Lesbók Morgunblaðsins - 10.08.1947, Blaðsíða 4

232
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
INDLAND Á TlMAMÓTUM
Niðurlag.
BIKAR er næsta fylkið. Það er
f jöllött og þar sem það nær upp að
Himalaya eru skógar miklir. En land-
ið er mjög frjósamt næst fljótinu og
svo þjettbýlt að þar búa 900 menn á
hverri fermílu lands. Aðallega búa
þarna Hindúar. Þarna eru miklar
kolanámur og járnnámur og þarna er
einhver stærsta stálverksmiðja breska
heimsveldisins, Tata Iron and Steel
Worsk í Jamsredpur. Umhverfis þess-
ar verksmiðjur hefir borgin risið upp
á fáum árum og eru þar nú um 100,
000 íbúar. Þarna eru einnig gljásteins-
námur.
Næst kemur Bengal-hjeraðið. Það
er víðast hvar láglent en fram við sjó
eru frumskógafen, sem nefnd eru
Sundarbaas. Þarna eru mest ræktuð
hrísgrjón, sem eru aðalfæða lands-
manna. Þar er líka mest hamprækt í
heimi og hampiðja. Þaðan komu allar
þær billjónir af sandpokum, sem
breski herinn hafði í skotvígi og til
þess að hlaða upp með húsum til varn-
ar gegn loftárásum í stríðinu, allt frá
Sydney í Ástralíu til íslands. í Bengal
eru áhöld um Hindúa og Múhameds-
menn, en talið er að Bengal-búar sjeu
af mongólskum kynstofni. — En því
meiri athafnamenn eru þeir en aðrir
Indverjar. Hjá þeim átti sjálfstæðis-
stefnan upptök sín og þar eru margir
brennheitir ættjarðarvinir. Hvergi í
Indlandi hafa bókmenntir dafnað sem
þar á síðustu árum. Frægastur rit-
höfundur þeirra er Rabindranath
Tagore. Þar eru einnig mestu lista-
menn Indlands, og má þar til dæmis
nefna málarann Nandalal Bose. Þar er
og vagga menningar og andlegrar
vakningar. Þar var postulinn Rama-
krisna Paramahnsa og hinn frægi
lærisveinn hans Swami Vivekanda,
sem stofnaði Vedanta-fjelögin, sem
nú eru um allt Indland og víða út um
heim. Þar spratt líka upp Brahmo
Samaj, fjelagsskapur Hindúa, sem
hefði það markmið að fegra og
hreinsa trúarbrögðin. I Bengal eru 50
milljónir íbúa.
Nyrst og austast er fylkið Assam.
Það er f jöllótt og þar eru miklir frum
skógar. Þar sem Himalayafjöllin
enda og fljótið Brahmaputra kemur
niður frá Tibet, eru reyrviðarskógar
mikiir. Þar hafast við bisonsuxar,
buffaionaut, tígrisdýr og nashyrning-
ar. Þar upp í fjöllunum býr mjög
frumstæð þjóð og þar er ekki um
neinar meiri háttar framkvæmdir að
r;eða. Auðugar námur eru þarna, sjer-
staklega mun vera þar geisimikið af
olíu í jörð.
Suður af Bengal er smáríkið Or-
issa. Þar eru miklar námur, fjöll og
frumskógar og gnægð veiðidýra. —
Þarna búa 15 milljónir manna og
stunda aðallega bómullarrækt og
námugröft. Um allt ríkið er dreifður
frumstæður þjóðflokkur, sem nefnist
Gond. Hafa þessir menn þolað betur
hnjask menningarinnar en nokkrir
aðrir frumstæðir menn í heimi. Þeim
fækkar ekki og er talið að þeir sje
7% af íbúunum, og hafa Hindúar og
Múhamedsmenn dregið þá sitt á hvað
í sinn dilk. í litlu þorpi í þessu landi
settist Mahatma Ghandi að fyrir
nokkrum árum, og höfuðstöðvar
Kongressflokksins eru í Wandha.
Á sunnanverðu Indlandi eru fylkin
Madras og Bombay og hin stóru
furstadæmi Hyderabad, Mysore og
Travancore.
Madras nær frá Orissa eftir endi-
langri austurströndinni, suður fyrir
landsenda og 450 mílur upp með vest-
urströndinni. Þykjast Madrasbúar
mjög fyrir öðrum Indverjum. Þar er
háskóli, sem talinn er með þeim bestu
í heimi, en útskrifar svo marga, að
flestir verða að sæta þeirri atvinnu,
sem litla þekkingu þarf til. Þarna eru
frægir vísindamenn, eins og Sir C. W.
Raman, sem hefir fengið verðlaun
Nobels fyrir eðlisfræði, og þar var
heimspekingurinn Sir Radka Raman-
ujan, sem er nýlega látinn. Þrjú tungu
mál eru töluð í Madraá, Tamil, Telugu
og Malayalam. íbúar eru um 50 millj.,
en þar af eru aðeins 9% Múhameds-
menn og er samkomulag milli þeirra
og Hindúa betra þar en í hinum ríkj-
unum. Tiltölulega er þarna flest af
kristnum mönnum, af þeim ríkjum er
Bretar hafa ráðið yfir, eða um 4%.
Madrasbúar eru framtakssamir og
duglegir menn, stóriðja er að rísa þar
upp, orkustöðvar og stórfeldar áveit-
ur.
Syðst og vestast á skaganum er
furstadæmið Travancore, byggt Hind-
úum. Þar hefir sama Maharajah-ættin
setið að völdum óslitið í sjö aldir. —
Alþýðumenntun er þarna á hærra
stigi en annars staðar (og eins í litla
nágrannaríkinu Cochin) og þar koma
út mörg hundruð blöð og tímarit. —
íbúatalan er þó ekki nema 5 milljónir.
Af þeim hafa tvær milljónir tekið
kristna trú. I stað þess að trúbragða-
deilurnar í Indlandi eru aðallega milli
Múhamedsmanna og Hindúa, eru þær
hjer milli kristinna manna og Hindúa.
Frjálslyndi er þarna meira en annars
staðar og árið 1936 kom Maharajah-
inn öllum á óvart með því að opna
musterin fyrir lægstu stjettinni, hin-
um „ósnertanlegu". Kvenfólk hefir
líka meiri rjettindi þar en annars
staðar og bera konur þar mjög af um
þekkingu og menntun.
Mysore er á miðjum skaganum og
er talið „fyrirmyndarríkið“. Þar eru
7 milljónir íbúa. Þeir grafa gull, fram-
leiða stál og járn, sement, pappír,
sápu, silkivarning o. s. frv. Þeir hafa
komið sjer upp stórum raforkuverum,
sem veita verksmiðjum og heimaiðn-
aði afl og borgunum ljós. í höfuðborg-
inni heldur Maharajahinn allsherjar-
þing einu sinni á ári, eftir gömlum
sið. Er þá mikið um dýrðir þar og
borgin fagurlega Ijósum skreytt. Er
þetta nokkurs konar þjóðhátíð. Land-