Lesbók Morgunblaðsins - 21.10.1962, Síða 2

rsvipl
iMVNDj
HINN nýskipaði seðsti maður
NATO, Lyman L. Lemn-
itzer hershöfðingi, er 62 ára gamall.
— í augum margra Ameríkumanna
liggur einkennileg refskák að baki
því, að Lemnitzer tekur við af Nor-
stad. —
Kennedy forseti hefur aldrei ver-
ið neitt sérlega hrifinn af þessum
tveim mönnum, Norstad og Lemn-
itzer, sem eru báðir arfur frá Eisen-
hower-tímabilinu, en aftur á móti
hefur Maxwell D. Taylor hershöfð-
ingi, sem fyrir nokkrum árum varð
móðgaður og sagði þá af sér, átt
alla samúð hans. 'Síðan hefur forset-
inn haft hann að hermálaráðunaut,
en jafnan viíjað fá hann fyrir yfir-
mann herforingjaráðsins.
En nú hefur verið fsert svo slynglega
til á skákborðinu, að Norstad á sér ó-
vissa framtíð, Lemnitzer hverfur til Ev-
rópu og Taylor tekur sæti hans.
Engir galdrar — bara svolítil fingra-
fimi!
E n hvort sem það er staðreynd, að
Kennedy hafi komið Lemnitzer af sér til
Evrópu, er hitt jafnvíst, að um leið hef-
ur hann fengið NATO að foringja mik-
inn hæfileikamann — enda þótt hann
sé nú enginn unglingur lengur.
Hæfileika sína sýndi hann í heims-
styrjöldinni í tilviki, sem ef til vill fáum
er kunnugt, en mun þó varðveitast í
sögunni.
Árið 1945, þegar þýzku herirnir í
ftalíu voru alveg að því komnir að gef-
ast upp, var hann í foringjaráði Clarks
hershöfðingja og þá var honum falið
mjög svo sérkennilegt verkefni.
Allan W. Dulles, sem síðar varð for-
stöðumaður upplýsingaþjónustu Banda-
ríkjanna, var á þessum tíma aðalræðis-
maður þeirra í Ziirich, en jafnframt
þessu embætti var hann tengiliður við
andspyrnuhreyfinguna í Þýzkalandi. —
Einn þeirra, sem vissi um þetta auka-
embætti hans, var Karl Wolff, Waffen
SS-General og lögreglustjóri í ítalíu.
Hann hafði áður verið einn nánasti
samverkamaður Himmlers, en hafði orð
ið svo hneykslaður á grimmd hans —
ekki sízt gegn Gyðingum, að hann sótti
árið 1943 um lausn úr SS. Þetta hefði
vel getað kostað hann lífið, en svo ein-
1 'ega vildi til, að Himmler flutti
hdii.. aðeins til ítalíu, og það lét hinn
sér vel líka.
I ársbyrjun 1945 fékk þýzki sendi-
herrann hjá jábræðrastjórn Mussolinis í
Norður-ítalíu talið honum trú um, að
Þýzkaland væri búið að vera, og þjóð-
arinnar vegna væri nauðsynlegt að
ljúka ófriðnum sem allra fyrst. Enda
þótt hann vissi, að það gæti kostað hann
lífið fyrir landráð, lét hann til leiðast
að hitta Allan W. Dulles — og þessi
fundur þeirra fór fram með dýpstu
leynd í Zurich í marzmánuði.
Allan W. Dulles skildist, að hér væri
alvara á ferðum og kom sér tafarlaust í
samband við aðalstöðvar Clarks hers-
höfðingja, og bað um að senda fulltrúa,
sem gæti haldið áfram samningum við
Wolff.
Clark benti hiklaust á Lyman L.
Lemnitzer, því að hann vissi hann
manna færastan í slíku leynimakki. —
Hann var m. a. einn þeirra, sem hafði
lagt líf sitt í hættu við að undirbúa
landgöngu hers bandamanna í Norður-
Afríku árið 1942. Svo mikið var áhrifa-
vald Wolffs í ítalíu, að samningar þess-
ara tveggja manna leiddu fljótlega af
sér uppgjöf Þjóðverja í Norður-ítalíu —•
svo fljótlega, að með ólíkindum mátti
kalla. Hin grimmu örlög Wolffs síðar
voru þessu mál algjörlega óviðkomandi,
en stöfuðu hins vegar af bersögli hans
í endurminningum, er hann ritaði
nokkrum árum síðar um samband sitt
við Himmler.
tr ótt ekki hefði verið nema þessi
sendiför ein, hefði hún nægt til að á-
vinna Lemnitzer frægð í her Bandaríkj-
anna, en eftir þetta átti hann auk þess
glæsilegan starfsferil. Hann varð fyrst
æðsti maður XV. hersins og síðar yfir-
maður herforingjaráðs Alexanders
marskálks.
Eftir styrjöldina fluttist hann í her-
foringjaráð alríkishersins og gat sér þar
fyrst og fremst orðstír (1947—1949), sem
forstöðumaður hins svokallaða „Nation-
al War Academy" sem hafði það verk-
efni að sjá um pólitíska fræðslu æðstu
manna hersins.
Velgengni hans í þessu starfi varð til
þess, aið hann var fluttur í hermálaráðu
neytið, og þar var það mikið honum að
þakka, hve vel Bandaríkin voru undir-
búin Kóreustríðið, er það hófst.
Annars tók hann og þátt í því, sem
yfirmaður 7. fótgönguliðsdeildarinnar,
en var þó kallaður heim tiltölulega
fljótt til þess að stjórna rannsóknum og
áætlanagerðum fyrir hermálaráðuneyt-
ið. Enn einu sinni var hann þó sendur
til Kóreu, sem yfirmaður herja banda-
manna og amerísks herstyrks í hinum
fjarlægari Austurlöndum.
Mr egar hann kom heim aftur 1957,
var það sem varaforseti herforingja-
ráðsins, undir stjóm Taylors hershöfð-
ingja, sem nú kemur svo mjög við sögu.
Það var sumarið 1959, sem hann varð
„móðgaður“ og sagði af sér, af því að
utanríkisráðuneytið vildi ekki fylgja
stefnu hans — og þá varð Lemnitzer
eftirmaður hans. En um neina stefnu-
breytingu var ekki að ræða.
Eins og forveri hans, hélt hann því
fram, að Bandaríkin mættu ekki reka
svo þröngsýna herpólitík, að þau þyrftu
að vera að hóta kjarnorkustyrjöld,
hversu lítil hætta sem á ferðum væri
hverju sinni. Þau ættu að byggja her
sinn þannig upp, að þau hefði jafnan
nægan her tilbúinn, sem hægt væri að
senda hvert sem væri á hnettinum.
Jrað verður að gera ráð fyrir, að
Eisenhower forseti hafi verið sömu
skoðunár og hann, því að þegar forstöðu
maður herforingjaráðs alríkishersins,
Twing hershöfðingi varð að segja af
sér af heilsufarsástæðum, síðla sumara
1960, skipaði hann Lemnitzer í embætti
hans.
Þetta er embættisskipun ,sem gildir til
tíu ára, en hvað Lemnitzer snertir, er
hún útrunnin 30. ágúst þessa árs. Með
öðrum orðum hefur Kennedy forseti
ekki viljað endurnýja hana. Ekki getur
það verið vegna aldurs Lemnitzers —■
það sýnir bezt embættið, sem hann hef-
ur nú verið skipaður í — en hvað þessa
tvo menn hefur greint á, er ekki lýð-
um ljóst. Hvað Norstad snertir hefur
andstaða hans gegn kjarnorkupólitík
Kennedys verið allþung á metunum —
en hvað þá um Lemnitzer? Hér er um
ráðgátu að ræða, sem engi'n hætta er á
að þessir tveir menn fari að opinbera.
Sem sagt er það mikið víst, að það er
einn helzti hershöfðingi heims, sem nú
tekur við af hinum dáða og virta NATO
hershöfðingja.
EFTIRFARANDI spil er gott dæmi um
góða vörn og er því að mörgu leyti
lærdómsríkt. Suður er sagnhafi í 4 spöð-
um og vestur lætur út laufa 8.
A D83
V 963
* Á4
* K 10 95 3
A Á 7 4
V K 10 8 5
♦ G982
4» Á 4
A KG1095
V Á G 7
* K76
4> D G
Laufa 8 frá vestur er gefin í borði og
austur drepur með ás. Hvað á austur
nú að láta út? Augljóst er að sagnhafi
getur notað laufið í boði til að kasta í
gjafaslögum í hjarta eða tigli. Þetta
getur hann þó ekki gert fyrr en hann
hefur tekið trompin af andstæðingun-
um. Einnig er augljóst að meiri mögu
leikar eru fyrir A-V að fá slagi á hjarta,,
þ. e. 3 lág hjörtu eru í borði, heldur en
á tigul. Austur velur því að láta út
hjarta, en þá kemur spurningin: hvaða
hjarta á að láta út? Ef austur reiknar
með, að sagnhafi eígi ás og drottningu
í hjarta, þá vinnst spilið sennilega allt-
af. Austur verður því að reikna með að
sagnhafi eigi ekki betra en ás og gosa í
hjarta og helzt eitt lághjarta til viðbót-
ar. Sé svo þá á austur að láta út hjarta
10. Nú er sama hvað sagnhafi gerir,
austur og vestur fá alltaf 2 slagi á
hjarta. Ef við hugsum okkur að austur
hefði látið út t.d. hjarta 5, þá hefði
sagnhafi gefið heima og vestur orðið að
drepa með drottningu. Austur og vestur
hefðu þannig aðeins fengið einn slag á
hjarta.
A 62
V D 4 2
+ D 10 5 3
4> 8 762
Utgefandi: H.f. Arvakur. Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Hitstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjamason frá Vigur.
Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Bitstjóm: Aðalstræti 6. Simi 22480.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
26. tölublað 1962