Lesbók Morgunblaðsins - 21.10.1962, Side 9

- og horfðu á
listaflug Ludwigs
IMorgunblaðinu 15. júlí
1938 getur að lesa eftir-
farandi frétt:
„MIKIÐ VAR UM AÐ VERA
HJÁ SVIFFLUGFÉLAGI ÍSLANDS
í GÆR Á SANDSKEIÐI TIL UND-
IRBUNINGS UNDIR FLUGSÝN-
INGARNAR Á SUNNUDAGINN
KEMUR. EINN ÍSLENZKUR SVIF-
FLU GMAÐUR, KJARTAN GUÐ-
BRANDSSON, HÉLT SÉR 5 KLST.
I LOFTINU í SVIFFLUGU OG
MARGIR AÐRIR NAÐU ÁGÆTUM
ÁRANGRI..... FYR'STUR HÓF
SIG TIL FLUGS KJARTAN GUÐ-
BRANDSSON......... LEIFUR
GRÍMSSON FÓR NÆST UPP í
SÖMU FLUGU OG FLAUG I 22
MÍNÚTUR........ Á MEÐAN
KJARTAN FLAUG LANGFLUGIÐ
SKEÐI MARGT Á SANDSKEIÐ-
INU. LEIFUR FLAUG'TVÖ FLUG
í 6 MÍN. HVORT OG HAFÐI
ÞANNIG LOKIÐ PRÓFI SEM
KALLAÐ ER MEIRA C. NÆSTUR
FLAUG BJÖRN PÁLSSON OG
NÁÐI C PRÓFI I ANNARI AT-
RENNU, ÞÁ MEÐ 12 MÍN. FLUGI.
ÞÁ HAFLIÐI MAGNÚSSON, SEM
TÓKST AÐ NÁ C PRÓFI í
FYRSTU ATRENNU MEÐ 34 MlN.
FLUGI.......“
EINN HENGDI SIG
Arið 1938 var sennilega stærsta ár
ið í sögu svifflugs á íslandi. Það ár kom
hingað þýakur svifflugleiðangur frá
„Aero-club von Deutschland", og var
leiðangursstjóri flugimaður að nafni
Baumann, en auk hans í förinni Ludwig,
þekiktur þýzkur svifflugkennari og
þriðji maður, sem annaðist viðhald á
vélunum o.s.frv. Lánaði þýzki klúbb-
Önnur svifflugan, sem þeir Baumann og Ludwig komu með. Myndin er tekin á flugæfingu á Sandskeiði sumarið 1938
er lciðangurinn dvaldi hér.
Helgi Filippusson
urinn menn og vélar endurgjaldslaust,
og var eini kostnaður íslendinga uppi-
hald mannanna þriggja.
Leiðangurinn dvaldist hér í tvo mán-
uði og var kennt á Sandskeiði. Hápunkt-
urinn var almennur flugdagur, sem hald
inn var þar sunnudaginn 17. júlí 1938,
og síðan verður nánar vikið að.
Alils höfðu Þjóðverjarnir með sér tvær
svifflugur og eina vélflugu af gerðinni
Klemim 25. Fluigmálafélagið og ríkis-
stjórnin keypbu Klemm vélina er leið-
angurinn fór héðan, en Svifflugfélagið
keypti aðra sviffluguna, Zöglin æfinga-
flugu. Voru báðar þessar vélar í notk-
un í rnörg ár, og koma mjög við söigu
sviffluigsins hér.
★ A ★
R^aunar höfðu komið hér þýzkir
svifflugmenn áður og kennt íslending-
um. 1937 var staddur hér ai tilviljun
þýzki leikarinn Herbert Böhime, sem
einnig var svifflugmaður. Kenndi hann
í hálfan mánuð við Sauðafell á Mosfelils
heiði, en þar lágu svifflugmenn úti á
meðan kennslan fór fram. Síðar sama
ár kom hingað flugkennari að nafni
Carl Reiohstein, og kenndi hér í nær
eitt ár en örl'ög hans urðu þau að hann
framdi sjálfsmorð sumarið 1938 hér í
Reykjavík, stuttu áður en leiðangur
þeirra Baumanns og Ludwigs kom. Þá
má geba þess að 1939 kom hér þekktur
þýzkur svifflugkennari, Fritz Sohauerte.
Hafði hann meðferðds svifflugu af gerð-
inni Grunau Baby, sem Sviffl'ugfélagið
keypti. Schauerte fór héðan er styrjöld-
in skall á.
STÓÐU Á ÖNDINNI
E n nú skulum við víkja aftur að
leiðangrinuim 1938 og hinum sögulega
flugdegi, sem þá var haldinn. „Flugsýn-
ingin sú stórfeldasta, sem hér hefur
sést. . . . Listflug Ludwigs verður
mönnum ógleymanlegt", segir í fyrir-
sögnum Morgunblaðsins, sem kom út
eftir flugdaginn í fréttinni segir m.a. .
„Talið er að um 5 þús. manns hafi horft
á flugsýninguna, enda var veður ágætt
þar efra; þótt þokuslæðingur væri hér
í bænum og allstaðar í kring var sæmi-
FANNST ÁRI SÍÐAR.
E inn þeirra svifflugmanna, sem
miikið kom við sögu þennan dag, var
Leifur Grímsson, einn af stofnenöum
Svifflugfélags íslands, nú skipasmiður
í Landssmiðjunni og löngu hættur að
fljúga. Flug hans, sem lýst var í upp-
hafi þessarar greinar, var fyrsta C-prófs
fkigið, sem lokið var við hér heima á
íslandi. Tíðindamaður Lesbókarinnar
ábti á dögunum tal við Leif um flug-
daginn og leiðangurinn þýzka.
— Ég átti að heita aðstoðarkennari
leiðangursins, sagði Leifur, — og var þá
eini Íslendingurinn, sem kenndi með
Þjóðverjunuim. Þessi leiðangur var mik-
ið mál á sínum tíma, og vel heppnaður,
einkum þó flugdagurinn. Þá var veðrið
prýðilegt, og t.d. módelflugið tókst svo
vel að tvö módelin lentu í hitaupp-
streymd og skrúfuðu sig þannig upp í
loftið. Annað fannst ekki fyrr en ári
síðar, niður hjá Gunnarsholti.
— Ég flaug eitt renniflug þennan dag,
en auk þess var sýnt flugtog og margt
fleira. Baumann dró þá einu sinni tvær
sviffl'uigur í einu á eftir vélflugunni og
var það í fyrsta sinn, sem slíkt hafði
sézt hér. Mér féll prýðilega við þýzku
flugmennina, þeir voru mjög lifandi í
þessu og við lærðum mikið af þeim,
ekki aðeins varðandi flugið sjálft held-
ur einnig viðgerðir.
— Þið lentuð í einhverjum útistöðum
við Bretana fyrst eftir komu þeirra
hingað?
— Ekki get ég beinlínis sagt það.
Þeir höfðu að vísu horn í síðu okkar
útaf komu Þjóðverjanna, svo og vegna
þess að öll okkar tæki voru þýzk. Við
áttum víst allir að heita nazistar í
þeirra kokkabókum, en það var mikill
misskilningur. Þarna voru allra flokka
menn, kommúnistar ekki síður en aðr-
ir. Bretarnir settu mann að nafni All-
en til höfuðs okkur, og reyndi hann
m. a. að taka myndir at okkur öliuin.
Féll okkur þetta illa, og sáum svo um
að hann náði aldrei myndunum.
Frh. á bls. 13.
lega bjart á Sandskeiðinu og líkast því,
sem menn væru þarna staddir í stóru
hringleikahúsi . . .“ Síðan komu lýs-
ir.gar á viðburðum dagsins. Á Sand-
skeiði voru ýmsir ráðherrar og fyrir-
menn mættir, og fluttu m.a. ávörp Agn-
Leifur Grímsson
ar Kofoed-Hansen, og Skúli Guðmunds-
son, þá saimgöngumálaráðherra og þökk-
uðu þýzku flugmönnunum komuna. Þá
tók einnig til máls þýzki sendiherrann
í Kaupmannahöfn. Að ávörpum lokn-
um hó'fst flugsýningin með sýningu flug
modela, þá fóru fram ýmis renniflug
og 1'0'ks sýndi Ludwig listflug, sem
vakti undrun og aðdáun mannfjöidans.
„Ógerningur er að lýsa þessu flugi, svo
stórfenglegt var það og margbreytilegt.
Flugan veltist þarna í loftinu, fór ótal
kollhnýsa og gerði yfir höfuð allar hugs
anlegar „kúnstir“. Áhorfendur stóðu
bókstaflega á öndinni meðan þeir horfðu
á þetta flug,“ segir í fréttum af sýning-
unni. Að flugsýningunni lokinni hófst
hringflug og fór forsætisráðherrafrúin
fyrsta flugið með þýzku vélflugunni.
26. tölublað 1962
LESBÓK I.IORG JNBLAÐSINS 9