Lesbók Morgunblaðsins - 22.09.1974, Síða 9

Myndbreyting, teikning eftir Escher:
ítalskur bær á sjávarströnd mynd-
breytist yfir í dúkku me8 kinverskan
hatt. Tilraunir af þessu tagi voru
eftirlætisviSfangsefni Eschers.
frægastur er fyrir myndir af
þessu tagi, er holienzkur og
hét Maurits C. Escher. Hann
varð svo heillaSur af þessu
fyrirbæri, meðan hann var á
dögum, að nú er hans minnst
fyrst og fremst sem hins
mikla blekkingameistara í
meðferð línu og forma.
Escher fæddist árið 1898
og hlaut menntun sína í
dráttlist við þann skóla í
Haarlem, sem kenndur var þá
við arkitektúr og ornament.
Hann var formsins maður;
stærðfræðileg niðurskipun
forma þótti honum forvitni-
legt efni og fremur ungur að
árum komst hann í kynni við
Art Buchwald
HVAÐ BAUÐ
HENRY?
Greinin er skrifuö meöan Nixon
varenn fembœtti Bandarikjaforseta
Enginn öviðkomandi veit meS
neinni vissu, hvers konar loforð
og samninga Kissinger hefur
gengizt inn á til að koma friðar-
umleitununum I Mið-Austurlönd-
um f höfn, en að þvi hlýtur Nixon
að hafa komizt i fyrri viku.
Ég get vel hugsað mér, hvernig
það hafi gerzt við stóra móttöku i
Kairó að viðstöddum öllum
Arabaleiðtogum til heiðurs for-
seta Bandarikjanna. Kissinger
stendur við hlið Nixons og kynnir
hann fyrir hverjum Arabahöfð-
ingjanum á fætur öðrum, um leið
og þeir ganga inn i viðhafnarsal-
inn.
„Þetta er sheik Kaleli Abrim,
herra forseti," segir Henry. Sheik
Abrim heilsar Nixon með handa-
bandi.
„Faðir minn bað mig að flytja
yður sinar innvirðulegustu
kveðjur og þakkir fyrir hönd fjöl-
skyldunnar fyrir það, að þér
skylduð gefa okkur Rhode
Island."
Nixon hrekkur við og hvíslar að
Henry: „Gáfum við Abrim-fjöl-
skyldunni Rhode Island?"
„Þeir vildu fá Kaliforniu, en ég
gat fengið þá til að láta sér nægja
Rhode Island i staðinn," hvislaði
Henry til baka.
„Hvað fengum við i staðinn?"
„Tveggja ára samning um olfu
á fjórtán dollara fatið."
„Hmmm, já ..." tautaði for-
setinn. „Það er varla neinn, sem
mun sjá eftir Rhode Island."
Sheikinn heldur áfram og
næsti Arabi kemur inn.
„ Herra forseti, þetta er Hakim
Assou, ráðherra i egypsku ríkis-
stjórninni. Annast opinberar
byggingaráætlanir og fram-
kvæmdir á vegum rikisins."
Assou hneigir sig djúpt. „Mér er
það mikill heiður að hitta hinn
göfuga velgjörðarmann Egypta-
lands."
„Hvað gáfum við þeim?"
hvislar forsetinn.
„Ford Motor Co." svarar
Henry.
„Og þá auðvitað dótturfyrir-
tækið i Egyptalandi, er það
ekki?"
„Henry roðnar. Ford Motor
Co., U.S.A. Málið er þannig
vaxið, að við þurftum á aðstoð
Egypta að halda til að fá Sýr-
lendinga til að fallast á friðsam-
lega lausn. Eina leiðin til að fá
þessa hjálp var að lofa þeim ein-
hverju i staðinn. Og mér fannst
Ford-hringurinn vera hæfilegt
quid pro quo." (Eitt fyrir annað).
„Veit Henry Ford um þetta?"
„Ekki ennþá. Ég vildi ekki, að
það læki til blaðanna."
Assou gengur áfram, og Henry
kynnir Fata Fatima fyrir for-
setanum. Hann er leiðtogi
maoistahóps innan skæruliða-
hreyfingar Palestinu-Araba. Fat-
ima vill ekki taka í hönd forset-
ans. í þess stað snýr hann sér að
Henry og segir: „Ég hef rætt við
bræður mlna. Við erum þeirrar
skoðunar, að þú hafir lokkað
okkur, þegar þú bauðst okkur
þrjár tylftir af Phantom-flugvél-
um. Við neitum að fara til Genfar,
fyrr en við fáum þrjá kjarnorku-
knúna kafbáta."
„Hvað í heitasta . . .?" segir
forsetinn við Henry.
Henry hvislar. „Takið ekkert
mark á honum. Þetta er bara i
nösunum á honum. Þeir eiga eftir
að gera sér þessar Phantom-
orustuþotur að góðu."
„En ertu viss um, að við teljum
það æskilegt að gefa þessu fólki
Phantom-þotur?"
Framhald á bls. 14
verk Danans Rubins, sem áð-
ur er getið.
í teikningu var Escher snill-
ingur og sumar litógrafíur
hans eru nákvæmni smáatr-
iðanna í ætt við sjálfan Dúr-
er. Escher virðist ekki hafa
lagt stund á málverk. Þau
verk sem haldið hafa nafni
hans á lofti eru grafisk, ýmist
tréristur eða litógrafíur. Rúm-
lega tvítugur að aldri fluttist
Escher til Ítalíu og bjó þar og
starfaði til 1934. Um tíma bjó
hann í Sviss og um fimm ára
skeið í Belgíu, áður en hann
fluttist til Baarn í Hollandi,
þar sem hann átti síðan
heima til dauðadags árið
1972.
Escher athugaði mynstur
og hvernig hæt er að láta það
breytast. Hann teiknaði flug-
sýn yfir akra, sem eru eins og
skákborð með hvítum reitum
og svörtum. En smám saman
verða hvítu reitirnir að fugl-
um og eru þá um leið orðnir
nær í myndinni en sjálfur for-
grunnurinn. Eða augað nem-
ur það að minnsta kosti svo.
Svörtu reitirnir verða að fugl-
um, sem fljúga I gagnstæða
átt. Eftirlætisefni Eschers
voru fuglar og fiskar og ein
Framhald á bls. 14
Hanna, Ajax og eldhúsr
Eða þegar Hanna kynntist því, að fljótandi
Ajax með Salmíak-Plús er fljótvirkast
og áhrifamest við að fjarlægja
jafnvel erfiðustu óhreinindi í eldhúsinu.
2.Enda byrjaði föstudagurinn ekki sérlega
skemmtilega. Heppilegt,
að ég hafði kcypt Ajax.
3.Tvær brúsahettur í fötu
af vatni nægðu til að gera cldhúsið
skínandi hreint aftur.
1. Ég ha(ði átt við matargerð allan
fimintudaginn og bjóst því við
óvenjuerfiðri föstudagsræstingu.
6. »Þetta gekk eins og í sögu með Ajax, og nú er eldhúsið mitt alitaf
ljómandi hreint. Og svo angar það auk þess af hreinleika.«
liiiiifii
Fljótandi Ajax
gerirhreinteins
og hvítur stormsveipur.
á eldavélinni,
ögn
4. Það nægði að strjúka lauslega af
skáphurðum til þess að þær yrðu gljáandi á ný.
Ajax eyddi á stundinni allri fitu og blettum.
5.0g fastbrennd
sem alltaf er
af óþynntum