Lesbók Morgunblaðsins - 23.08.1953, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
469
mönnum, eða ryðja þeim úr vegi
að öðrum kosti. Á hverju ári eyð-
ir sovétstjórnin milljónum í mútu-
fé. Ef einhver vill ekki þiggja
mútur, er sjálfsagt að grafa und-
an honum, sérstaklega ef hann er
hátt settur. Og rússnesku erind-
rekunum verður ekki skotaskuld
úr því að koma með getsakir á
hendur honum, og svo kemur
rússneska sendiráðið þeim á fram-
færi.
í þriðja lagi er unnið að því
markvisst að koma ríkinu fjár-
hagslega á kaldan klaka. Sadchi-
kov sendiherra brýndi fyrir oss að
vér yrðum að gera allt sem í voru
valdi stæði til þess að koma á fjár-
mála öngþveiti í landinu.Eitt af
því, sem vér gerðum, var að ein-
oka sykurmarkaðinn. Rússneska
stjórnin lét innlenda milliliði
kaupa 30.000 smálestir af sykri —
meginhluta allrar sykurfram-
leiðslu í landinu — og kippa þessu
út af markaðnum. Afleiðingin varð
almennur sykurskortur og almenn
gremja.
Rússneska stjórnin leggur fram
stórfé til þess að gera glundroða
í kauphöllinni. En lang stórkost-
legasta áfallið fyrir fjárhag Irans
var það, er Rússum tókst að siga
olíuverkamönnum á Breta og
koma því til leiðar að olíustöðv-
arnar í Abadan, hinar stærstu í
heimi, voru teknar af Bretum og
þjóðnýttar. — Ég var sjálfur við
þegar áætlunin um þetta var gerð
1948. Fyrirskipunin um það kom
frá Kreml. Sadchikow sendiherra
sagði að það væri tvöfaldur gróði
fyrir Rússa ef takast mætti að
hrekja Breta frá Abadan. I fyrsta
lagi væri Bretar þá sviftir þeirri
olíu, sem þeim væri lífsnauðsyn-
leg, og í öðru lagi mundi þetta
ríða Iran að fullu, því að þeir hefði
■ ekkert vit á því að reka olíu-
stöðvarnar sjálfir.
Hið fyrsta sem oss var falið að
gera var að æsa vel’kalýðinn upp
á móti Bretum, og síðan að koma
þjóðernissinnum í stjórn. Að þessu
var unnið af fullu kappi. Árang-
urinn varð meðal annars sá, að
dr. Mossadek varð forsætisráð-
herra í apríl 1951. Að vísu er hann
ekki kommúnisti. En rússnesku
stjórninni var vel kunnugt um að
hann var svarinn fjandmaður
Breta, og þess vegna studdi hún
hann til valda. Og nú er Iran
komið á heljarþröm fjárhagslega.
í fjérða lagi skyldi kapp lagt á
að brjóta niður lög og reglu í Ir-
an. Þess vegna var reynt að myrða
Pahlevi, og þess vegna var Ali
Razmara forsætisráðherra myrtur
1951. Hann var andstæðingur
Rússa. En svo er einnig reynt að
trylla lýðinn og koma á stað upp-
hlaupum. Hefir mikið verið sagt
frá óeirðum og upphlaupum í Te-
heran og öðrum borgum seinustu
árin. Blöðin segja að æstir þjóð-
ernissinnar hafi staðið að þessum
óeirðum. En sannleikurinn er sá,
að þær voru fyrirfram ákveðnar
í sendiráði Rússa, og sá, sem kom
þeim á stað heitir Ischenko og er
fyrverandi foringi í leynlögreglu
Rússa. Hann ákveður hvenær það
sé heppilegast fyrir Rússa að upp-
hlaup verði og svo gefur hanri
samverkamönnum sínum skipun
um að koma á stað óeirðum á þess-
um stað, þennan og þennan dag.
Aðaltilgangurinn með þessum upp-
hlaupum er að veikja traust þjóð-
arinnar á sinni eigin ríkisstjórn.
í fimmta lagi er það svo áróð-
urinn. Fjöldinn allur af blöðum
og tímaritum í Iran eru gefin út
fyrir rússneskt fé, og mörgum af
helztu mönnum þjóðarinnar hef-
ir verið mútað til þess að útbreiða
rússneskan áróður.
Það er ekki langt síðan, að nafn-
kunnur íranskur prófessor, sem
vitað er að er svarinn andstæðing-
ur kommúnista, ritaði grein í blað
nokkurt í Teheran og úthúðaði
þar Bandaríkjunum fyrir efna-
hagshjálp þeirra og sagði að þau
væri með þessu að hneppa irönsku
þjóðina í þrældómsfjötra. Grein
þessi vakti afar mikla athygli og
var útbásúnuð sem „raunhæf sönn-
un þess hvert álit almenningur í
Iran hafi á Bandaríkjunum".
En þessi grein var rituð af
manni sem heitir Vladimir Mede-
vev og er fréttaritari fyrir Tass
í Rússlandi. Hann skrifaði grein-
ina eftir fyrirsögn Denisovs, sem
er í rússneska sendiráðinu í Teher-
an og hefir umsjón með áróðrin-
um. Denisov borgaði svo prófess-
ornum 10.000 dollara fyrir að setja
nafn sitt undir greinina.
-----o----
Það kostar mikið fé að koma
öllum fyrirætlunum Rússa í fram-
kvæmd í Iran. Eitt árið eyddi
sendiráðið í Teheran 1600 milljón-
um króna í myrkraverk sín þar í
landi.
Hvaðan kemur svo allt þetta fé?
Þótt undarlegt sé — það kemur
ekki frá Rússlandi. Kreml krefst
þess að hvert sendiráð sjái um sig
sjálft fjárhagslega!
Féð var fengið í íran sjálfu, aðal-
lega með smygli. Rússneska sendi-
ráðið fekk í stjórnarpósti gim-
steina og skartgreipi, sem það
þurfti ekki að greiða toll af, og
var því auðvelt að græða stór-
fé á þessu. Sendiráðið fekk líka
vörur, sem Bandaríkin höfðu lát-
ið Rússa fá með láns- og leigu-
kjörum, og seldi þær á svörtum
markaði í Iran. Bandaríkin sendu
Rússum t. d. þúsundir bílhringa
handa hernum. Þessir bílhringar
komust aldrei til hersins. Þeir
voru seldir á svörtum markaði í
íran.