Lesbók Morgunblaðsins - 22.08.1971, Qupperneq 14

Lausn a síðustu krossgáti J
t>w' •í V\3 'í. £:) íS* . T. SHfflWMgi . | -■y 1 lHra 3 * ) r 1*1 in It\ K Ó Sf ”7® r~i—i
> r~ E 7$ zr> r m" r' E r TL 70 cn ■x. X m VA <- il k i
J o -r, rj ■ 70 x>' T> n - o- 11 r r — lö m '•>. ■ *j| 1 >
P Z p' T- X> 7° C Ls. 73 — JC P 3) -( O. ííj *>} r 70 •<
J> a <3 7* & - z 1 tl 3) O. 3 I • |l
*2. X - rrt S r'r - tr ■ 111 3 •3) [vT SZ || - á. r -
V>rr> f> 'V z Z ««. m a> o. /3 x m > 7> -n j* ® i , I
70 T z n c -i; r l|o X 3J 3 C •ti g
« •*> m T> ?, i 7Ö 3> r A 3) z p* P 1 x> 73 M
33 * O' fcr í - o -<' z. -• ■ 7> C x> — X On x> Va 3> /0 r tOÍ' Or -v. c. —1—L X> 'A 7
70 C •n X' H r p I X) r 31 X i 1 7> 3> X 70 C 7) 70 <TV -o * s
L) ^ - -n 33 P' z. C r W V X 3L 3 7^ Ö > -ij'l O.
70 -x> 3 JD X 5.3 o 70 ~r\ - 3> X - (A 7*. X Á> « H > r O tr -í -- c I, » V'
z jzT z o" H p • t* Z 7>‘n TiO ' - 2L — X. H a> n ZD ÍZL |a> 70
ÞAÐ er ekki svo ýkja langt siðan,
að flestum er eflaust enn í fersku
minni, þegar rokið var upp til
handa og fóta og ríflegri fjárhœð
safnað saman í einn sjóð til þess
að bjóða í uppstoppaðan geirfugl
hjá virðulegum brezkum uppboðs-
haldara. Ráðagerðin tókst með
ágætum, og fslendingar urðu ein-
um uppstoppuðum geirfugli ríkari.
Eflaust yrði engri þjóð fundið það
til foráttu að leggja svo mikið kapp
á að eignast slíkan kostagrip; ýms-
um þótti þó nóg um. En þvi er
ekki að leyna, að íslendingar áttu
sinn þátt í því að koma gervifugl-
inum fyrir kattarnef á sínum tíma,
og síðan hefur hann aðeins sézt
uppstoppaður. Og ef til vill höfum
við nú eitthvað bœtt fyrir syndir
feðranna með því að festa kaup á
einum slíkum grip. Þannig hefur
þjóðin létt á samvizkunni, sem oft
og tiðum nagar merg og bein; eink-
um þó og sér í lagi i heiðarlegu
fólki.
Það reyndist leikur einn að safna
tveimur milljónum króna eða eitt-
hvað þar um bil til þess að hreppa
þetta uppstoppaða hnoss; íslend-
ingar láta ekki happ úr hendi
sleppa. Raunar verður ekki sagt
um tslendinga, að þeir séu sinkir,
þegar aura þarf saman í einhverju
augnamiði. Og ekki verður séð, að
pyngjuna hafi munað um þetta
lítilrœði, en það létti á samvizk-
unni og það skiptir auðvitað mestu
máli.
Annars virðist samvizkan oft og
einatt vera nokkuð dyntótt. í sum-
ar hafa borizt hingað jafnt og þétt
fréttir af borgarastyrjöldinni í
Austur-Pakistan. Greint hefur ver-
ið frá hörmungum milljóna flótta-
fólks, sem hrjáist nú í Indlandí, eft-
ir að hafa flwið ógnaröldina i heima
landi sínu. Nýlega var frá því skýrt,
að íslendingar hefðu að undan-
förnu allra náðarsamlegast skotið
saman fáeinum krónum í því skyni
að koma þessu flóttafólki til að-
stoðar. Einum fertugasta hluta af
andvirði uppstoppaðs geirfugls
hafði þannig verið varið til þess að
rétta hjálparhönd til milljóna flótta
fólks, sem ekki á málungi mœtar,
ekkert húsaskjól, ekkert föður-
land.
Þetta fólk er að flýja ofriki og
þá grimmd, sem flestir Vestur-
landabúar hafa ugglaust ímyndað
sér eða öllu heldur óskað, að heyrði
nú sögunni til. Skipulögðum aftök-
um óbreyttra borgara er haldið
uppi. Hindúar eru ofsóttir og það
virðist vera takmark stjórnvald-
anna í Pakistan að útrýma þeim
með öllu. Fréttamenn hafa lýst
illskulegum aftökum mennta-
manna, prófessora og stúdenta, sem
áttu sér stað fyrr í sumar. Allt
þetta minnir á Gyðingaofsóknir í
þriðja ríkinu og ofbeldisverk
Stalinstímabilsins. Engan getur því
undrað, þó að þessir miklu þjóð-
flutningar eigi sér stað. Og flótta-
mennirnir hafa látizt unnvörpum
af sárum, vosbúð, hungri og margs
konar sjúkdómum. Lýsingarnar
þarf ekki að tíunda, þœr þekkja
allir.
fslenzkur blaðamaður hefur lýst
göngu sinni um flóttamannabúðirn-
ar og spurningunni, sem lesa mátti
á vörum fólksins: ,,Kannt þú nokk-
urt ráð við þessu, íslendingur?“ Og
samvizkan spyr eflaust, hvort okk-
ur komi þetta vandamál við; og
svoleiöis spurnbigu sva.rar auðvitað
hver fyrir sig. En hafi islendingar
einhvern tímann haft samvizkubit
vegna þess, að þeir áttu engan geir-
fugl, vœri það eflaust vel þess
virði, að þeir veltu þessari spurn-
ingu fyrir sér. Aðstoðin við flótta-
fólkið í Indlandi hefur smám sam-
an farið vaxandi, en engu að síður
er skorturinn óhugnanlegur; því
hefur verið lýst svo, að þar vanti
allt, nema fólk. Sú skoðun hefur
einn-ig verið sett fram, aö þetta
viðfangsefni sé einn veigamesti
prófsteinninn á raunverulegan vilja
hinna efnaðri ríkja til þess að lcoma
til móts við þróunarþjóðirnar. Þó
að vandamál þessa landlausa fólks
séu fjarlœg, gera þó œ fleiri sér
grein fyrir því, að viðfangsefnið er
alþjóðlegt, þar sem hver verður að
leggja sitt af mörgum eftir getu:
Lítið við lítið verður lítið mikið.
lslendingar hafa oft og tíðum
brugðið skjótt við undir svipuðum
kringumstæðum, en það vekur
nokkra furðu, hversu andvaralaust
fólk hefur verið, bæði hér og ann-
ars staðar, gagnvart því ógnar
vandamáli, sem hér hefur verið
drepið á.
Þorsteinn Pálsson.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
22. ágúst 1971