Lesbók Morgunblaðsins - 01.02.1948, Side 14

58
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
ekki að segja mjer neitt. Jeg veit það
samt — báðir fæturnir.
Jeg þrýsti hönd hans.
— En það var þó betra að missa
fæturna, sem hefðu aldrei orðið heilir
hvort eð var. Betra en að missa lífið.
Aftur horfir hann á mig sljóum
augum.
— Systir, þjer skuluð ekki halda
að jeg harmi fæturna.
Og eftir stutta stund heldur hann
áfram með erfiðsmunum:
— Hvað er mín eigin þjáning sam-
anborið við þá miklu þjáningu, sem
nú ríkir í landinu mínu.
Hann bendir með smáhreyfingu á
hin sjúkrarúmin í stofunni.
Já, þessir menn, þessir miklu menn,
í þjáningu og neyð skal þekkja þá.
— Reynið að sofa, Suviranta, reynið
að sofa. Læknirinn segir, að það sje
nauðsynlegt fyrir yður að hvíla yður.
Við svefninn íáið þjer nýa krafta,
vinur minn.
Aftur er þögn í sjúkrastofunni. Þung
ur andardráttur helsærðra manna
berst um herbergið. Aftur stend jeg
við gluggann minn, og fyrir utan hvil-
ir dauður trjágarðurinn. Blómgast
hann nokkurntíma framar? Sú spurn-
ing veldur mjer sársauka. Mínúturnar
liða hægt. Dautt og kalt tunglskinið
flæðir utan frá alla leið inn í stóru
stofuna með hinum mörgu, særðu
mönnum. Þá ávarpar mig einhver,
þar sem jeg stend og halla höfðinu að
glugganum. Dauf rödd:
— Systir, hvað sjáið þjer fyrir
utan? •
— Jeg sje að trjágarðurinn minn
er dauður, svara jeg hægt. alveg eins
og jeg heldi áfram samtali og segði
hugsun mína upphátt.
— Já, jeg veit, að þetta er heimili
yðar. Að það eruð þjer sem búið
hjerna. Það er bara striðið, sem hefur
ruðst hjer inn .... Og því næst:
Eigið þjer börn?
— Já, tvö. — Og þier? Eigið þjer
líka börn?
— Stúlku Trvohki, fjngrra áræ í
Svíþjóð. Góðir menn fóru með hana
þangað, undan óvinunum. Nú eigum
við ekkert heimili. Flóttafólk sjáið
þjer til . . .
. — Suviranta, þjer getið verið róleg-
ur, henni líður áreiðanlega vel.
Hann kinkar kolli. Huggun — mikil
huggun að vita það, — þegar maður
er svona hjálparvana.
Þögn stundarkorn. Þá talar hann
aftur, hægt, eins og utan við sig:
. — Jeg sje þetta heimili svo grcini-
lega fyrir mjer, hamingjusamt hcim-
ilit Litlu börnin, sem Ieika sjer hjerna.
Piltur og stúlka. Var það ekki?
Jeg kinka kolli.
— Þau hlaupa um herbergið og leika
sjer að boltunum sínum. Og þarna úti
á svölunum — í sólskininu, þegar rós-
irnar blómstra. Jeg sje það allt — svo
greinilega. Mjer finnst það vekja líf í
kring um mig. — Sól og hlýju — og
frið. Það veitir þeim kraft, sem á
hvergr heima .... kraft.
ITvc oft hefi jeg fundið j>að þessa
dagana, að minningarnar eru hjer alls
staðar á sveimi. Sterkar, lífseigar.
Þær geta aldrei dáið. Jafnvel deyjandi
hermaður finnur það. — Eða eiga
þær að deyja á þessum harða, fimbul-
kalda vetri? Deyja eins og stokk-
frosni trjágarðurinn minn hjerna fyr-
ir utan — með rósunum, sem aldrei
skulu bera blóm framar, með ungu
eikartrjánum, sem aldrei skulu laufg-
ast framar, með veikbyggðu ávaxta-
trjánum, sem aldrei bera ávöxt fram-
ar? Skyldu minningarnar aldrei blómg
ast framar — minningarnar lífsheitu,
virkilegu?
Þessi hugsun hefur ásótt mig dag
og nótt við starf mitt í þeim stofum,’
sem einu sinni voru heimili mitt.
Minningarnar, söknuðurinn, er að
yfirbuga mig. Jeg rjetti úr mjer og
geng til hins særða manns. Ekki að
hugsa!
Hljóður og kjökrandi hvilir hann í
rúmi sínu.
Tunglsgeislinn fellur beint, yfir rúm
ið,
— Fæturnir, systir — æ, farturnir
Takmarkalaus meðaumkun fyllir
hug minn. Gátuð þjer ekki varið fæt-
urna í kuldanum, Suviranta, varið þá
með einhverju móti? spyr jeg hægt.
Stappað og stappað, eða beðið um að
fá að fara inn*í korsúinn og hita
your? f
Dauft bros færist yfir andlit'ííuvir-
anta. Ilann veit, að jeg spyr heimsku-
lega.
— Við vorum á verði. Hersveitin var
þunnskipuð í kuldanum og snjónum.
Við höfðum verið þarna í þrjá sólar-
hringa. Það var ekki nægt að leysa
okkur af. Um það var ekki að tala.
Við vorum of fáir. Jeg hafði særst af
handsprengjubroti. Lítið sár — en
blæddi mikið. Jeg var að hugsa um
að bera mig upp, en hætti við það.
Við vorum orðnir svo fáir. Aðrir, sem
sárir voru, heldu út. Aðra nóttina,
sem við vorum þarna fundum við
glöggt, hvernig kuldinn þjarmaði að
okkur. Við reyndum að halda á okkur
hitanum — en það tókst ekki lengi.
Við vorum of þreyttir — og of svang-
ir. Marga kól á höndum og fótum.
— Þjer hefðuð átt að gefa yður fram,
þjer voruð særður! En nú skuluð þjer
ekki tala meira, bætti jeg við, og stend
á fætur til þess að gefa honum hina
íyrirskipuðu innspýtingu.
— Nei, lof mjer að tala, systir —
Það er þó allt af bót í því. Að vísu
ætlaði jeg að gera það um leið og
sveitarforinginn okkar færi fram hjá
— í liðskönnun. Hann var ungur mað-
ur og hugrakkur, sem okkur þótti öll- i
um vænt um. Einhver hvíslaði þá:
,,Sveitarforinginn liggur særður inni í
korsúnum og blæðir út".
En í sama bili sáum við hann koma.
Hann studdist við tvær greinar, sem
hann hafði brotið af trjc í skóginum.
Hann mjakaðist áfram með erfiðis-
munum, og við sáum allir að hann
var mikið særður, særður til ólífis, og
að fætur hans voru kaldir . . . Og því
bárum við okkur ekki upp — hvernig