Lesbók Morgunblaðsins - 11.11.1945, Síða 6
548
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ÚR SUMARFERÐALAGI: SJÖUNDA GREIN.
í Steingrímsfjörð
Eftir Árna Óla
Norður
GRJÓTVALLARMÚLA er getiS
í fornöld sem landamerkja milli
Saurbæjar og Ólafsdals. Þetta nafn
er nú gleymt, en menn telja að þáð
sje múlinn, sem er næstur við Stór-
holt í Sæurbæ^ þar sem þjoðvegur-
inn beygir inn með Gilsfirði. Þarna
er ekkert undirlendi, heldur eru há
ar brekkur og brattar alveg niður
að firði. Liggur vegurinn sums stað
ar hátt í brekkum þessum, en ánn-
ars staðar niðri í fjöru, og með
stórstraum flæðir þar yfir veginn.
1 fjörunni og liti á firðinum er
mergð af svönum og eru þeir svo
gæfir, að þeir hreyfa sig ekki þótt
bíll aki rjett fram hjá þeim.' Þama
eru skerjagrynningar úti fyrir og
á skerjunum mikið af sölvum. Var
fyrrum talin einhver besta sölva-
tekja hjer á landi í Saurbæ og
sóttu menn þangað langar leiðir til
sölva. Á það bendir enn nafnið
Sölvamannagötur,*) sem er á vegi
úr Dalasýslu norður í Ilúnavatns-
sýslu. 1 Sturlungu eV líka getið um
konu, sem vann að sölvatekju í
Saurbæ og helt til í fjárhúsum frá
Hvítadal. Það er sennilegt að svan
irnir lifi á sölvunum.
1 myrkri er víst lítt gaman að
vera einn á ferð þarna inn með
Gilsfirðinum, því að draugalegt er
þar Þarna var líka einu sinni draug
urinn Goggiír, og er þessi saga um
hann:
Maður er nefndnr ólafur Ólafs-
son og átti heima í Ólafsdal. ITann
*) Árið 1463 urðu 13 menn úti
á Sölvamannagötum. Einar Þor-
leifsson, bróðir Björns ríka hirð-
stjóra og 12 förunautar hans. Riðu
tveir dauðir í söðlunum, freðnir,
til Staðar í Ilrútafirði aftur.
var einu sinni seint á ferð heim til
sín frá Stórholti. Á miðri leið eru
hólar sæbrattir. sem Moldhólar
heita og er þar mjög skuggalegt.
Þegar Ólafur kemur þangað, kom
að honum lítill púki, með krókhvifu
á höfði. Slóst hann í fylgd með
Ólafi og vildi altaf ganga síðar,
en Ólafur varaðist hann, og }>ann-
ig fóru þeir inn allar fjörur. En
á Ólafsdalseyrum komst Goggur
aftur fyrir hann og drap hann.
Þegar maður ekur þabna í bíl að
sumarlagi, þá kemur manni varla
slíkt í húg. en virðir fremur fvrir
sjer útsýnið. Fjörðurinn teygist
þarna lygn og þvengmjór inn á
milli fjallánna og speglast þau í
hpnum frá báðum hliðum. Iland-
an fjarðarins er fremst Króks-
fjarðarnes og Króksfjarðarmúli,
hátt fjall. Inn með firðinum eru
bæirnir Gróstaðir, Garpsdalur
(kirkjustaður) og Múli. Þar fyrir
innan eru björg fram að sjó. Má
sjá hvar vegurinn liggur upp úr
fjöru utan við björgin og hátt í
hlíðum út fyrir Króksfjarðarmúla.
Garpsdalur er kunnur úr forn-
sögum. Þangað giftist Guðrún
Ósvífursdóttir, ])egar hún var 15
ára gömul. Á seinni öldum er stað-
urinn kunnastur fyrir hinn mikla
draugagang, sem þar var 1807.
llagaði sá draugur sjer á svipað-
an hátt og Hjaltastaðafjand-
inn, Núpsdraugurinn og Þistil-
fjarðarundrin. Yarð fyrst vart við
hann um haustið í skálanum, en
t>egar fram á vetur kom færðist
hann í aukana. Einu sinni braut
hann bát um hábjartan dag, síðan
reið hann húsum, braut alt og
bramlaði, fleygði mold o^ mykju
framan í fólk, og margt annað
gerði hann ilt af sjer. Er til vott-