Lesbók Morgunblaðsins - 22.08.1971, Síða 15

VAR
ÞAÐ
HULDU-
MAÐUR?
Frásöguþáttur
eftir
Kristínu
Kögnvalds-
dóttur
frá
Kvíabekk
Ævi manns er oít undarlega
samofin af ýmsum þáttum, sem
sumir hverjir reynast furðu
dularfullir og óþarfir að
margra manna dómi. En ég er
fullviss um það að skapari
himins og jarðar, lætur ekkert
það koma fram við mann, sem
hann hefir ekki einhvern til-
gang með, ef maður treystir
honum og trúir af öllu hjarta
'fyrir lífi sínu og öllum þörfum.
Ég er fullviss um að það var
ekki án hans vitundar og vilja
að ég fékk stundum á unga
aldri að skyggnast inn fyr-
ir hið svo kallaða fortjald til-
verunnar, án þess að gera
nokkuð til þess sjálf. Ég held
að ég hafi ekki verið neitt
öðruvísi í háttum en önn-
ur toörn á mínum aldri, þegar
það bar fyrir mig, sem nú skai
greina.
Ég var 6 ára gömul og átti
heima í Tungu i Fljótum, þar
sem fonel'drar m'íindr bjuggu
góðu búi. Það var komið haust,
og farið að halla degi, byrjað
að skyggja. Ég var niðri á eyr-
um að leika mér að steinum,
sem voru margir mjög skraut-
legir. Ég haiði sérstaka
ánægju af þvi að reyna að
skrifa með mislitu steinunum á
þá gráu. Sérstaklega þótti mér
gaman að skrifa með rauðu
steinunum. Þeir voru gljúp-
ir og meðfærilegir fyrir bams-
fingurna. Ég var barn náttúr-
unnar, og naut einverunnar
þama i rikum mæli, þótt ég
væri annars fjörugur og dug-
mikill krakki. „Má ég ieika
mér vlð þig?“ var aStit i eimu
spurt þýðum rómi. Ég hafði
ekki heyrt neitt fótatak, en
varð þó ekkert hrædd. Þegar
ég leit upp, sá ég dreng á aid-
ur við mig, standa hjá mér i
eyrinni. „Já, þú mátt leika þér
við mig,“ sagði ég. Við lékum
okkur svo góða stund og það
fór vel á með okkur, en ekki
spurði ég hann neins, hvorki
um nafn eða nokkuð annað.
Mér fannst þetta bara alveg
eðlilegt allt saman, eins og við
hefðuni þekkzt lentgi. Ég hafði
alveg gleymt tímanium, og þeg-
ar hann spurði mig hvort ég
vildi koma heim með sér, svar-
aði ég játandi. Drengurinn
stefndi upp í Háakotshvamm, og
fannst mér ekkert undarlegt
við það, þótt þar væri enginn
sjáanlegur bær. Hann leiddi
mig samt inn í einhvem bú-
stað, þar voru fyrir tvær kon-
ur, á þeim var mikill aldurs-
munur. Þóttist ég vita að yngri
konan væri móðir hans. Stuttu
seinna komu inn tveir menn.
Mér sýndist álika aldursmun-
ur á þeim, og koniuimum, og
bjóst þvi við að yngri maður-
inn væri . aoir hains.
Þegar hér var komið varð ég
víst hrædd, þvi ég fór að gráta,
og var engin leið að hugga mig.
Segir þá eldri konan við dreng
inn. „Því varstu að koma með
hana hingað væni minn? Farðu
nú með hana heim aftur.“
Hann lét ekki segja sér það
tvisvar og rétti mér hönd sína,
og ég man ennþá hvað hún var
hlý og mjúk. Þegar hann
kvaddi miig spurði hainin: „Má ég
koma afibur á morguin ttil þín í
eyi'ina ?“ „Já, það rnátbu," sagði
ég. Þegar ég kom heim fékk ég
óþökk og snuprur hjá mömmu
fyrir hvað ég væri búin að
vera lengi úti. Hún hefir vist
verið orðin hrædd um mig. Ég
sagði eins og var, hvað fyrir
mig hefði borið, en mér var
ekki trúað, og þótti mér það
átakaniega sárt, en ég gat ekki
gefið neinum trúna, en fannst
bara undarlegt að mér skyldi
ekki vera trúað. Um kvöldið
þegar ég var háttuð hjá
Sólveigu systur minni, sem ég
var vön að sofa hjá, hjúfraði
ég mig grátandi að brjósti
hennar og sagði: „Veiga min,
þetta var alveg satt, sem ég
sagði mömmu. Ég hitti þennan
dreng og fór heim með honum,
upp í Háakotshvamminn. Ég
gleymdi alveg timanum." Syst-
ir mín reyndi að hugga mig og
út frá þvi sofnaði ég. Næsta
dag þegar fór að skyggja, fór
ég niður á eyrina i þeirri von
að drengurinn kæmi, en hann
kom aldrei aftur. Ég vissi það
ekki þá, að ástæðan fyrir því
var sú, að ég hafði sagt fólk-
inu frá fyrirburðinum, en það
hefði ég ekki átt að gera. Mig
langaði til. þess að drengurinn
kæmi aftur, mér þótti svo gam-
an að leika við hann. Og árin
liðu. Foreldrar mínir fluttu nið
ur í Ólafsfjörð, nánar tiltekið
að Kvíabekk. Þá var ég tiu
ára. Ég var orðin vonlaus um
að ég fengi nokkurn tíma að
sjá drenginn aftur, en ég gat
ekki gleymt honum. Og enn
liðu tiu ár. Þá fór ég í vist til
Hriseyjar til Jóhannesar Jör-
undssonar og Jórunnar Jóns-
dóttur. Ég fór þangað um haust
ið og ætiaði að vera hjá þeim
fram á einmánuð. Morgun einn
fyrir jólin var ég stödd eld-
snemma niðri i kjaliara, og átti
að þvo þvott. Þegar ég hafði
lokið við að kveikja upp und-
ir þvottapottinum, heyrði ég
umgang uppi, en skiildi ektó i
því hver það gæti verið, þar
sem aliir voru i Æastasvefni í
húsinu. Ég heyrði svo greini-
lega að gengið var um forstof-
una eldhúsmegin.
Ég varð ekkert hrædd, og
hljóp iéttilega upp stigann til
þess að ganga úr skugga um
hverju þetta sætti. Þegar ég
kom upp stendur ókunnur
maður i forstofunni. Hann var
klæddur sjófötum frá hvirfli til
ifl’ja. Það var vonzkuveður úti,
frost og snjókoma. Ég bauð
góðan dag, án þess að hann
tæki undir kveðju mína, en
sagði: „Viltu gjöra svo vel að
gefa mér að -irekka?“ Ég hugs-
aði mér strax að manninum
mynd'i koma vel að fá mjólk,
og þar sem ein kýrin var ný-
borin, tók ég pott af mjólk í
émelerað mál og setti það nið
ur í heitt vatnið í þvottapott-
inum, til þess að hann fengi
mjólkina volga. Á meðan beið
hann í forstofunni. Þegar ég
kom upp greip hann málið feg-
inshendi og teygaði mjóllkina.
„Má ég spyrja, hver er maður-
inn,“ sagði ég, en fékk ekkert
svar. Þegar hann var búinn úr
máiinu, rétti hann mér það eins
og útundan sér og sagði: „Hjart
ans þakkir fyrir." Síðan var
hann horfinn út í hríðina aft-
ur. Mér fannst háttalag
mannsins all kynlegt, og það
að hann skyldi hvorki taka
undir kveðju mína, eða segja
til nafns sins.
Um morguninn þegar húsmóð
irin kom á fætur, sagði ég
henni að ég hefði tekið pott af
nýmjólk og gefið manni sem
hefði beðið um að drekka. Hún
sagði að mjóikin hefði verið vel
komin, en ekk>i skiildi hún
neitt i þvi hver hefði getað ver-
ið á ferð þessa nótt í Hrísey,
og það i sjóklæðum. Hún vissi
ekki til að nokkur hefði verið
á sjó í þessu veðri. „Þú hefur
verið lánsöm," sagði hún. Lík-
lega hefir þú gefið huldumanni
að drekka." Hjónin spurðust
fyrir um það, hvort nokkur
hefði verið á ferli þessa nótt í
eynni en það vitnaðisí að allir
hefðu haldið kyrru fyrir, það
var ekki erfitt að fá sannleik-
ann fram í fámennu samfélagi.
Var svo ekki rætt meira um
þeitta. Á einmámuði fór ég svo
heim eins og ráð hafði ver-
ið fyrir gert. Morguninn eftir
fór ég I fjósið til þess að
mjólka kýrnar. Þegar ég kem
út.með föturnar og ætla að fara
heim til þess að sía mjólkina,
sé ég hvar maður gengur niður
með brunnhúsinu. Ég var ekk-
ert undrandi, hélt það bara
vera föður minn á leið til úti-
verkanna. Það var líkast því
að mér væri meinað að yrða á
hann. Þegar ég kom heim á
hlaðið, varð mér á að líta við
og sjá til ferða mannsins, og er
hann þá að hverfa fyrir
hól, sem þar er ekki langt frá.
Þá varð mér Ijóst að þetta var
ekki faðir minn. Ég flýtti
mér inn með föturnar og skildi
þær eftir á búrgólfinu, hleyp
siðan út og staðnæmist á hóln-
um, en sé þá engan mann á
ferð. Finnst mér nú þetta all
undarlegt. Á þessum árum var
barnaskóli á Kviabekk, og
voru fyrstu skólabörnin að
koma í skólann þennan morg-
un. Ég spurði þau hvort þau
hefðu séð nokkuð til manna-
ferða, og kváðust þau ekki
hafa orðið vör við neinn mann
á leið sinni, en maður sá er ég
ræði hér um hefði einmitt átt
að mæta börnunum. Ég gaf mér
ekki tíma til að hugsa meira
um þetota í billi, því mamma
mætti mér á hlaðinu, og spurði
hvers vegna ég færi ekki
að sía mjólkina. Leið svo dag-
urinn og k.-’öldið við starf og
heimilishald. En mitt i önnun-
um gait ég ekki varizt því að
hugsa um þennan dularfulla,
mann. Ég hefi víst sofnað fljót-
lega eftir að ég háttaði um
kvöldið, og stóð þá ekki á
draumförum. Mér þótti koma
till min ungui' maðuir, og heilsa
mér hlýlega. Síðan sagði hann:
„Ég er drengurinn sem kom til
þín á eyrina forðum, og lék þar
við þig. Ég er líka maðurinn
sem þú gafst að drekka i vonda
veðrinu í vetur, og það var ég
sem þú sást i morgun." Hann
sagði ekki meira, en leit til mín
með þakklætisbrosi, og hvarf.
Síðan hefi ég aldrei orðið hans
vör. Mér er kunnugt um að
fólk, sem hefir orðið fyrir svip
aðri reynslu finnst það ekki
hafa leyfi til þess að segja frá
þvi, en það er alveg öfugt með
mig. Mér hefiir affltaf fundizt ég
ætti að koma þessu á framfæri
og eftir því sem lengra hefir
liðið á ævi mina, verða þessir
atburðir ennþá skýrari og
fyllri i huga minum og mat mitt
á þeim hefir orðið þannig með
þroskanum að ég tel þá full-
komlega verðuga þess að leyfa
samferðafólki minu á lífsleið-
inni að heyra þá, þvi til
ánægju eina kvöldstund.
Árni Óla
Nýtt viðhorf
Allt sem um aldir háði
íslandi mest,
allt sem vér áður töldum
ódæmi verst,
þykir nú þegar reynast
þjóðinni bezt.
Svo er um strauma og storma,
stórhríða rjá,
hafís og heljarkulda
heimskauti frá,
er mengun í lofti og legi
leiða oss hjá.
Vábeiðan vetni ijökla
vinnur ei grand,
þaðan um'holurð hrauna,
hreinsuð við sand,
ódáinsikftldavermsl-kelda
kvíslast um land.
Gegn tímans fári er friðuð
fiskanna Slóð,
sú auðlind af Alföður gefin
íslenzkri þjóð,
og því brosir Fróni framtíð
fögur og góð.
Mun ágirndin freista okkar
að eitra sjó
með opnun olíubrunna
íshafs í þró?
Nei, látum þser lindir vera
lengi í ró.
22. ágúst 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15