braki og brestum stór-
um, líka eins að heyra og að loft-
ið og himnarnir mundi í sundur
springa og húsin ofan ríða, og
aldrei varð þess svo langt í milli,
eður allskjaldan, að maður mætti
þorstalaug út drekka. Eldurinn
og bálglossarnir fló svo í kring
um fólkið og á jörðina, svo að
sjá sem alt væri í einum loga, og
fyrst um kvöldið, meðan myrkrið
óx ekki svo mjög norður yfir, þá
varð stundum svo mikil birta,
langt eftir dagsetur, að frá
Þykkvabæ sáust öll Mýrdalsfjöll-
in með sinni aðgreining og sund-
urskilnaði, hvað þó er að vega-
lengd half þingmannaleið, svo
sjerhvert pláss og stað mátti frá
öðrum kenna, og slíkt bar títt við
þegar stór eldglossar og fýr-
flammar að komu svo furða og
ógn var að sjá og á að heyra; og
svo gekk það hjer suður um Ver-
ið, alt til miðrar nætur. Linaði
þá nokkuð alt á morgun. Item þá
aftur reiðarslög og stórdunur í
loftinu með sorta og eldgangi,
braki og brestum, hvað þó alt
gekk með fjalli frá vestri og til
austurs, því vindur var þá út-
sunnan, og gekk þá svo það myrk-
ur, sorti og eldgangur og reiðar-
þrumur austur með allri fja.llbygð
inni norðan, en eigi hið syðra, því
vindur helt þar frá alt austur í
Fljótshverfi.
Og þann sunnudag, sem var 3.
September, þá hafði enginn pen-
ingur haga nje björg vegna þeirr-
ar ösku og sands, sem á var fall-
in. Peningur hljóp aftur og fram,
út og suður, naut með bauli og
grenji, en kapalpeningur með
hlaupum og hneggr, sjer bjargar
og fæðu að leita, svo búfjenað
varð strax inn að binda og hey
að gefa.
Þann 4. september Arar veður
útsiznnan, með blíðu og sólskini
við sjóinn og um Verið, en við
fjallið með öskufalli, myrkri, reið-
arslögum og eldgangi einum
mesta, sem áður er sagt.
Þann 5„ 6. og 7. September var
og útsunnan veður, svo öllu helt
til fjallbygða með sama braki og
brestum, eldgangi og myrkri sem
áður er sagt. Og um sömu daga
þá kom svo mikið myrkur og
öskufall í Tungu og austur með
öllu fjalli, að frá því fyrir mið-
degi og fram að sólarlagi, þá
kunni engin skepna af sólarinnar
ljósi eður af 'dagsins birtu aðra
að sjá eður gagn af að hafa, með
þeim ógnar eldi og reiðarslögum
er þar með fylgt hafði .
Þann 7., sem var miðvikudagur,
hafði vindurinn snúið sjer útnorð-
an, sem sneri öllu öskufalli og
myrkri hingað á Verið og staðinn
svo að strax eftir dagmál og mjalt
ir kom hjer soddan öskufall ,með
því þykkva myrkri, að enginn sá
annan, þótt í héndur heldist. Ljet
jeg áður en myrkrið óx reka all-
an minn búfjenað heim að fjósi
og hugði hann að binda, hvað
mjer þó ekki vanst við 12. mann
að gera. Frh.,
Meistarinn: Gloprað úr höndun-
um á þjer rjett einu sinni! Nei,
nú er nóg komið! Þú brýtur meira
heldur en þú gætir borgað með
mánaðarkaupi þínu.
Lærlingur: Þá þarf jeg að fá
kauphækkun.