Lesbók Morgunblaðsins - 25.07.1937, Page 6

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
-30
Litlu-Brekku, því uú fór je<r aó
liat'a vit á ýmsu og taka mjer það
nærri, sem jeg sá og heyrði og
reyndi. Jeg var ekki svangur, en
jeg gi’jet af rjettlátri gremju, þeg-
ar mjer var rjett blóðmörssneið
unx leið og allir aðrir fengu kjöt.
Bað var mín fyrsta matarsorg.
*
kki var mjer bannað að leika
mjer með börnum hiisbænda
ininna, en þó ATar mjer stunduni
grefið gi’einilega í skyn, að mjer
væri ofaukið í hópi jxeirra. er
niættu lifa og leika sjer. Jeg skildi
það löngu seinna. Er við böfð-
um verið xiti við leiki, liöfðu
börnin það fyrir reglu að ganga
beint inn að hnjáni móður sinnar,
er tók þau síðan eitt af öðru, setti
á knje sjer og „skoðaði í höfuð
þeii-ra“. f einfeldni minni fyl gd i
jeg leiksystkinum mínum að hnjá-
kollum hinnar „mildu“ móður og
bjóst við, að hixn gerði mjer þann
sóma að líta lík'a í kollinn á mjer.
En þetta voru tálvonir. því er
röðin kom að mjer barði hún mig
frá sjer og sagði, að slíkir óláns-
bjálfar og jeg ættr enga samleið
með „hópnum“ sínum. Ekki ljet
jeg mjer samt segjast við marg-
endurteknar hryndingar og hrana-
legar afturrekur — því daglega
kom jeg upp að hnjám liúsmóð-
urinnar í því bjargfasta trausti,
er börnin bera æfinlega til full-
orðna fólksins. Svo var það dag
einn, í þessum höfuðrannsóknar-
leiðangri, að húsmóðirin tekur mig
fvrstan barnanna, skellir mjer upp
í kjöltu sína og heldur, að rnx
muni vera má! til komið að líta
eitthvað í „haus-skrattann“ á
mjer. Ilandbrögðin voru ekki
beint lipur, því hún svipti í hár-
sneplana á mjer eins og hxin
væri að rífa hrís, kleip síðan
fólskulega í bólu, er lengi liafði
verið í hvirflinum á mjer og liratt
mjer þessu næst langt fram á gólf,
með þessum líka litla gjósti og
gífurvrðum. Jeg man hvað hún
sagði:
„Farðu nú alla tíð grábölvaður,
garmurinn þinn. Þii ert með geit-
ur og líkiega búinn að smita fyrir
mjer börnin. Það hlaut eitthvað að
vera, að ,,þeir“ skyldu endilega
vilja þrengja þjer upp á okkur“.
*
Liðu svo fram stundir, að eng-
inn mintist á „geitur mínar“
og ekkert var við þeim aiuast á
aiinan bátt en þann, að jeg var
rekinn úr rúnii frá einni vinnu-
kouunni og látinn einn í fleti. En
dag einu gaf húsmóðirin vinnu-
konu sinni skipun um að taka
,,strákskömmina“ til bæna — og
bænagjörðin var á þessa leið:
Fvrst var mjer þvegið A'el
og vandlega um alt böfuðið
úr stæku hlandi — og síðan
var hársvörðurinn rifinn upp
með kambi.
Það voru miklar þjáningar. Og
jeg lít svo á, að betra sje að deyja
drottni síuum, livenær sem er á
lífsleiðinni, og með hvaða liætti
sem er, en að vera þvegið um geit-
ugt höfuðið upp úr stæku hlandi
og urgaður með lúsakambi. En það
kváðu vera til ýmsar leiðir til að
drepa fólk.
Þessari „þrifaböðun" var svo
lialdið ófram vikulega meðan jeg
var á Litlu-Brekku. En um haust-
ið, þegar jeg var á áttunda ári,
skipaði húsmóðir mín hrepps-
nefndinni að taka mig og ráðstafa
mjer eins og heppilegast þætti.
því jeg væri ekki í húsum hæfur
fvrir helv.... geituon og stæði
þArí af mjer mikil hætta í heimili.
Þetta var skilnaðarkveðjan.
*
ú lá leið mín aftur að Öl-
valdsstöðum. yar mjer kom-
ið þangað til fremur fátækra og
miður brjóstgóðra húsbænda —
svo það var að fara úr öskunni í
eldinn að koma þangað frá Litlu-
Brekku. Illandböðunum og kamb-
skrapinu var haldið áfram og ofan
á aðrar hversdagslegar þjáningar,
eftirrekstur og vinnuhörkur, bætt-
ist ilt og lítið viðurværi. Beinan
sult þekti jeg ekki fyr en jeg kom
að Ölvaldsstöðum í annað sinn.
Arin liðu. Jeg dafnaði illa, en
geitunum fór furðanlega fram. . .
Sato var það seinnipart vetrar, er
jeg var á ellefta árinu, að jeg
lagðist veikur — eða rjettara sagt
— jeg gat ekki hreyft mig úr
fletinu mínui. Mjer leið vel, því
jeg mókti .stundur sólarbringum
saman og atíssí lítið af mjer. En
aðhlynningin gat A’arla verri ver-
ið. Einn mjólkurbolli á málum var
það eina, sem jeg fenk að jeta. Og
liefði jeg ekki lyst á að svolgra í
mig mjólkina strax og mjer var
færð hún, var snúið aftur með
bollaun og jeg látinn afskiftalaus
til næsta máls.
Aldrei var strokið framan úr
mjer, aldrei skipt á mjer skyrtu og
aldrei lagað í fletinu mínu. lteið-
iugstorfu hafði jeg fyrir kodda.
Það var liarður svæfill. En vef-
stóllinu var barinn daginn út og
daginn inn við skotið, þar sem
fletið mitt stóð. Þannig liðu þrett-
án A Íkur.
*
að var komið vor, og grös
tekin að gróa. Nábýliskona
húsbænda minna sat í vefstóluum
og óf. Henni virtist sem jeg væri
heldur að hjarna við og færði
börnum sínum þau tíðindi, að nú
va:ri Bjössa að skána. Þá brugðu
börnin við og hópuðust upp að
fletinu til mín og glöddu mig með
því að segja mjer af lömbunum
og vorinu. — Við þessar frjettir
„frá umheiminum“ hrestist jeg
heldur og eftir nokkra daga gengu
krakkarnir í það að tosa mjer út
á hól til að láta sólina skína á mig.
Þar lá jeg andartak, og börnin
tíndu sóleyjar og fífla og röðuðu í
kringum mig. Þá baðaði jeg í rós-
um!
Eftir litla stund úti í sólskininu
á hólnum báru brakkarnir mig
aftur inn í fletið mitt og lögðu
mig þar til. Jeg var eftir mig eftir
þessa viðrun og sofnaði og svaf
af til næsta morguns. En er jeg
reis úr rotinu daginn þann var
jeg með hnjákollana uppi á kvið.
HATer limur og vöðvi yar kreptur
svo að jeg gat mig ekki hrevft —
og rænulaus Arar jeg þó jeg sæi
og heyrði hvað fram fór í kring-
um mig. Eftir stundarkorn logn-
aðist jeg aftur út af í sama dval-
ann og áður og vaknaði ekki fvr
en sólarhring síðar — og þá eins
nýr og endurnærður maður. TJpp
frá Jiessu fór mjer að fara (lag-
batnandi og eftir nokkra daga
spurði jeg um garmana mína. En
þá brá svo kynlega við, að þeir
virtust ekki finnast — svo jeg
stóð á skyrtunni einni saman, sent
jeg hafði dúsað í alla leguna. Or-
sökin fyrir þessu var sú, að búið
var að ráða snúningadreng á heim-
ilið, í staðinn fyrir mig, var hann