Lesbók Morgunblaðsins - 24.03.1963, Blaðsíða 11
Jóhann Hannesson:
ÞANKARÚNIk
HOMO V ] AT O R
M
L"-S aður á vegi, vegfarandi, maður á ferð, þetta er alkunn
sjálfsmynd mannsins í hugsjónasögunni. Vér hittum þessa
mannlífsmynd víða fyrir í sjálfsvitnisburði hugsandi manna,
í fornum, kínverskum fræðum, í Hávamálum, í heimspeki
fornaldar og miðalda, í mörgum verkum vorrar eigin aldar.
Og vér hittum fyrir mynd vegfarandans í sögu Guðs lýðs í
báðum testamentum. Vegurinn er eldra nafn á trúarbrögðum
vorum en orðið kristindómur, enda segir Frelsari vor um
sjálfan sig að hann sé Vegurinn í einstæðum skilningi.
Vor eigin þjóð hefur einnig verið vegfarandi, þrátt fyrir
langa einangrun öldum saman „á hjara hins byggilega heims“.
Ljómi hvílir yfir landnámsöldinni í upphafi sögu vorrar: „Þá
komu feðurnir frægu og frjálsræðishetjurnar góðu, austan um
hyldýpis haf, hingað í sælunnar reit“. Og það mæla sumir
athugu’ir menn að um nokkurt skeið hinnar fornu sögu vorrar
muni þjóð vor hafa verið meðal hinna farsælustu í Evrópu
á þeim tímum.
E n þjóð vor þurfti ekki að fara úr landi til þess að
leggja leið sína inn í þrældómshúsið. Það gengur greiðlega að
selja frelsið þegar það er boðið fram af litlum og andlega fá-
tækum eiganda. Aldalöng var þrældómsgangan, löng og erfið
varð leiðin út úr ánauðinni. Það er aðeins liðin lítil stund
síðan staldrað var við á hinum síðasta stóra áfangastað.
Ekki eru þjóðir einar vegfarendur í sögunni. Mannkynið
allt er á vegferð og einn og einn erum vér vegarins menn og
eigum vora eigin sögu. Vera má að hún sé ekki glæsilegri en
ganga þræls í auðnum Afríku eða Arabíu — t. d. þegar mað-
urinn er eign eigna sinna eða ánauðugur undir einhverju lífs-
eyðandi máttarvaldi. Óumdeilt er þó að sú leið er séð verður,
liggur frá fæðingu til dauða. Upphaf vegarins og endir eru
tveir punktar, sem fáir heilbrigðir menn deila um. Hagstofa
og skattstofa ruglast hér sjaldan í ríminu, átta sig yfirleitt á
því hvort sálin sé í líkamanum eða ekki, með aðstoð sérfróðra
manna.
V sra má að vér eigum alla ævi heima á sama bæ eða í
sama húsi við sömu götu. Lífið er samt vegferð, aldrei verður
aftur snúið í sviði tímans, hversu oft sem vér göngum sömu
götuna í sviði rúmsins. Hvort sem vér erum ung eða öldruð,
er hinn ófarni hluti vegarins allt af að styttast. Og það er ljóst
að ekki 'viljum vér sætta oss við að öllu sé lokið við síðari
leiðarendann, dauðann og gröfina. Ekki hættum vér að hugsa
eða tala um samferðamenn vora á veginum, þótt dánir séu.
Að vísu er einfaldast að ætla að öllu sé lokið með dauðanum.
En þá hættir maðurinn að vera homo viator og verður homo
animalis, mann-dýr eða- dýrmenni. Það liggur í mennskunni
— humanitas — að vilja ekki gefast upp.
HJONIN Guðrún Sörensen og
Ólafur Pálsson, byggingarmeist
ari, Kleifarvegi 8, segja frá:
Okkur gafst ekki tími til að
lyfta okkur upp á síðasta sumri
svo að við ákváðum að taka
sumarfríið með haustinu og
bregða okkur til útlanda, suður
á bóginn. Okkur datt helzt í
hug Mallor'ca, töldum okkur
viss um að fá þar gott veður
þótt áliðið væri.
Við leituSum upplýsinga hjá
Njáli Símonarsyni í ferðaskrif-
stofunni Sögu og hann ráð-
lagði okkur að fara flugleiðis
til Kaupmannahafnar og slást
þar í hóp hjá danskri ferða-
Ferðin mín
skrifstofu, sem hann mælti
mjög með.
Við höfum aidrei farið fyrr
í hópfeyð t'il útlanda, vorum
á báðum áttum, en tókum þó
ráðum Njáls. Og við urðum
ekki fyrir vonbrigðum. Þetta
stóð allt eins og stafur á bók.
Alla farseðla keyptum við
hjá Sögu og eftir að við vorum
komin i hópinn hjá Jörgensens
ferðaskrifstofunni dönsku var
séð fyrir okkur í smáu sem
stóru. Þetta var átta daga ferð
til Mallorca, flogið báðar leiðir,
dvalizt á fyrsta flokks hóteli
í Palma, legið á ströndinni
suma daga, farið í stuttar
skemmtiferðir inn á eyjuna
aðra daga — alltaf í sól og
sumri, í miðjum nó-vember-
mánuði. Ógleymanlegt.
Með dönsku ferðaskrifstof-
unni kostaði ferðin rétt lið-
lega 5000 krónur íslenzkar fyrir
manninn, allt innifalið, ferðir
til og frá Kaupmannahöfn, gist-
ing og matur á Mallorca, en
skemmtiferðirnar borguðum við
fyrir aukalega. Leiðsögumenn
ferðaskrifstofunnar voru alltaf
til taks, tilbúnir að leysa hvers
manns vanda og enginn þurfti
að láta fara illa um sig.
Maturinn var ■ að vísu ekki
sá, sem við áttum að venjast,
frekar en annars staðar í út-
löndum, én hann var góður.
Staðarmönnum þótti orðið
kalt, en okkur íslendingum
þótti hlýtt og notalcigt í Mið-
jarðarhafinu. Og næturlífið var
mikið í borginni fyrir þá, sem
þess vildu njóta.
Við fórum einungis til að
njóta veðurblíðunnar og nátt-
úrufegurðar. Aðrir vilja verzla
í leiðinni og okkur virtist leður
vara, skór og töskur, svo og
skartgripir á mjög hagstæðu
verði. Svo ekki sé minnzt á
spænsku vínin, sem eru hlægi-
lega ódýr.
í ferðalokin vorum við harð-
ánægð og erum sammála um
það, að næst, þagar hugsað
verður til utanlandsferðar, þá
förum við að vori eða hausti
til að missa ekki af okkar
stutta sumri hér heima — og
ef við förum á nýjar slóðir,
þá förum við í hópi ferðaskrif-
stofu. Þannig fær maður mest
út úr ferðinni, þarf ekki að
standa í endalausum snúning-
um, því leiðsögumenn bjarga
öllu. Og síðast en ekki sízt:
Útgjöldin verða þá lanigtum
minni.
lÐ tilhlutan Matvæla-
stofnunar Sameinuðu þjóð-
anna voru sl. fimmtudag
gefin út ný frímerki í rúm-
lega S0 löndum þar á meðal
gaf íslenzka póststjórnin út
tvö ný frímerki, 5 kr. og 7,50
kr. með mynd af löndun úr
síldarbát. Á næstu mánuð-
um munu fleiri lönd bæt-
ast í hópinn Og er gert ráð
fyrir að um 100 lönd. muni
'gefa út frímerki á þessu
ári tileinkuð herferðinni
gegn hungursneið. Þetta er
þriðja skiptið, sem Sam-
einuðu þjóðirnar beita sér
fyrir sameiginlegri fri-
merkjaútgáfu. Fyrst var
það 1960 að gefin voru út
frímerki í tilefni af alþjóða-
flóttamanna-árinu. Urðu þau
merki mjög vinsæl meðal
safnara um tíma, en áhugi
fyrir þeim hefur dofnað
vegna þess hve erfitt er að
ná þeim komplet. í fyrra
beittu S.Þ. sér fyrir sér-
útgáfu vegna baráttunnar
gegn malariu. Áhuga fyrir
söfnun þeirra gætti mjög
lítið hér á landi, bæði vegna
þess hve lönd þau, er malar-
ian er í eru fjarri okkur og
svo vegna þess að ekkert af
nágrannalöndum okkar gaf
út malariumerki. Nú erum
við aftur með í sameigin-
legri útgáfu og má því
vænta þess að einhverjir
hafi hug á að safna þeim
mei-kjum er út verða gefin
í heiminum í þessu tilefni.
Þeir sem hafa hug á því
skulu þó verða við því bún-
ir að þurfa að greiða allt að
15 þúsund krónur fyrir
heilt safn, ef allar blokkir og
ótökkuð merki verða tekin
með.
Af innlendum frímerkja
vettvangi er heldur lítið að
frétta. Áhuginn fyrir frí-
merkjasöfnun hefur nú aftur
tekið að aukast, en eins og
söfnurum er kunnugt hefur
verið heldur dauft yfir frí-
merkjasöfnun hér undan-
farin tvö ár. Verð á íslenzk-
um frímerkjum fer ört
hækkandi sérstaklega þeim
eldri og aðeins tímaspurs-
mál hvenær þau stórhækka.
Þeim sem safna íslenzkum
merkjum og ónotuðum og
vantar enn merki útgefin
1920—1940, skal bent á Lýð-
veldismerkin 1944, Alþingis-
húsið og Flugmerkin 1952 og
mörg fleiri.
Nýlega er lokið sam-
keppni þeirri er efnt var til
um teiknun á nýjum Evrópu
merkjum og varð Norðmað-
ur hlutskarpastur. Mun ís-
lenzka póststjórnin gefa út
að venju íslenzk Evrópu-
merki. Um önnur ný ís-
lenzk frímerki er einungis
vitað um Rauða kross merki
sem gefin verða út í tilefni
af 100 ára afmæli Alþjóða
Rauða krossins. FK.
11. tölublað 1963
- LESBÓK MORGUNBLAÐSINS H