Lesbók Morgunblaðsins - 22.07.1951, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
359
Jón Sigurðsson.
FRUMVARP TIL STJÓRNARLAGA
Allur þessi mikli viðbúnaður var
gerður í þvi skyni, að málið fengi sem
rækilegastan undirbúning og fram
kæmi sem fyrst og gleggst vilji þjóð-
arinnar, svo að stjórnin gengi þess ekki
dulin, hver hann væri. Það er aug-
ljóst, að Jandsmenn voru furðuleea
bjartsýnir og væntu sjer góðs. En úti
i Kaupmannalröfn sat Bardenflcth,
fyrrum stiftamtmaður á íslandi, nú
ráðhcrra og mikill vinur Friðriks VII,
áhrifamikill valdamaður og eindreginn
fylgismaður dönsku alríkisstefnunnar,
er nú þóttist mega hrósa sigri yfir
klofningsmönnunum í Suður-Sljesvík,
og skyldi ganga frá frv. til stjórnarlaga
Jianda íslcndingum. Honum þótti
stefna íslendinga, eins og fram kom
lijá Þingvallafundi og í samþykktum
margra hjeraðsfunda, bcra iskyggilcg-
an vott um sjálfstæðisanda, sem bcst
niundi vera að berja sem skjótast nið-
ur. Frumvarp Bardenflcths var þvi alls
kostar miðað við það, sem honum og
flokksmönnum hans virtist hollast fyr-
ir ríkisheildina, án alls tillits til óska
landsmanna. Trampe stiftamtmaður
fjekk vitneskju um stefnu þessa þegar
haustið 1850. Var nú ljóst, að hvergi
mundi saman fara vilji landsmanna og
stjórnarinnar. Trampe virtist hafa ver-
ið alveg á bandi stjórnarinnar og cnga
Jón Guðmundsson, ritstjóri.
tilraun gert til þcss að miðla málum.
Hinsvegar var hann smeykur um, að til
óþægilegra atburða kynni að draga, er
landsmenn fengju vitneskju um þá
kosti, sem þeim skvldi nú settir. Var
það því ráð hans, að hingað yrði send-
ur herflokkur nokkur með vori 18al,
er hafður yrði til taks, ef til uppþota
drægi. Ljet stjórnin þetta eftir stift-
amtmanninum, þótt annars verði eigt
sjeð, að hún óttaðist skort á langlund-
argeði þegna sinna á islandi, þvi ann-
ars hefði hún að líkindum sparað þeim
þá skapraun að senda þeim í þokka-
bót frv. til verslunarlaga, þar sem hafn-
að var margítrekuðum kröfum þjóð-
arinnar um fullt verslunarfrelsi.
Nú dró til úrslita. Þótt frv. stjórnar-
innar væri hvergi birt, kvisaðist sitt-
hvað um stefnu þess og dró þá úr
kjarki sumra manna, er heldur cn ekki
voru óvanir að sitja i andófi gegn
sjálfri ríkisstjórninni. Þegar Ilánnes
Stephenscn vildi boða Þingvailafund
og fá fundarboðið prentað i Landslið-
indum, þorði ritstjórinn, Pjetur Pjct-
ursson, síðar biskup, ekki að birta það,
nema með lcyfi Trampes, en Trampe
kallaði fundinn ólöglegan. ef haldinn
yrði án sins levfis. Einnig reyndi
Trampe að fá sýsjumenn til þess að
koma i veg fyrir, að stjórnarmálíð
væri rætt á lijeraðsfundum, og var
þetta reyndar Jögleysa og aðcins til
þess gert að drepa kjark úr mönnum.
Hannes Steplrensen ljet ekki hræða sig
og boðaði Þingvallafund. En Trampe
bannaði að prenta Undirbuningsblað
Jlannes Stephensen.
þjóðfundarins, og varð þá að prenta
það i Kaupmannalröfn. Að sjálfsögðu
höfðu slíkar aðgcrðir öfug áhrif við
það, sem til var ætlast. Nú var blað-'
inu snúið við. Á Þingvallafundi 1850
hafði Trampe setið bi'osandi og blíð-
máll og tekið við kjöri i undirbúnings-
nefnd Þingvallafundarins 1851. Nú
kom hann þar ekki, en sendi þangað
Jögreglustjórann í Árnessýslu og hafði
hann tiltæka hraðboða til þess að
flytja Trampe jafnharðan tíðindi af
tiltektum fundarmanna.
ÁVARl* TIL ÞJÓÐFUNDARINS
Þingvallafundurinn 1851 var haldinn
Jörgeu 0. Trampe grciíi.