Lesbók Morgunblaðsins - 21.02.1971, Síða 12

Pier Paolo Pasolini hefnr í kyrrþey verið að gera kvikmynd eftir
sögru Boeeaccios, Decameron. Eru þetta fyrstu myndirnar, sem
birtar hafa verið úr þessu verki Pasolinis, sem hann itelur sig:
geta notað til að kanna til hlítar „hið aukna friálsræði“. Megin-
hluti myndarinnar er tekinn í nánd við Napólí.
Upp á síðkastið hefur borið
nokkuð á þ\i, að 16 mm kópí-
ur Iiafi verið gerðar af nýjum
kvikmyudum (35 mm) á Iaun og
þær síðan sýndar í alls konar
khibbiim. Hefur mest borið á
þessu í Norður-Englandi en
þar blómstra klúbbar með
bezta móti, (í Englandi eru
skráðir 3.922 almenningsklúbb
ar). Gerist þetta jafnvel á sama
tíma og myndin er sýnd í
frumsýningahúsum stórborg-
anna. Er áætlað, að flestum
þessum kópíum sé smyglað inn
frá Bandaríkjunum, en einnig
hefur komizt upp um gerð
kópía í Bretlandi. Varð for-
stöðumanni kvikmyndahúss
eins i Yorkshire, Mr. Mannix,
eitt sinn illa við, er hann kom
að óvörum að sýningamanni
hússins, þar sem hann var að
kvikmynda sýninguna á tjald-
inu og tók liljóðin um leið upp
á segulband. Einnig hefur það
komið fyrir, að myndir, sem
senda átti frá einu húsi til ann
ars, hafa verið 10 til 14 daga á
leiðinni, í stað þess að venju-
lega tekur þessi flutningur
einn dag, ef allt er með felldu.
Rannsóknir á þessu fyrirbrigði
liafa þó ekki leitt neitt í ljós.
f nokkrum héruðum í N-Eng-
landi hefur það komið fyrir, að
klúbbarnir í kringum kvik-
myndahúsið á staðnum, hafa
sýnt upp í ellefu myndir á
viku, á sama tíma og kvik-
myndahúsið sitip-r uppi með
eina mynd án þess að fá nokk-
uð að gert. Fá klúbbarnir þess
ar myndir fyrir £ 15—25, eft-
ir því, hvað aðdráttarafl þeirra
er álitið mikið. Meðal mynda,
sem þannig liefur verið dreift,
eru Arnarborgin og True Grit,
Tbe Adventures, The Dirty
Dozen, The Wild Bunch og
fleiri.
Dreififyrirtækin eru að sjálf
sögðu miður sín vegna þessar-
ar þróunar og er nú hafin um-
fangsmikil rannsókn í málinu.
Er henni aðallega beint að
Wardour Street, en þar er
greiður aðgangur að flestum
nýjum 35 mm myndum í skoð-
unarherbergjum stærstu dreifi-
fyrirtækjanna. Einnig hefur
komið upp úr kafinu, að stofn
un undir nafninu Francis Lang-
ford x Hartlepool, hefur dreift
mörgum af hinum ólögmætll
kópium. Er talsmaður stofnun-

Pasolini, en hann leikur Giotto
í hinni nýju mynd sinni, De-
cameron.
arinnar var að því spurður,
hvaðan þeir fengju myndirnar,
svaraði hann: „Ég get ekki
sagt ykkur það. Ykkur kemur
það heldur ekkert við.“
Kvikmyndaiðnaðurinn í
lieild lítur málið ákaflega al-
varlegum augiim, og dreifiaðil-
ar vinna nú að því að finna
upp leynilega merkingu, sem
sett yrði á hverja 35 mm spólu,
þannig að hægt væri að rekja
leið kópíunnar til ákveðinnar
frummyndar. Enda er ekki
seinna vænna fyrir kvikmynda
iðnaðinn að vera fær um að
stöðva svona smáleka, því
að hvað gerist í náinni fram-
tíð, þegar kassetturnar fara að
tröllríða iðnaðinum? Að kópí-
era eina kvikmynd til heimilis
nota, verður ekki meira fyrir-
tæki þá, en það er nú að flytja
nuisík af plötum yfir á segul-
band.
Á kvikmyndahátíðinni í
Feneyjum á síðasta ári vakti
mesta athygll kvlkmyndin
„Wanda“ eftir Miss Barbara
SIGURDL'K SVERRIR PALSSON
*
Olögmætar kvikmyndakópíur —
Wanda — Þýzkar kvikmyndir
og örfáar leiðréttingar á kvikmyndaskrifum Vísis
Loden, öðru nafni frú Elia
Kazan. „Wanda“ (leikin af
Miss Loden) segir frá ungri
stúlku sem lendir í slagtogi
með smáglæpamanni (Michael
Higgins), og árangurslitlum til
raunum þeirra til þess að að-
laga sig hvort öðru og
umliverfinu, sem þau lifa í.
Barbara Loden líkist mest um-
komuleysingja í Fellini-niynd,
sem lítur á heiminn af ótak-
mörkuðu sakleysi og virðist
dafna og þrífast bezt á eigin
óhöppum. En áður en öllu lýk-
ur fyrir þeim bjúum, tekst
þeim að skapa með sér eins
konar ást, þrátt fyrir skilnings-
leysi þeirra á einmanaleik
hvort annars. Er myndinni
ólijákvæmilega Hkt við Bonnie
og Clyde, enda er efnisþráð-
urinn nærri spegilmynd. En
ghrsilegu yfirborði er sleppt
og reynt að komast nær sann-
ferðugum persónulýsinguin.
„Wanda“ var upphaflega
tekin á 16 mm í lit nxeð það fyr-
ir augum að stækka liana upp
í 35 mm. Hafði þetta í för með
sér mikinn sparnað, enda er
myndin gerð af iniklum van-
efnum. Jafnvel Elia Kazan gat
ekki fengið myndina styrkta.
I»að sem hjálpaði Miss Loden,
sálfræðilega, til að gera sína
fyrstu mynd, án þess að hún
liefði nokkra tæknikunnáttu
að baki, var sú staðreynd, að
Andy Warhol hefur gert mynd
ir um árabil, án þess að hirða
um tæknilegt útlit, og komizt
npp með það, að vissu marki.
(Þeir gagnrýnendur, sem ég
hef séð fjalla um myndina,
bafa þó ekki minnzt á tækni-
lega galla í Wanda, ef ein-
liverjir eru). „Meðan á mynda-
tökunni stóð,“ seglr frú Kazan
glaðhlakkalega, „töluðum ég
og maðurinn minn \ið .Tonas
Mekas (konung „under-
ground“-hreyfingarinnar) og
Shirley Clarke (Portrait of Ja-
son) og nú hef ég sjálf sett
fordæmi, svo að Kazan ætlar
næst að gera mynd með aðeins
2 til 3 tæknimönmim."
Kazan hefur nýlokið við
myndina „The Airangenicnt"
með Kirk Douglas og Faye
Bunaway, en brezka blað-
ið Films and Fllming valdi
þessa invnd beztu mynd ársins
1970, og Dunaway beztu lelk-
konuna. Einnig valdi F&F
George C. Scott bezta leikar-
ann fyrir titilhlutverkið í
I’atton; Antonioni bezta leik-
stjórann (fyrir Zabriskie
Point), og „Játninguna"
(L’Aveu) eftir Costa-Gavras
beztu myndina á öðrn tungu-
máU en ensku.
1966 liafði hnignunartímabil
þýzlcrar kvikmyndalistar stað-
ið hartnær samfellt í 40 ár. Á
árunum 1920—‘25 stóð þessi
listgrein í livað mestum blóma
}»ar í landi, með mönnum eins
og Lang, Murnau, Mayer,
Jannings, Karl Freund, Pabst,
Dupont og mörgum fleirum, og
voru pjóðverjar þá svo til eina
þjóðin í Evrópu, sem framleiddi
listrænar myndir (örfáar
myndir frá Frakklandi en Sví-
þjöð stóð einnig framarlega).
Upp úr 1925 fluttu flestir
liinna þýzku listamanna sig yf-
ir til Hollywood og var þar
með lokið „gullöld” kvikmynda
listarinnar í Þýzkalandi. Hefur
hún ekki borið sitt barr síðan,
eða þangað til 1966, að Volker
Schlöndorff hlaut FIPRESCI
verðlaunin I Cannes fyrir
fjTstu mynd sina, „Young
Toerless.“ Hafði Schlöndorff
áðnr verið aðstoðarleikstjóri
hjá þekktum leikstjórum eins
og Malle, Resnais og Antoni-
oni, og því ósjálfrátt litið á
hann sem bjargvætt þýzkrar
kvikniyndalistar. Sú von brást
þó lirapallega með næstu
mynd hans (A Degree of
Murder: Mord und Totschlag).
En aðrir ungir menn létu
cinnig frá sér lieyra, og svo
\irtist, sem ný „bylgja“ gæti
verið að rísa í Þýzkalandi, eins
og áður hafði gerzt í Póllandi
og Tékkóslóvald u.
Á kvikmyndahátíðinni í
London 1968 voru sýndar þrjár
myndir frá Þýzkalandi, „The
Wanda: Barbara Loden og Michael Higgins.
Young Fearleas: Mynd um pilta í dreiigja.skóla, sem jiína bvei'
annan sér til dægrastyttingar.
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. febrúar 1971