Lesbók Morgunblaðsins - 05.11.1961, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
513
endanlega. Nýr ritstjóri kom að
sunnudagsblaði „Journals" og
hann hafði tekið eftir skemmti-
legum teikningum eftir þýzka
teiknarann Wilhelm Busch. Þessar
myndir voru af tveimur prakkara-
strákum, sem kallaðir voru Max
og Moritz. Ritstjórinn réði nú að
blaðinu ungan teiknara, sem hét
Dirks, og bað hann að teikna svip-
aðar myndir ,en hafa þó gula
drenginn til hliðsjónar.
Hinn 12. desember 1897 kom
Dirks svo fram á sjónarsviðið.
Hann lét sér ekki nægja að gera
framhalds myndasögu með einni
og einni mynd, heldur hafði hann
fjórar eða fimm myndir saman,
hverja aftur af annarir Og þar
með hófust hinar raunverulegu
myndasögur blaðanna.
Óþekktarormarnir hans Dirks,
sem stældir voru eftir Max og
Moritz, lifa góðu lífi enn í dag
og hafa farið um víða veröld und-
ir ýmsum nöfnum. Hér eru þeir
kunnastir undir nöfnunum Knold
og Tot. Börn hafa mjög gaman að
uppátækjum þeirra og svo er
spenningurinn þegar þeim er refs-
að. Uppeldisfræðingar sætta sig
við að hvort vegi upp annað,
hrekkjabrögð strákanna og refs-
ingin, en sálfræðingar hafa ekki
verið ánægðir með söguna.
Það sýnir bezt vinsældir strák-
anna, að Dirks var neitað um
ársfrí 1912. Hann þóttist þó þurfa
að fá hvíld frá þessu einhæfa
starfi, svo að hann fór, hvað sem
hver sagði. Þá var hann rekinn
frá blaðinu. Nú sá Pulitzer sér
leik á borði. Hann sat um Dirks
og réði hann til sín fyrir geipi-
kaup þegar er hann kom heim
aftur. Og nú fluttust strákarnir
yfir í „World“. Hearst var bál-
vondur, en hugðist láta krók koma
á móti bragði. Og fáum dögum
seinna brá New York búum í
brún, því að þá voru Knold og
Tot í báðum blöðunum. Hearts
hafði ráðið til sín nýan teiknara
til þess að halda myndasögunni
áfram. Nú komst allt í uppnám
og málaferli. Því lauk svo, að
Dirks fekk leyfi til þess að halda
nöfnum strákanna, en Hearst fekk
leyfi til þess að halda sögunni
áfram, með því móti að breyta
um nöfn á strákunum. Og síðan
1912 hafa því verið á gangi tvær
myndasögur af þessum hrekkja-
strákum
Hér er eitt athyglisvert. Dóm-
urinn í málinu var á þá leið, að
teiknarinn ætti ekki rétt á mynda-
sögum sínum, heldur blaðið, eða
þá eitthvert félag, sem fengi þær
í hendur. Verði teiknari og rit-
stjóri saupsáttir svo að teiknar-
inn fari frá blaðinu, á blaðið
myndasögu hans og getur látið
annan teiknara halda henni á-
fram. Það getur því vel verið að
Knold og Tot verði mörg hundr-
uð ára gamlir, en teiknaðir af
hinum og öðrum.
Önnur blöð hófu brátt sam-
keppni um myndasögur, og sköp-
uðust nú ótal framhaldssögur í
myndum. Sumar þeirra eru kunn-
ar hér, svo sem Buster Brown og
Anna litla.
Svo var líka farið að koma með
ýmsar dýrasögur. Merkust þeirra
er sagan af Krazy Kat, sem varð
fræg fyrir snilldar handbragð og
efni, og hefir verið líkt við kvik-
myndir Chaplins vegna frægðar
sinnar. Þegar teiknarinn dó, þótti
enginn hæfur til þess að koma
í hans stað, svo að Krazy Kat var
látinn deya líka. En í hans stað
kom svo Walt Disney með hinar
nafnkunnu myndasögur sínar af
Mickey mús og Andrési önd. Upp
af því spruttu svo síðar hinar
heimskunnu teiknikvikmyndir
hans.
Myndasögurnar voru upphaflega
ætlaðar börnum eingöngu. En svo
kom að fullorðið fólk fór líka að
hafa gaman að þeim. Og þá var
kominn tími til að koma með
myndasögur sem einnig væri við
hæfi fullorðinna. Þær komu líka,
og hin fyrsta þeirra var hinn
nafnkunni Gyldenspjæt, sem hóf
göngu sína 3. ágúst 1913, en kem-
ur nú daglega í blöðum í öllum
heimsálfum og með skýringum á
12 tungumálum. Hér kom alveg
nýtt efni til sögunnar, sambúð
1
á
i