Lesbók Morgunblaðsins - 02.12.1951, Blaðsíða 4

r>68
I Ólafur læknir var reiðmaður
mikill, jafnvel oft um skör fram.
Meðan faðir minn átti Viljuga-
Jarp, annálaðan kostagrip, er Ellef-
sen hvalveiðimaður keypti og flutti
með sjer til Noregs, kom hann oft
við, þótt krókur væri, þegar færi
var gott og ís á vötnum, til þess
eins að fá að koma á bak Jarpi og
hleypa honum nokkra skeiðspretti.
Kunni hann manna best að meta
\ kosti góðhesta, en ætlaði þeim
í naumast alltaf af.
? Sjálfur átti hann jafnan góða og
( trausta ferðahesta, enda varð hann
1 oft að grípa til þeirra og hesta sig
sjálfur í læknisferðir.
Ólafur var maður óágjarn og
hirti lítt cða ekki um greiðslur fyr-
ir störf sín. Hinsvegar rættist von-
um framar úr innheimtu, vegna
vinsælda hans.
Ólafur læknir var ör til ferðalaga
og svo fljótur í heimanbúnaði að
með ólíkindum þótti. Aldrei taldi
hann eftir að vitja sjúkra. Oft tók
hann sjer ferð á hendur og vitjaöi
þeirra óbeðinn, þegar hann taldí
þess þörí eða tók á sig langa króka
í því skyni.
Um daga hans voru hvorki brýr
nje vegir í allri Rangárvallasýslu.
Það kom sjer því oft vel á vetrum,
að læknir kunni ekki að hræðast
neina torfæru, sem á leið hans
varð. Að sundríða stórár eða ríða
fram af ísskör, þótt hyldýpi væri
urdir, var honum leikur einn.
At' öllu þessu kann það ekki að
undra neinn, þótt hann yrði skjótt
svo ástsæll af hjeraðsbúum sínum,
að lengra verði ekki til jafnað.
Komið gat það fyrir að læknir
væri einn á ferð, einkum ef fylgd-
armenn voru illa ríðandi og gátu
ekki fylgt honum eftir. Hitt var þó
oftar, að bændur riðu með honum
tveir eða fleiri, til þess að njóta
' glaðlyndis hans og eldlegs fjörs.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Þess eru einnig dæmi að piltar
riðu með honum til þess að sýna
honum reiðhestsefni sín. Yfirleitt
mátti heita, að allt hjeraðið væri
á ferð og flugi kringum hinn glaða,
gáfaða og ljúfa lækni sinn.
Enginn er algjör eða alfullkom-
inn. Svo var einnig um ólaf lækni.
Hann var nokkuð vínhneigður
strax í skóla, en einkum mun hann
snemma hafa tekið að deyfa þreytu
og vosbúð langra og tíðra læknis-
ferða með vínnautn. Gætti hann
minna hófs í því efni eftir því sem
árin liðu og þolið og fjörið dvín-
uðu. Ekki haggaði þetta þó vin-
sældum hans, og kom enda minna
niður á sjúklingum hans, en efni
stóðu stundum tiL
Það varð síður en svo til þess, að
draga úr þessum eina bresti lækn-
is, að bændum þótti það skjótt
sjálfsagður hlutur að luma á víni
til þess að geta boðið hinum ávalt
kærkomna gesti velþegna hress-
ingu.
Enda þótt þetta væri hið versta
verk og miklu hefði það verið
lækni hollara að fá matarbita að
góðgerðum, því oft var hann á ferð
bæði svangur og þreyttur, var
staup þó ávalt boðið fram af ein-
lægni og góðum huga. Allir vildu
þóknast sem best hinum ljúfa
lækni sínum. Flestir stóðu í þakk-
arskuld við hann fyrir veitta vel-
gerð og þjónustu.
Hinsvegar er því heldur ekki að
leyna að vínhneigðir gleðimenn
drógust að vonum að honum um
skör fram. Er líklegt að það hefði
orðið til lítils fagnaðar fyrir heim-
ilið og búreksturinn ,ef hin trausta
og skörulega frú hans hefði aldrei
látið til sín taka.
Hlaut hún af því ómaklegt ámæli
einstöku manna, sem töldu hana í
meira lagi skapstóra.
Þótt Ólafur læknir væri bæði
veitull og gestrisinn, bauð hann
unglingum aldrei vín hvernig sem
á stóð.
Ólafur læknir var mjög vel
kvæntur. Kona hans var vel ment-
uð og mikilhæf, fríð og fönguleg.
Staða hennar var oft erfið. Einka-
soninn misti hún og tók sjer það
að vonum mjög nærri. Gestanauð
var ákaflega mikil og öllum tekið
með virktum, en sjaldan af miklu
að má. Þótt bú væri allgott á Stór-
ólishvoli var efnahagur læknis
jafnan frekar þröngur. Einkum
reyndi mikið á hina gagnmerku
konu eftir að heilsa læknis tók að
bila. Þoldi hann illa svaðilfarir síð-
ustu árin, en virtist þó alls ekki
una sjer án þeirra.
Að iokum krepti banameinið svo
að honum, að hann varð að segja
af sjer embætti á besta aldri og
leggjast í rúmið.
Má nærri geta hve þung þau spor
hafa verið slíkum áhuga- og fjör-
manni og kona hans hafi ekki kom-
ist hjá að bera sinn hluta af þeirri
ógæfu.
Það eitt hve Ólafur læknir var
afburða duglegur ferðamaður, var
svo mikils vírði í hinu víðlenda og
erfiða læknishjeraði, að enst hefði
honum til mikilla vinsælda, þótt
aðrir kostir hans, svo sem getið
hefur verið, væru ekki með yfir-
birrðum.
Vetrarferðir í Rangárþingi, áður
brýr voru bygðar og vegir lagðir,
yfir frostbólgnar ár og fannþaktar
brotamýrar, voru erfiðari en svo
að skýrðar verði fyrir þeim, sem
nú eru að vaxa upp og byggja land-
ið. í læknistíð Ólafs voru nærri
helmingi fleiri íbúar í hjeraðinu
en nú er, og vegur það upp á móti
því hve læknis er nú oftar vitjað
vegna smávægilegra meina.
Ómælanlegir erfiðleikar urðu
títt á vegi læknisins í starfi hans,
stundum vegna illviðra og ófærðar,
en miklu oftar vegna sárrar fátækt