Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 04.02.1973, Qupperneq 11

Lesbók Morgunblaðsins - 04.02.1973, Qupperneq 11
Skyndihappdrættið Framhaid af bls. 5. — Svart getur nú veriö ágætt, þó hann geri þig dálítið fölari. Kvöldveröurinn ætlaði engan enda aö taka. Millie tæmdi vínglasið í einum teyg, sem tiún var annars vön að dreypa á með velþóknun, og hún sá, að Margaret frænka lyfti ofurlítið brúnum. — Þetta er kalkún frá okkur sjálfum, sagði hún. — Hann er ágætur, sagði Miillie. — Alveg yndisieg- ur. Það finnst okkur. Okkur finnst ekkert eins gott og okkar eigin fuglar. Ekki satt, Harry? Hr. Reade leit upp úr dis'kinum. — Hvað var það? spurði hann. — Ég var rétt að segja við hana Mfllie, að ekk- ert væri eins gott og dkkar eigin fuglar, sagði kona hans. Eftir mat fór Harry frændi inn í stofuna sína og lokaði að sér, en Miliie og Margaret frænka sátu í bökastofunni og prjónuðu þangað til tími var til kominn að fara á dansleikinn. Þegar Margaret frænka iheyrði, að vagninn var kominn og staðnæmd- ist undir vagnþakinu, lagði hún frá sér prjónana og stóð upp. — Komdu Miljie, sagði hún, — og náðu í kápuna þína. Millie fór upp, tók kápuna með minkakraganum úr skápnum óg fór í hana. Margaret frænka hleypti brúnum, þegar ’hún sá hana, niðri í forstctunni. — Þessu geturðu ekki verið I, sagði hún. — Hún er allt- of miikið sniðin. KomStu ekki með neina samkvæmis- kápu? — Nei, sagði Millie. — Það var nú heimskulegt af mér, en taskan miín er bara svo lítil. Jæja, sagði Margaret frænka. — Þú verður þá að vera í mandarínákápunni minni. Hlauptu upp og náðu í hana. Hún er lengst til hægri í Skápnum mínum. Mandarínakápan var alltof stutt og silkið kalt á berum handleggjunum. Hún sat lengst úti í horni í vagninum og vafði að sér kápunni, alveg upp í háls. Það verður dregið klu'kkan hállfejíefu, sagði Margaret frænka. — Við skulum finna okkur einhvern notalegan kró'k. En fyrst ætla ég að líta á teppin. Ég vil endilega, að Iþú sjáir þau. Þau eru frá Nýja-Skotlandi og handunnin. Hús frú Fletcher var al.lt uppljómað og 'þær gátu heyrt hljómsveitina leika, þegar þær gengu upp úti- tröppurnar. I forstofunni, rétt við dyrnar var langt borð, alþakið ýmiss konar söluvarningi, svo sem síga- rettu'kössum, púðurdósum og nælum — állt með brezka skjaldarmerkinu. Margaret frænka stað- næmdist tíl þess að líta á þetta. Hún tók eina næl- una og hélt henni upp að kjólnum sínum. — Finnst þér hún ekki falleg, sagði hún. — Og kostar ekki nema tvo dali. Hún ’lagði næluna niður á borðið og rótaði í tösk- unni sinni. — Hérna er miðinn þinn, Millie. Og hérna er minn. Miltie tóik næluna aftur upp af borðinu. — Þú verö ur að (ofá mér, fræn'ka . . . Þú borgaðir, hvort sem er miðann minn. — Jú . . . það gerði ég nú . . . sagöi Margaret frænka. En ég viil ekki, að þér skuli finnast þú þurfa að gera það. Hún fletti frá sér kápunni og festi næluna í kjólinn við öxl sér. Mililie rétti tíudala seðilinn sinn að stúlkunni, sem gætti borðsins og stakk svo afganginum I töskuna sína. Vængjadyrnar mitli borðstofunnar og setustofunn ar höfðu verið opnaðar vegna dansfólksins. Frú Fletcher sat í gylitum sófa innst í borðstofunni. Fyr- ir framan hana var borðið með happdrættisvinn- ingunum, og stór karfa með dráttamúmerunum úr pappa. Margaret frænka og Millie renndu sér fram með veggnum, þangað sem 'hún sat, og Margaret frænka hei'lsaði henni innilega og kyssti hana á kinnina. — En iþað indæla samkvæmi, Carrie, sagði hún. — Alveg dásamiegt! — Dásamlegt! bengmálaði Mililie. Allar stúlk- urnar I fínasta stássinu sínu. Frú Fletcher brosti sjálfsánægjulega. Já, það finnst mér líka. Mér finnst teipan hans Róberts svo sæt I búningnum sínum. Hún benti á barn íklætt blúndubuxum og með barðastóran hatt og í krínó- línupilsi, sem var að sélja sígarettur af bakka. — Hún er yndislegt barn, sagði Margaret frænka. -— Millie, þar sem þú ert sú einasta hér, sem reykir, verðurðu að kaupa einhverjar sígarettur af henni. Sígaretturnar kostuðu þrjátíu og fimm sent. Frú Reade settist niður og kom sér þægilega fyr- ir á sófanum. — Mér þykir óskaplega gaman að sjá unga fólkið dansa, sagði hún. — Hvenær verður dregið, Carrie elskan? — Ekki fyrr en síðasti miðinn er seldur, svaraði frú Fletcher einbeitt. Hún tók upp eitt miðahefti af borðinu. — Hvers vegna kaupirðu það ekki bara, Margaret, því að þá gætum við byrjað. En frú Reade var engu síður einbeitt. — Ég er meö fimm. Kauptu það sjálf, Carrie. — Já, en ég er búin að kaupa og kaupa mig út á húsganginn. Ég keypti tölf púðurdósir. Mér datt í hug, að þær gætu verið ágætis jólagjafir um næstu jól, skilurðu. Og hamingjan má vita, hvað margar nælur! Fólk hefur verið svo örlátt. Var ég búin að segja þér, að hann Joe Severino gaf allan ísinn? Mér fannst það svo göfugmannlegt af honum, eins og á stóð. — Ég s'kal taka þetta hefti, sagði Millie allt i einu. Báðar gömlu konurnar litu á hana og hún tók kipp af ánægjunni hjá þeim. — Þetta er verulega fallega gert af þér, Mililie, sagði Margaret fræn'ka. Hún sneri sér að frú Fletcher. — Millie er þegar búin að kaupa heilt hefti og svo þessa yndislegu nælu handa mér. Frú Fletcher stóð seinJega á fætur. — Þá getum við farið að draga, sagði hún. Hún gekk til hljómsveit- arinnar. Hljómlistin þagnaði en trumbuslagarinn hamaðist á hljóðfærum sínum, svo að glumdi í. Frú Fletöher beið þangað til atlir í sa’lnum voru þagn- aöir, en þá tók hún til máls, hárri raustu. — Kæru vinir, sagði hún, .— áður en við hefjum happdrætt- ið langar mig til að þakka öllum, sem hafa stuðlað að þessari velheppnuðu samkomu. Hún rótaði I tösk- unni sinni, dró upp blað og tó'k að lesa upp af því: — Allra fyrst vildi ég þakka piltunum og stúlkun- um úr Clintonskólanum, sem lögðu fram 9máaurana sina og gáfu okkur átján dali og þrjátíu og fimm sent I styrktarsjóðinn. Nú varð mrkið lófatak og frú Fletcher ræskti sig. — Þá skátunum, sem gáfu okkur ellefu dali og tuttugu og eitt sent og skátastúlkun- um, sem gáfu sex dali, tvær yndislegar prjónapeys- ur og sex pör af háleistum. Hún lyfti hendi, þegar fagnaðarlætin byrjuðu aftur. — Svo vil ég þakka Harvey-'hljómsveitinni, sem hefur lagt til tónlistina, gegn sáralitu gjaldi, og vínverzlun Bonoffs, sem lagði svo rausnarlega til þetta ágæta púns, sem ég vona, að þið kaupið, og honum Joe Severino, sem gaf ísinn í púnsið,. og loks kaupmönnum staöarins, frú Goldhammer, hr. Harris, ungfrú Hultgren, hr. Rauss, hr. Altheim og ungfrú Robey, sem gáfu vinn- ingana sem við nú förum að draga um. Ég ætla að biðja hana Jean litlu sonardóttur mína, að draga númerin. Frú Fletcher var orðin eldrauð I framan af áreynsl unni við að tala svo hátt, og hún var ofurlitið móðr er hún gekk aftur að sófanum. Svo var breitt yfir körfuna með númerunum og hén hrist vendi- lega og bundið fyrir augun á Jean. Allir héldu niðri I sér andanum meðan fyrsta némerið var dregið. Frú Fletcher tók við því hjá henni og las upphátt: — Númer 729, sagði hún. Það varð þögn í salnum meðan fólk athugaði númerin sín. — Númer 729, endurtók fréin. — Hver hefur unnið þessi indælu handofnu teppi? Miflie Osborne greip andann á lofti: — Ég hef unnið þau, sagði hún. Gremjusvipur kom á andlitið á Margaret frænku. — Nú, sittu ekki svona, MiHie, sagði hún. — Farðu og taktu við þeím. Millie gekk að borðinu og tók við teppunum. Hún hneigði sig brosandi um leið og hún hélt á þeim að sófanum. — Ég skal halda á þeim fyrir þig, sagði Margaret fræn'ka. Mér finnst það nú bara skammarlegt, að ég skyldi ekki fá þau, þegar mig langaði svo mikið í þau. Og með fimm miðahefti! Millie hló afsakandi. — Ekki bjóst ég við þessu, sagði hún. — Ég sem hef aldrei unnið neitt á ævinni. Ég trúi því bara ekki enn. H'ún laut fram og lagði höndina á teppin, og horfði niður á þau. — Mér þykir þetta lleitt, sagði hún. — Ég skil bara ekki . . . Hún leit upp og sá, að Margaret frænka starði á hana. MiJlie fannst hún líta út eins og göimul, gráðug hæna. Millie tók teppin úr keltu hennar og lagði þau aftur á borðið. — Ég sé ekki hvers vegna ég ætti ekki að gefa þau aftur og láta frú Pletcher selja þau hæstbjóðanda. Augun í Margaret frænku voru þokukennd og ís- köld. Mi'l'lie bnosti blíðlega. — Það gæti munað mikið um það, frænka, sagði hún. — Og þetta er nú í góð- gjörðarskyni gert, skilurðu. Steinaldar- menn Framhald af bls. 2. um. Þeir snertu jafnvel ekki á eggjum fuglanna, sem verpa inni í hellinum. Þeir eru Ijúfir og vingjarnleg- ir. Bera engín vopn, og virðast lausir við allar árásarhneigð- ir. Þegar þeir voru spurðir að því, hvers vegna þeir hefðu leyft Elizalde og flokki hans að heim- sækja þá, svöruðu þeir því til, að Dafal hefði sagt þeim að mikils háttar mann langaði til að sjá þá. Gömul helgisögn þeirra bar þeim boð um, að þeir skyldu aldrei yf- irgefa helli sinn, því að guð Tasa dayanna mundi heimsækja þá ein hverntí'ma. Þeir litu á 'heimsókn Eiizalde sem fyllingu spádóms- ins. Geisli svæðisins þar sem 'þeir afla sér fæðu er ekki nema tvær og hálf míla. Þeir neyta villtra ávaxta og stórra, Ijósrauðra blóma, og eta á fundarstaðnum, en fara ekki með heim til sín. Hið eina kjötkyns eru smáfiskar og krabbar, sem þeir grípa um leið og froskana og sjóða í blaðumbúðum. Ubod, eða pálma- krabbinn, er stundum etinn hrár, stundum soðinn, og grænir ban- anar eru steiktir við koleld. Áð- ur en Dafal fann þá var aðal- fæða þeirra biking, sem er eins konar vi'llt ávaxtamauk. Nú er uppáhaldsmatur þeirra natek, en það er hlaup orðið til úr trjá- merg, sem Dafal kenndi þeim að berja út með kylfum. Tasadayarnir segjast varla vita hvað hungur sé. Öll ágirnd er óþekkt fyrirbrigði. Ef einn úr hópnum finnur fæðu, er henni skipt milli allra; og ef fæðan er af skornum skammti, ganga börn in fyrir. Það virðist ekki vera nein glögg s'kipting, hvað ábyrgð snertir, og þá ekki heldur að einn né neinn hafi forystu á hendi. Þó að mataræði þeirra sé saltlaust, er heilsa hellisbúa með eindæmum góð. Að slepptu því, að nokkrir hafa frem- ur slæma hálskirtla, og hring- orma hefur orðið vart, sýndust allir við góða heilsu. Við barns- fæðingu eru hjónin ein viðstödd (Tasadayarnir eru algerir ein- kvænismenn), og það er verk eig- inmannsins að skera á nafla strenginn, venjulega með beittum bambusreyr, og grafa hann. Áður en Dafal fékk þeim stá'l- verkfæri, voru aðaláhöldin, að slepptum skörungnum, tréspaði, eða kalub, sem þeir hvöttu með sérstöku steintóli. Steintól voru einnig notuð til að hjakka upp bananastoi'na og trjáboli, bróta skelina utan af villtum engifer- ávöxtum, mylja beteihnetur og börk cg br'óta eidivið m. þegar höfuð eða hné hrökk ekki til, og tendra cíd á pé'maha-ki. Við minni háttar störf, eins og að höggva vínvið, tálga og hvetja granna spýtu, voru þeir vanir að láta tennurnar einar duga. Því fylgir mikil ábyrgð að uppgötva steinaldarsamfélag. Það er svo auðvelt að umhverfa, eyðileggja og útrýma svona varn- arlausum hóp. En það vill nú svo vel til fyrir Tasadayana, að Manuei Elizalde hefur langa og góða reynslu í því að umgangast smáa og frumstæða þjóðflokka á Filipseyjum, og tala þeirra er legio. En sú ábyrgð, sem við hon um blasir, er miki'l. Það er þó augljóst, að ómögu- legt er að varðveéa Tasada'ana fyrir öllum utanaðkomandi áhrif um. Og nú þegar hafa þeir kom- izt að því, að eldspýtur eru þægi legar þegar kveikja skal eld, og konurnar eru orðnar ginkeyptar fyrir perlum, sem áður var þeim óþekkt skraut. En þetta eru smá- vægilegar breytingar, sem enginn getur neitað þeim um, eftir að samskiptin eru orðin til. En það er annað alvarlegra sem Elizalde verður að borfast í augu við. Og þá í fyrsta lagi, að vísindamennirnir hljóta að heimta leyfi til þess að kynna sér þennan þjóðflokk ýtarlega og af fullri hlutlægni, áður en breyt- ingarnar fara að segja til sín. Það er margt af þeim að læra varð- andi mannlega hætti á frumstigi. En um leið eiga þeir rétt á vernd fyrir útnýtingu. Marcos forseti hefur falið Þjóðminjasafninu ábyrgðina. Vörður þess er dokt- or Godofredo Alkasid, vitur mað ur og góðgjarn. En samt mun nú einangrunin verða Tasadayúnum sterkasta vörnin fyrst um sinn. Kaupmenn og trúboðar eru ekki þeinlínis líklegir til að fá áhuga fyrir þeim til að byrja með, og blaðamenn, 'ljósmyndarar og sjónvarpsmenn eru ekki sérlega hættulegir. Þeir koma og fara. Það má gera ráð fyrir því að þeir fari með fullri gát og séu haria fáir, svo að þeir ættu ekki að bafa varan'leg áhrif á líf Tasa- dayana. En hópar manna sem setjast þarna að, þó ek’ki sé nema skamm an tíma, eru hættulegri. Tasaday- skógarnir sjá fyrir öllum nauðsynjum: jurtafæðan, grasa- Framhald á bls. 15.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.