Lesbók Morgunblaðsins - 27.10.1957, Síða 2

Lesbók Morgunblaðsins - 27.10.1957, Síða 2
550 LESBÓK MORGUNBLAÐSTNS úr sjóferðinni, fór hann að hugsa um þetta, sem Hannes hafði sagt, og smám saman þróaðist hjá hon- um sá ásetningur, að reyna að komast inn í búðina. Og eftir miðj- an nóvember lét hann svo verða af því. Tókst honum að opna lás, sem var fyrir eldhúsdyrum, síðan braut hann lokur frá gatinu, sem var á skilrúmi milli eldhúss og herbergisins þar innar af. Gat hann smogið í gegn um opið og í her- berginu fann hann járn, sem hann notaði til þess að sprengja upp hurðina að krambúðinni. Varð enginn var við þetta og komst hann óáreittur á burt með þýfi sitt. Viku fyrir jólaföstu var hann sendur suður að Bessastöðum. Hafði hann þá nokkuð af þýfinu með sér og seldi það á leiðinni. Eftir að hann kom að sunnan, brauzt hann tvisvar inn í búðina, en fór þá aðra leið. Komst hann þá inn í kjallara og úr honum upp á loft og inn í krambúðina með því að opna tvær hurðir með lykl- um. Sagðist hann svo hafa „brotið þar upp þrjár vættarkistur og tvo kramstokka“ og tekið nokkuð úr þeim, þar á meðal nokkur skjöl. Mikið kom til skila af þýfinu og var lagt fram í réttinum. Má á upptalningu þess sjá, að Guðmund hefir ekki rekið neinn nauður til þess að stela, því að hann hefir hrifsað það sem hendi var næst, Vörurnar, sem hann tók, voru alls metnar til 6 rdl. 60 sk., og var þetta sitt úr hverri áttinni: skeifur, hnoðsaumur, naglar, hörléreft, barnshúfa, flauelsborðar, vírborð- ar, tvinni, kambar, krókakerfi, nokkrir hnífar, spegill, lásar, reim- ar, nálhús, þjalir, spil, prjónabréf, saumnálar, sápa, oblátuöskjur, lakk, pappír, 2 al. vaðmáls, húfa, ullarkambar, hnappar, öngull, gamlir koparkranar o. s. frv. Að vísu má segja að Guðmundur hefði getað hagnýtt sér flest af þessu, þótt ekki verði séð hvað hann hefði átt að gera við obláturnar. En hitt er óskiljanlegt að hann skyldi fara að stela skjölum, sem honum voru með öllu ónýt. Þetta voru hafnarskjöl Hofsóss. Guðmundur mun og brátt hafa séð, að þessi skjöl voru honum einkisvirði, en gátu á hinn bóginn komið upp um hann. Tók hann þá það til bragðs að brenna nokkru af þeim, en afganginum skilaði hann í rétt- inum og segir þar svo um þetta: „Þar vantar öll þau nýrri og ný- ustu hafnardokument, en þessi eru lítið eitt af þeim elztu Hofsóshafn- ar dokumentis". Þetta er eitt dæmi um það, hvernig gömul skjöl gátu farið í súginn hér á landi. Guðmundur hafði hjálpað kunn- ingjum sínum um hitt og þetta af þýfinu. Sumt hafði hann selt fólki á grasafjalli en hitt hafði hann borið heim og hafði látið konu sína fá ýmislegt smávegis. Hún þrætti harðlega fyrir að hún hefði haft neina hugmynd um að þetta dót hefði verið illa fengið. Kvaðst hún þó hafa spurt hann að hvar hann hefði fengið þetta, en hann svarað þvi að hann hefði fundið það í op- inni búðinni, og sagði Guðmundur það satt vera, að hann hefði reynt að dylja þjófnaðinn fyrir henni. — En það kom þeim ekki að gagni. Sýslumaður bauð Guðmundi að hafa verjanda fyrir sig, en það vildi hann ekki, kvaðst hafa játað allt og ekki hafa neitt sér til af- sökunar, „en sýnir á sér full iðr- unarmerki og biður vægðar í guðs nafni“, eins og stendur í dóms- bókinni. Hann var dæmdui til kagstrýk- ingar og að brennimerkjast á enni. Allir fémunir hans er yrðu afgangs skuldum, skyldu ganga til ígalds og tvígjaldsbóta til kóngsverslunar- innar, og ef eitthvað yrði þá af- gangs, skyldi það falla sem sektar- fé til konungs. Guðrún kona hans var fundin sek um þjófshylmingu, þar sem hún hafði hagnýtt muni, er bóndi hennar hafði borið heim og talið sig hafa fundið í búðínni, en ekki lýst þeim. Hún hafði og látið nokkuð af þessu í hendur annarra, en sumt fannst í hirslum hennar heima. Var hún því dæmd til hýð- ingar, „hvert straff með vægð á hana leggjast skal“. Þá voru þau og dæmd af bújörð sinni og að- skilin, en börn þeirra ung skyldu fylgja móður sinni. Þetta var þungur dómur, enda voru lögin ströng á þeim árum. En Skúli sá sér þó fært að milda dóminn nokkuð og sýna með því drengskap sinn. Hann ákvað að Guðrún skyldi ekki verða fyrir neinum fjársektum, en búi þeirra Guðmundar skipt áður en af því væri tekið sektarfé hans, og skyldi Guðrún halda sínum hlut fyrir sig og börn sín. Þórunnarmál Um þessar mundir bjó á Yztu Grund í Akrahreppi bóndi sá, er Einar hét Arngrímsson. Hjá hon- um var í húsmennsku kona, sem Þórunn hét, hálfsextug að aldri, og hafði komið til hans um vorið frá Frostastöðum, en þar hafði hún verið í húsmennsku. Hafði hún hjá sér óskilgetinn son sinn, Guðmund að nafni, er þá var á 15. ári. Þórunn hafði kenningarnafn og var kölluð Þórunn tálausa. Mun það sennilega hafa stafað af því, að hana hafi einhvern tíma kalið á fótum, svo að hún hafi misst tær, og svo bækluð var hún í fótum, að hún gat ekki gengið til vinnu og fekk því hvergi vist. Er svo að sjá sem hún hafi haft leyfi til þess að fara um og biðja sér bein- inga hjá góðu fólki, og hafa þannig ofan af fyrir sér. Hún hafði fæðst é m

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.