Lesbók Morgunblaðsins - 04.12.1960, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGTJNBLAÐSINS
623
Glíman v/ð geimflugió
Hafa Rússar sent mann úf í geiminn ?
Eins og tunnugt er, stendur nú yfir keppni milli Rússa og Banda-
ríkjam|nn?. um það, hvorir muni verða fyrri til að senda mann
út í geimmn Á öndverðu þessu ári létu Rússar svo drýgindalega,
að búisl var við því að fyrsti geimfari þeirra mundi þá leggja á
stað innan skamms, en-
Var hann karlmannlegur og vænn
á að líta. Þá spurði eg hver hann
væri. Hann svarar: Eg þekki mig
hér. Eg átti hér alltaf heima á Dal-
landi. Eg ætla nú að halda þangað,
fyrst eg er a ferðinni. Þá spyr eg:
Hvert er nafn þitt? Hann svarar:
Oftast var eg kallaður Geir, en
skírnarnafn mitt var Ásgeir, en nú
kannast en.únn við það
Síðan skuniaði Ásgeir inn eftir
Víkinni og hvarf mér sjónum“.
Sveinbjörn gizkaði á að maður
þessi hefði verið um fimmtugt,
þrekvaxinn og kraftalegur, beinn
og snarlegur, vel holdugur og
dökkrjóður í kinnum. Sýndist
Sveinbirni sem hann mundi vera
fastur í lund og trygglyndur. Hann
var 1 svörtum vaðmálsfötum, sem
fóru honum allvel. Nánari lýsingu
gat Sveinbjörn ekki gefið.
Þessa sömu nótt bar það til tíð-
inda á Dallandi, að hjónin heyrðu
dunreið í kringum bæinn. Halldóra
húsfreya brá sér þá út því að hún
taldi víst að þarna væri menn á
ferð. Hún fetaði í kringum allan
bæinn, en þar var engan mann að
sjá. Þau hjónin, Halldóra og Þór-
arinn, heldu því að þessi undir-
gangur hefði stafað af jarðskjálfta,
en hvergi fannst sá jarðskjálfti
annars staðar. —
Um leið og eg kvaddi Þorstein
bónda í Húsavík mæltist eg til þess
við hann, að hann kæmi hauskúp-
unni í vígða mold, annars gæti svo
farið að hér í Húsavík gerðist sá
atburður, sem ekki gleymdist
bráðlega. Þorsteinn tók þá vel
undir þetta og kvöddu.mst við svo
með virktum. Helt eg norður í
Borgarfjörð og dvaldist þar all-
lengi en þar gerðist ekkert sögu-
legt.
En það leið ekki á löngu að stór-
tíðindi gerðust í Húsavík. Hinn 5.
marz 1938 skullu þar á tveir storm-
sveipar, sem sópuðu íbúðarhúsinu
ÞAÐ var hinn 15. maí í vor sem
leið, að Rússar skutu á loft „Sput-
nik IV.“ Þótti það þá þegar merki-
legt, að Rússar kölluðu hann
geimfar, en ekki gervihnött, og
tilkynntu að í klefa hans hefði
verið þungi, sem samsvaraði
mannsþunga.
Þá kom þegar upp kvittur um,
að þegar geimfar þetta hefði farið
áætlaða leið og klefanum hefði
verið náð til jarðar aftur, þá
mundi lifandi maðíir stíga út úr
honum, og Rússar hrósa nýum
sigri í kapphlaupinu um geim-
ferðirnar. Því var blátt áfram
haldið fram, að þessi „þungi“ sem
var í geimfarinu, hefði verið flug-
maður.
En þetta fæst víst aldrei sann-
og öðrum húsum niður fyrir sjáv-
arbakkann. Manntjón varð ekki,
þótt hurð skylli þar nærri hælum.
Önnur íbúðarhús í Víkinm högg-
uðust ekki og voru þau þó miklu
lélegri og ildri en íbúðarhúsið í
Húsavík. Engar sögur eru til um
það, að hús hafi fokið þarna áður.
Með íbúðarhúsinu týndist haus-
kúpa Ásgeirs og hefir ekki fundizt
síðan. Hún hefir horfið aftur þang-
að er hún áður var.
Um húsfok þetta er getið í bók-
inni „Grafið úr gleymsku*', eftir
Árna Óla
s. J. A.
að, vegna þess að flugið mistókst,
og það eru einu mistökin, sem
Rússar hafa sjálfir viðurkennt að
sér hafi orðið á. Þessi mistök
skeðu hinn 19. maí, þegar rúss-
neskir sérfræðingar sendu skeyti
til „Sputniks IV.“ sem átti að
hafa þau áhrif að hann skifti sér
í tvennt. Annar hluti hans skyldi
halda áfram á braut sinni, en hinn
hlutinn, klefinn með „þunganum“,
átti að snúa við til jarðar. En
þetta fór öðru vísi en ætlast var
til. Klefinn tók öfuga stefnu. og
þar með var úti öll von um að
hann mundi nokkuru sinni kom-
ast til jarðarinnar aftur
Rússar hafa síðan harðneitað
því að flugmaður hafi verið í
klefanum. Það eru þess vegna litl-
ar líkur til þess að nokkuru sinni
fáist upplýst hver „þunginn" var
— hvort það var maður, skepna
eða eitthvað annað.
Þrátt fyrir þetta óhapp voru,
Rússar síður en svo uppgefnir á
geimferðum. Hinn 20. ágúst í sum-
ar skutu þeir „Sputnik V.“ á loft
og komst hann á þá braut sem
ætlað var og fór 17 sinnum um-
hverfis jörðina. í klefa þessa
geimfars sögðu Rússar að verið
hefði tveir huíidar, Belka og
Strelka, nokkrar rottur, mýs og
ýmsar jurtir. Sögðu Rússar að
klefinn heföi verið einangraður
með nýu efni, sem þoldi hinn
geigvænlega hita, er klefinn kom