Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1973, Qupperneq 15

Lesbók Morgunblaðsins - 13.05.1973, Qupperneq 15
ÆTLI Islendingar séu ekki alveg áreið- anlega gáfaðasta þjóð í heimi? Blöðin hermdu nýlega að þing flugumferðar- Stjóra hefði hafizt með Ijóðalestri. Það er óneitanlega mjög athyglisvert. Ókunn- ugir halda ef til vill að Flugumferðar- stjóm sé þurr grein og ákaflega tækni- leg. En kannski erum við svo gáfaðir, að við getum stjórnað lofttraffikinni með lausavísum og snúið formúlum álbrœðsl- unnar i haglega gerð sléttubönd. Það mundi aö minnsta kosti sýna, að Islend- ingseðlið sé ekki á neinu undanhaldi. Þeg- ar rœtt er um íslendingseðli, læðist þó stundum sá grunur að okkur sjálfum, að það sé samofið úr þáttum, sem kannski séu ekki allir fullkomlega geðþekkir. Þetta með gáfumar er alveg á hreinu. Aftyr á móti kynni að orka tvímœlis, hvort við séum einnig með kurteisustu þjóðum s heimsins. Ég held satt að segja, að við höfum staðið okkur sœmilega í því efni, meðan við vorum bændaþjóð. Þá iðkuðu menn hina eðlilegu kurteisi, „siðdekri; öllu æðri“, eins og Bjarni Thorarensen komst að orði í ágætu erfiljóði. Og þegar rætt er um kurteisi, verður maður að sjálfsögðu- að vitna í Ijóðskáld til að vera tekinn alvarlega.. Annars breytast viðteknar hugmyndir um kurteisj eins og annað. Það kemur prýðilega í Ijós í verzlunum til dœmis. Mér em í unglings minni hátiðlegar búð- arkonur, þurrar í framkomu og vafalaust mjög kurteisar. Þœr tóku alltaf á móti manni með þessu kynduga ávarpi: „Hvað var það fyrir yöur?“ Ég skildi aldrei, drengur ofan úr sveit, hversvegna þetta þurfti að vera í þátíð og raunar skil ég það ekki enn. Dönsk áhrif hafa ugglaust verið talsvert rikjandi í framkomu verzl- unarfólk frameftir öldinni. í Kaupmanna- höfn getur maður enn átt von á að heyra:. „Hvers óskar herrann?“ og fylgir því jafn- vel hnaigingar og óeðlileg stimamýkt, að: minnsta kosti meðal einhver von er um uiðskipti. Eldri menn segja, að þetta hafi verið algengt ávarp í verzlunum Reykja- víkurbœjar hér fyrr meir. Nú má ætla, að það þætti full hátíðlegt. Sem dæmi um breytinguria má geta þess, að nýlega fór ég með flik til breyt- ingar í eina af þessum unglingafataverzl- unum, þar sem naumast heyrist manns- mál fyrir bítmúsík. Kornung stúlka á gallabuxum var við afgreiðslu og mælti umsvifalaust: „Hvað get ég gert fyrir þig. elskan?“ Ég skal játa, að mér vafðist eitt andartak tunga um tönn, því stúlkan var mér ókunn. Þegar ég hafði komið henni i skilning um erindið, svaraði hún jafn eðlilega og áður: „Allt í lagi, elskan, farðu bara með þetta þarna upp.“ Líklega eru svona yfirgengileg elsku- legheit partur af nútíma sölutækni. Það kann að koma flatt uppá einn og einn, þegar einhver ókunnur englakroppur í gallabuxum ávarpar hann svona. En þetta er víst nútíminn; nýir siðir með nýj- um herrum. Það fylgiir þessu frjálslegt andrúmsloft, en hinu get ég ekki neitað, að mér finnst full langt gengið þegar af- greiðslustúlkan kallar viðskiptavininn elskuna sína eins og ekkert sé sjálfsagð- ara. Orðið missir merkingu sína fyrir bragðið; stúlkan hlýtur að verða að grípa til einhvers annars, þegar hún talar við kærastann sinn. Eins'og annarsstaðar verður meðalhófið bezt í þessu efni. Þéringar í verzlunum eru heldur á undanhaldi og það er vel. Kurteis maður þarf alls ekki á þéringum að halda; hinsvegar getur falizt kuldi og fráhrindandi viðmót í því einu að þéra ■mann. Margt eldra fólk kann því bein- línis illa að þúa ókunnuga og það við- horf verður að virða. Ef einhver vill endi- lega ávarpa mann í fleirtölu, þá œtti það að vera hverjum frjálst. Hitt er svo ann- að mál, að mér finnst það óþarflega mik- il viðhöfn að ávarpa einn mann í fleir- tölu; jafnvel svolítið broslegt. Sjaldnast fer það milli mála, hvort einhver maður er kurteis eða ruddcdegur, með eölilega framkomu eða í einhverskonar hlutverki. Þéringar ráða afar litlum úrslitum þar um. Og taka. vil ég undir með þeim ágœta manni, sem aðspurður kvaðst þúa guð og góða menn. Gísli Sigurðsson. stökk sveittur rauðmagi. Hiálí- sköUátitur með slapandi undir- hakjur og stírðmuð ýsuaugu. Komplexamir gúlpa út úr hcxn um. Haran vinraur í fiskbúð, nei — hann er venkstjári yfir fflök unanstúlkum og hefur boðið eirani þeirra á Sögu. Þá kem ég svifandi eins og himneislkiur eng ffl, vitna í Eiraar Ben. og sjarm- era dömuna upp úr skónum. Hann stendur þrútinn við bar- inn. Bíður henni árangurslaust upp i dans. Og þegar hún leiðir mig að faitaafgreiðsllunni, sver hann þess dýran eið að hefna sín. Sturlast og ákveður að drepa mig. Sendir mér morð- bréf. Nei — neineineinei! Hættu! Hættu! Frásíkilinn kvenvargur ryðst inn í hugskot mitt. Hún hatar guð og menmina. Mannhatari! Karlmaranahatari! Hatar mig! Elskar mig? Elskar mig von- Lausri ást? Ást li meinum! Ban vaera ást! Dauði? Húra er óð. Ófullnægð. Getur ekki feragið fullnægingu. Veit að ég er bezti elskhugi á Islandi. Þröiæ mig eins og eyðimörlkin vatnið. Þráir hlóð mitt. Nei — hættu, hættu! Minningarnar Maupa í kök'k. TLminra hrekkur 5 bak- lás. Löngu eftir hádegi finn- urðu sjáifan Iþig sitjandi ör magna i stofúnni með lista í höndunum. Ég fár margsinnis yfir liist- ann, bætti við nöfnum ailra, sem ég átti einhver viðskipti við. Þetta vorti samtals 18 nöfn. Hugdettan á bak við list ann var útUokunaraðferðin. Þannig gæti ég smá þrengt horiraginn tnn bréfritarann. — En var hann á listanum? Komu nokkrir aðrir itil greina? Nei — tæplega! Og þó svo hann væri ekki á listarauim var betra að gera eitthvað en ekk ert. Sér grefur ,gröf þótt grafi. Ég ætlaði að skrifa eirau og ednu nafni á listaraum sömu bréfin og ég hafði fengið. Byrja á efsta nafnirau og fara svo niður röðina. Hitti ég þann seka með blindskeytum mfinum, héldi haran eflaust að ég‘ vissi hver hann væri og þyrði ekki að slá itil. Hætti að skrifa. — Héldu bréfin áfram að berast, og ekkert gerðist, gætí ég hins vegar útilokað eiibt nafnið á fætur öðru. Mér hló hugur. — Menn faJla oftast á eigin bragði! Nú gníp ég spjót- ið á ilofti og sendi iþað til baka! Legg andstæðinginn að velli með vopni hans sjái’fs! Hvlilík hugmynd! Hvíiík .sniMd. Upp úr söðdegiskaffinu skokkaði ég með þrjú Ihréf upp að Ámabafcarii. Póstkassinn brosti kan'kvTislega. Ég kom við í Ámábúð, slurkaði úr einni mait og reyitti af mér brand- ara. Árni hló. XVII. kafli Skelfingu lostnar júkkur naga á sér handabökin eins og kótiiettur. Borgin nötrar af átta. Taugaveiklaðir skrifstofu menn sjá morðingja S augum viraa sinna. Allir óttast ailfa. Ég lá skelihlæj&ndi i stofu- sófanum og sá í anda hvernig viðtakendur bréfanraa brygðust við. Einn reynir að 'látast kaarulaus, annar getur ekki sof ið — sá þriðji bregzt við eins og ég. ’Eins og ég?! Skrifar upp lista o,g sendir kunningj- um sínum morðbréf. Keðju- morðbréf. Endalaus 'hringur morðbréfa. Morðbréf á morð- bréf ofan. Allir eru morðiragj- ar. Skelfingin fer gandreið um boTigina. Hiringuirinn stækkar stöðugt. Forsetinn fser morð- bæéf. Lögreglustjáriran. Alhr. Pósburiran hefur ekki við. Póst húsið springur. Kófsveittir bréf berar kastast út fi hafsauga. Himinninn fyllist af Mmerkj- um. KRÆKIBER Framh. af bls. 11 afar litlar kröfur til ytri að búnaðar. Sjálf getum við séð einföld og óbrotin húsa kynni okkar ágæta málara, Á'Sgríms Jónssonar, þar sem teketillinn litii á eldhús- borðinu og blýantsstubb- arnir í kassa á náttborðinu segja sína sögu um þetta sama kröfuleysi. En hver vffl halda því fram, að Iþess ir menn hafi ekki verið stór ríkir af andiegum verðmæt- um ? Báðir höfðu þeir efni á því að vera fátækir. Anna María Þórisdóttir. BRIDGE ÞAÐ er mj'ög mikiflvægt fyrir isagmhafa að gera sér strax grelm 'fiyrir, hverniig haran ætlár að haga úrspil- inu. Efitlilrfaraindi sipdd! er got.t dæmi um þetta: Norður: A Á-10 ¥ 8 * 10-6-4-3 * K-10-9-6-5-2 Austnr: A K-7-6-5 ¥ 9-6-2 * D-G-7-2 4’ G-7 Suður: A 8-4-3 ¥ Á-K-D-G-5-3 * Á-K-5 A D Suður var saigrahafi í 4 hjörtum. Vesitur lét út spaða drottraiiragui, Saignha'fil drap með ási, lét út flaufia 10 í von um aið austur hefði ásinn og myndi ekkV drepa. Vestur drap með átsnum, lét út trornp og sagnhafi komst ekki hjá þvti að gefa 2 sliaigii itiifli viðbótar á spaiða og eirara á tágul og itapaiðfi þár með spiCi'Jnu. Eins og aft í bridge, þá er þýðingarm!kið hvað sagn- basfii! gerir í fiyrsta slag. Haran á að gefia spaða drottn- ilngu. Láiti aradstæðiragamír nú út tromp tekur saigin- hiarfli' atf þeim trompiin og lætur út laiufá droititraiinigu. Síðár á hamn irankomu á spaða ás tii að taka laufia kóng og kastar spaða í haon heima. Láti aradstæð- iragarrair enn spaða (eftir að spaða dratrtraimg hefur veri'ð geifi'Jn i fyrsrta slag) þá lætur sagmhafi út tígui úr borði, drepur heima, lætur út spaða og trompar í borði. Vestur: A D-G-&2 ¥ 10-7-4 ♦ 9-8 A Á-8-4-3

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.