Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1943, Qupperneq 6

Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1943, Qupperneq 6
198 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS Island í augum skipbrotsmanns Höfundur eftirfarandi greinar er J. Heusers skipstjóri á á belgíska skipinu „Persier“, sem strandaði á Mýrdalssandi í febrúar 1941. Greinin birtist í septemberhefti (1942) belg- iska mánaðarritsins „Marine", sem gefið er út í London og birtast hjer nokkrir kaflar í þýðingu. DJUP lægð færist yfir Is- land og fer vaxandi ... Þetta var það versta, sem fyrir okkur gat komið, er við sigldum á norðanverðu Atlantshafi á þeim tímum, þegar ekkert amaði að. Loftpípur þeytast út í busk- ann, segldúkar feykjast burt í henglum, skrúfa aflagast, sjóir á bæði borð og loks farþegar, sem hrella menn með aulalegum spurningum milli stunanna! Við bölvum þessu Islandi óspart. Dögum saman hefir skipið þolað þung áföll. Það er lamað. óveðrið hefir brotið alt, beygt öldustokkinn, molað bátana. — Andspænis þessum ofsa erum við smáir. Við stöndum á skjóllaus- um stjórnpalli skipsins, lamdir, kaldir, barðir í andlitið af hagl- inu, með sviða í augum og reyn- um að teygja dauðastríð hins hjálparvana skips. Isdrönglar, sem rifna af köðlum, fljúga hjá höfðum okkar eins og fallbyssu- kúlur. Ægilegt hafrót, risavaxri- ar öldur, hyldýpis öldudalir. . . Sleppum við lifandi? I björgunarferju, sem komið var upp í skyndi, komumst við í land á víðáttumikilli strand- lengju, þakinni ís. Okkar fyrsta og hræðilega samband við Is- land. ömurleg ferð á hestbaki um hrikalegt landslag. Eftir margar klukkustundir sjáum við loksins þak lítillar kirkju. Þeg- ar til þorpsins kom, var okkur deilt niður í hin fáu hús. Hús- móðir okkar sagði við okkur: Gjörið svo vel . . . Á hreimn- um, látbragðinu og brosinu skild- um við hvað hún var að segja. Þetta litla þorp á þegar pína sorgarsögu. Þremur vikum áður — nærri þeim stað þar sem ó- veðrið hafði kastað okkur á land — hafði belgiskur botnvörpung- ur týnst. Skipstjórinn, ellefu manns, tókst að koma báti á flot og holdvotih, skjálfandi náðu þeir ströndinni. — Skýlislausir lögðu þeir af stað út í bláinn, í þeirri von að rekast á eitthvert hæli. I tvo daga og tvær nætur reikuðu þeir um. Kuldinn, sult- urinn og örvæntingin yfirbug- aði fimm á píslargöngunni. Þeg- ar hinir eftirlifandi komu fyrir sjerstaka mildi auga á lítinn sveitabæ, voru þeir að þrotum komnir. Bóndinn gerði aðvart. Hin stirðnuðu lík voru flutt til þorpsins. Þau voru þar enn, þeg- ar við komum, hvert við.hliðina á öðru í látlausu kistunum sín- um. Daginn eftir fór athöfn fram í litlu kirkjunni. Lútherski presturinn stafaði með erfiðis- munum nöfn hinna fimm bræðra okkar. Síðan bárum við þá til kirkjugarðsins. Þeir voru látnir allir í eina gröf. Þá, þá fyrst grjetu sumir okkar . . . Fimm dögum síðar hvolfdi báti, sem var að koma úr róðri. Menn okkar, sem voru tilbúnir á ströndinni, köstuðu sjer til sunds og náðu tveim mönnum í land. Annar þeirra lifnaði. Sá eini, sem bjargaðist af sex mönn- um. — Sorgin hafði heimsótt þetta þorp með tvö hundruð íbúa. óveðrasamt land með strend- ur þaktar skipsflökum, viðsjála strauma og kletta, sem rugla áttavita; þannig er Island í aug- um farmannsins. Veðurathugan- ir á Islandi eru mjög dýrmætar fyrir umhverfið, en villandi hvað eyna sjálfa snertir. Hinn frægi dr. Charcot, sem þaulþekti Is- land og marg-kom þar, braut skip sitt „Pourquoi Pas?“ þar í spón árið 1936. I umróti því, sem nú ríkir í heiminum, hefur Island sjer- stöðu. Gagnstætt því, sem yfir- leitt er, auðgar hernámið það. Englandi fer með það sem vina- land, og verslunarjöfnuðurlands- ins, sem altaf hefir verið óhag- stæður, hefir aldrei verið eins hagstæður og nú. Islendingar vita þetta, en játa það ekki. Þeir þegja yfir kostum hernáms- ins, en ýkja sem mest þeir mega ókosti þess. Skíðaferðir á vetrum og veiði í ám og vötnum eru aðalskemt- anir á þessu landi. Stundum er dansað. Kosningabaráttan ereins hörð og hjá okkur. Islendingar eru vel uppfræddir, lítt trúhneigð- ir, hafa ást á list, sem við skilj- um ekki og beina huga sínum einkum að skáldskap. Fornar venjur gera það að verkum, að ættarnöfn eru þar óþekt. Án þess að um stjettatilfinn- ingu sje að ræða, eru skyldleika- hjónabönd tíð til tjóns fyrir stofninn. Konurnar, sem yfirleitt eru laglegar, eru ekki fráhrind- andi nema á yfirborðinu. Á ó- skilgetin börn er litið sem eðli- legan hlut og giftingar og skiln- aðir komast auðveldlega á lagg- irnar. Islendingar eru geðfeldir og þegar maður þekkir þá vel eru þeir hjálpfúsir og gestrisnir. — Þar sem þeir bera brennandi ætt- jarðarást í brjósti, vöktu þeir oft í brjósti okkar þrá til okk- ar eigin lands. — Farmaður þakkar þeim fyrir viðtökur þeirra og óskar Islandi gæfu og frama. Hershöfðingi og undirforingi gengu saman niður götuna. Þeir mættu mörgum óbreyttum her- mönnum og í hvert skifti, sem þeir heilsuðu muldraði undirforinginn: „Sömuleiðis“. Hershöfðingjanum þótti þetta einkennilegt og spurði hann: — Hversvegna segirðu alltaf sömu- leiðis“. Undirforinginn svaraði: „Jeg var einu sinni óbreyttur og jeg veit hvað þeir hugsa“.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.