Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1955, Page 3

** LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
saman, en oftast rignir aðeins stutt-
an hluta dagsins og er sól og bjart
á milli. Haustið er talið október og
nóvember, þó að maður finni næst-
um engan mismun. Nóvember er
mánuður „typhoon“sins þ. e. a. s.
þá geisa tíðir hvirfilvindar um öll
Austurlönd. Þeir valda geisilegu
tjóni og árlega ferst fjöldi manna
af völdum hvirfilvindsins. Orðið
Baguio þýðir „typhoon" á hinu
filippinska máli.
Kaldasti tími ársins er frá nóv-
ember til miðs marz. Þó er jafn
steikjandi heitt um tólfleytið á dag-
inn, en á kvöldin og nóttunni getur
orðið allt að -(-10° C, svo að við-
brigðin eru mikil. Hér í Baguio er
algengt að hafa arinn í húsum og
það kemur sér vel þennan kaldari
tíma ársins.-Vorið og sumarið er
frá miðjmn marz og út júní. Þá er
óhugnanlega heitt i Manila og niðri
á iáglendinu. Hér uppi í háfjöllun-
um verður aldrei mjög heitt, svo
að hingað streymir ferðafólk í stór-
um hópum til þess að sleppa
við hita Iáglendisins lengri eða
skemmri tíma. Mest ber á filipp-
ínskum og amerískum milljóna-
mæringum.
Um uppmna mannsins
Svo að ég víki aftur að broti úr
filippínsku sköpunarsögunni, þá
segir þar svo um uppruna manns-
ins:
„Fyrir langa löngu er fyrsta
landið var til orðið rak stórt bamb-
ustré á land á eyu nokkurri. Fugl
sá, er flogið hafði yfir endalausu
haftnu löngu áður en landið varð
til, sveif nú niður og settist á bamb-
usstófninn og pikkaði í hami með
nefinu. Þá opnaðist bambusrörið
og karl og kona stigu út. Þau hétu
Lalake og Babae. Þau voru fyrstu
mennirnir í heiminum og giftu þau
sig og eignuðust f jölda barna. Börn-
in voru þó, því miður, mjög löt,
svo aö íaðman varð reiður og
flengdi þau með vendi. Þá flýðu
börnin að heiman, sum þeirra að-
eins stuttan spöl, en önnur fóru
langt, langt burt. Þau, sem urðu
kyrr í landinu urðu Filippseyingar
og höfðu brúnt hörund, eins og
moldin var þar. Þau, sem flýðu til
kaldra landa urðu hvítu mennirnir.
Þau, sem fóru þangað er moldin
var rauðleit, urðu rauði kynstofn-
inn og að lokum þau, er komu til
heitustu landanna, urðu svört og
upphaf svarta kynstofnsins."
Sköpunarsaga þessi er álfka sönn
og aðrar sköpunarsögur. Markvert
er þó, að hörundsliturinn virðist
skipta miklu máli, því að með hon-
um vilja Filippseyingar vísa hinn
gullna meðalveg. Þeir hafa fagran
brúnan hörundslit, ekki mikið
dekkri en fallegur íslenzkur sól-
bruni að sumarlagi. Eyabúar eru
sér meðvitandi um þennan fallega
hörundslit sinn og eiga sér skemmti
-Iega sögu um hann:
„Er guð skapaði fyrsta manninn
mótaði hann hann í leir. Til að
herða hann, setti hann manninn
yfir eld, en Guð var svo ákafur að
sjá, hvernig þetta sköpunarverk
sitt yrði, að hann tók manninn allt
of fljótt úr eldinum, svo að hann
varð of Ijósleitur, næstum hvítur.
Guð gerði þá annan og vildi nú
ekki vera of fljótur á sér og beið
og beið. Er hann loksins lyfti þess-
um manni úr eldinum, var maður-
inn svartur og brenndur. Guð gafst
ekki upp að heldur, bjó til þriðja
manninn með þeim ásetningi að
gera nú fullkominn mann. Og' hon-
um varð að vilja sínum í þetta sinn,
því að maður þessi varð fallega
brúnn, hann var aðeins heldur
smávaxinn, því að Guð hafði svo
lítið efni eftir.“
Margir ólíkir þjóðflokkar
INIR fjölmörgu þjóðflokkar Fil-
ippseya eru töluvert ólíkír að menn
-rngu, siðum og tru. Algert trúírelsi
487
ríkir á eyunum, þó að katólsk trú
sé í yfirgnæfandi meirihluta. Jafn-
vel meðal frumstæðustu eyar-
skeggja, sem þó margir hverjir
halda sinni fornu skurðgoðatrú, eru
til strangtrúaðir katólikar.
Mayon, hið heilaga fjall Filipps-
eya dreifði hvað eftir annaðösku og
eldi í allar áttir, eftir,.að Spánverj-
ar komu til eyanna. Spánverjar
byggðu margar kirkjur, en hinir
filippínsku guðir ollu jarðhræring-
um, svo að þær hrundu til grunna.
Filippseyingar hafa.verið kúgað-
ir, bæði af hvítum mönnum og
gulum. Þrátt fyrir það hittir maður
enn fyrir ina smávöxnu, vingjarn-
legu Filippseyinga, hvort .sem það
nú er meðal borgarrústanna; á
pálmavaxinni ströndu; í þéttvöxn-
um skóginum eða á leirugri götu
í einhverju af smáþorpum þeirra,
meðal svartra svína og óhreinna
hænsa. Þeir eru stöðugt viðbúnir
að brosa breitt við aðkomumanni.
Augu þeirra eru dökkbrún og hlý-
leg og þeir eru frjálsmannlegir í
viðmóti við Vesturiandabúa.
Lífsskilyrðin eru oft erfiðleikum
bundin hér suðurfrá, títt valda
hitabeltissjúkdómar miklum kvöl-
um og margir hafa lífsviðurværi af
skomum skammti. Allur fjöldi
eyarbúa lætur þó hverjum degi
nægja sína þjáningu og hefir engar
áhyggjur af morgundeginum. Fil-
ippseyingum er meðfæddur þessi
eiginleiki að taka lífið svo léttum
tökum, því að tæplega hafa þeir
lært það af hvitum mönnum, þó að
spænska „manana“-trúin eigi ágæt-
lega vel við eilíft sumar í lanch,
þar sem bananar vaxa villtir næst-
um á hverju strái.
Annars er ekki mikið eftir af
gamalli filippínskri merjhingu. Ey-
arskeggjar hafa verið móttækilegir
fyrir aðkomin ahrif. Spænsk menn-
ing hefur fest dýpstar rætur, en
norður-ameríkonsk menning er þó
mest sýnileg á ytra borðinu. Kjarn-