Lesbók Morgunblaðsins - 25.11.1951, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSIN'S
561
haldið augunum opnum, og eftir áð
bóndi hefur hrest hann á mat og
drykk, tekur hann að spyrja mann-
inn, hvernig á ferði m hans standi.
Hóf þá maðurinn sögu sína, og kom
þá brátt í ljós að þar var kominn
sakamaðurinn, er flytja átti af Aust-
urlandi í Gálgahraun þá fyrr u.m
vorið. Þegar fylgdarmennirnir leystu
sakamann, er þeir áðp í brekkunni,
kvaðst hann hafa sjeð í gjótuop þar
skamt frá og skriðið þar inn. Skríður
hann innar eftir þröngum göngum,
er honum fanst liggja inn í brekkuna.
Eru þau fyrst svo mjó, að hann get-
ur tæplega komist eftir þeim, en
víkka aftur er innar dregur. Bráð-
lega varð hann var við sem hryggur
eða upphækkun nokkur lægi eftir
miðjum göngunum. Tekur hann það
ráð að fylgja þessum hrygg eftir með
hendinni. En það finnur hann að
hryggurinn hækkar altaf fram á við.
Þannig heldur hann áfram meðfram
hryggnum, og finst honum þá oft
sem hann vaði í mýrlendi nokkru eða
sandkviku er hann sekkur í til skó-
varps eða ökla. Kolniðamyrkur var
þarna, en stefnunni heldur hann með
þeim hætti, að þá hann legst til hvíld-
ar, snýr hann jafnan höfðinu fram,
eða í þá átt sem hann hafði gengið.
Oft sækir á hann ákafur þorsti og
sárt hungur. Legst hann þá jafnan
fyrir og biður faðirvorið heitt og
ákaft. Stendur hann jafnan hrestur
upp að lokinni bæninni. Loks kemst
hann fyrir endann á berghryggnum,
er honum þótti vera. Grípur hann þá
nokkrar handfyllir sínar ofan í kvik-
una og lætur í vettlinga sína upp að
þumlum, því að honum kom í hug
að hafa nokkuð til sannindamerkis
um för þessa, ef honum auðnaðist að
komast lífs úr henni. Enn um stund
má hann samt ráfa áfram í völund-
arhúsi þessu. Þó kemur að því litlu
síðar að hann merkir að hann er
kominn út úr jarðgöngunum. Kennir
hann sig þá staddan í fjárrjett nokk-
urri og heyrir jarm mikinn og svo
mannamál. En ekkert sjer hann fyrst
í stað, svo er hann blindaður orðinn
af hinu langvarandi myrkri. Er hjer
var komið sögu, tekur sögumaður til
vettlinga sinna, en þeim helt hann
í höndum sjer, er hann kom fram í
fjárrjettina. Hefur ekkert úr þeim
týnst og eru þeir báðir fullir af gull-
sandi, þegar að er gætt. Nú eru skór
hans einnig athugaðir, og eru þeir
einnig f ullir af gullsandi sem vetling-
arnir. lykir betta alt merkilegt eigi
síður en sagi mannsins. Ekk. vill
sakana’Sur ainað en gc-fa sig fram
við yf rvöldin. Þykir saga hanr. þar
svo merkileg, sð hann fær ke>p; sjer
lif cg f ríi.si íyrir gullsandinn úr íkón-
um eirum sarnan, en vetlingunum
fær har n sjálfur að halda. Fyrir gu’l-
sandínn úr þeim kaupir hann svo
bráð ega stóra bújöyð vestur á lantíi
og g?rif,t þar stórbóndi.
Nú frjettist til Austurlands að
sakamaðurinn sje fram kominn og
svo 'm gulisandinn, er hann fekk í
förinni. Vilclu menn þá þegar finna
jarfgöagin og ná sjer einnig í gull-
sand. Brurcu menn þegar við og
urðu í vein flokkum, og fór í nnar
litlu. fyr r. Fuac.u þeir brátt gjótuopið
í brckc nni ag skriðu þa" ina hver
af öðrum, e.n enginn þeirra kom út
aftci H þa 5 s ðan haft fyrir : att, að
þettí Ii.-.fi j: rðgöng verið, sem ormur
hafi legið í á gulli sínu. Upphækkun
sú cðr beighryggur, er maðrrina
helt vera, — eg þreifaði sig fran með,
— haíi verið bakhlutinn á dýri þessu.
^ ^ ^
— S(33slancian
Frh. af bls. 556.
inu:aa bar úti fyrir. Menn voru van-
trúaðir á þe' ta, en hann haf5i tek-
ið raeð sjer til sannindamerkir. sex
feta. langt ílak, sem hann ’iafði
skor.ð úr fiskinum. Fólk fór þá a5
skoða bessa furðuskepnu og þótti
heldur miki5 til koma. Það var
ekki neinuin vafa undir ornið að
hjer vf r kcrain regluleg sjóslimga,
og sun ir g .skuðu á að hún rr untíi
vega nm 500 pund. Nú vorv. iiski-
fræcingar kallaðir á vettvrng og
þótt: J>eim Indíáninn hafa farið
heldu:: illa raeð góðan grip, því að
hann bafð ekki einungis flegið
harn leldvr einnig höggvið hann
og naargsant í sigurvímu :inni.
Þetta var ekki sæslanga, holdur
Regalecus glesne, mjög stór og
heffi verið dýrmætt fyrir náttúru-
gripassfn að fá hann.
Talið ér að þetta sje djúphafs-
fiskur og muni vera dreifður um
öll hö", vegna þess hvað hann hef-
ur víða sje?t .Hann syndir eins og
áll cg :r o i ; uppi í sjó og hrekst
stuniun í iiafróti á land. Norð-
men.a kalla hann síldarkóng og
telja ai5 hann fylgi stórum síldar-
torfum. Fiskurinn er óætur því að
allur búkurinn er eins og glit.
Han:a er smátentur og er hjer því
ekki um ránfisk að ræða, en ekki
vita menn á hverju hann lifir.
Han a er rajög fallegur og telja
sumir náttúrufræðingar hann
skrautlagasta fisk í sjónum. Pró-
fessor F. 'Wcod hefur lýst svo síld-
arkóng sem hann sá suður í Ind-
landsh.í fi:
„ía 5 var 28. október 1906 að vjer
lágum fyri:: akkerum sunnan við
eynj Fumiaava. Klukkan 10 um
morgi i inn sáum vjer hvar stór og
skra itlagur iskur kom upp á yfir-
borðic rjett framan -yið skipíð og
teyg5i upp íikuna rjett þjá akkeris-
festinu . Egrdum önglum.var kast-
að íy.’ir hann, en hahii ljet sem
hann yrði beirra ekki váb. Revnt
var að krækja hann, en það! tókst
■ g . r>. -
ekki i3a í h\ ert skifti sem pitthvað
snart bann raisti hann fagurrauðan
kamb upp ár hausnum og þessi
kambu:: hcfur líklegh Verið um
þriggja feta hár. Svo seig harín í
djúpið, en lcom upp nokkru seinna
og þá náðist hann á bátL Það var
fögur s;ón £.ö horfa á fiskinnmeðan
hann var í sjónum. Kambur og
uggí.r voru hárauðir og éins tveir
taumsr, seir lágu aftur rpeð hon-
um. Höfuðið virtist blátt en búk-
urinn silfur litur, og var hann skín-
anái íc lleg r - á meðan ’hátín Vá'r í
• » (i t * i)il
sjonuir.
M?rm þykiast nú vita með vissu,
að ríicarkórgurinn og hin mikla
sæslanga sje einn og sami íiskur.
(Úr „Nature Magazine").
• • • ; r:■. -i
í bókinni „Fiskarnir“ lýsir dr.
Bjarni Sæmundsson þessum kynja-