Lesbók Morgunblaðsins - 07.11.1976, Blaðsíða 15

undir og held ég að nú sé ráðleg-
ast að skilja lömbin eftir, því nú
munum við vera komnir í verdrag
fremst á sandinum."
Enn var sama veður, en við
heyrðum niðinn frá Þjörsá og
miklar veðurdrunur í lofti. Ólafur
segist núekki vita gjörla hvar við
séum, eða í hvaða átt við ættum
að leita kofans í Kjálkaveri, en
það geti ekki verið mjög langt að
fara. Auðvitað var ég engu nær en
Ólafur um áttina, en sagði: ,,Þú
hefur lengi skrópað af honum
Skol þínum, láttu nú sjá hvað
hann getur."
Við stigum nú báðir á bak. Ólaf-
ur fór fyrir og lét nú klárinn ráða
ferðinni og leið ekki á löngu áður
en hann nam staðar. Er við gætt-
um að, sást að við vorum á
gljúfurbrúninni, beint á móti
Kjálkaverskofanum. Eftir það var
vandalaust að ríða upp fyrir
gljúfrið og yfir Kisu nálægt vað-
inu og þaðan fram með ánni. Þeg-
ar við komum að kofanum, skipt-
um við þannig með okkur verkum
að ég átti að sækja vatnið, en
Ólafur tók að sér að ganga frá
hestunum, ætlaði jafnvel að gefa
þeim fyrst úti. Ég gekk niður að
ánni og steig útá steininn og
beygði mig niður til að sökkva
katlinum í vatnið. Þá var enn
sama blíðuveðrið og verið hafði.
En þegar ég rétti mig upp var
komið svo hamslaust aftakaveður,
að þvílik umskipti hef ég aldrei
reynt, hvorki fyrr né síðar. Þegar
ég komst upp úr gljúfrinu var
Ólafur að lenda i vandræðum með
hestana, sem ætluðu vitlausir að
verða og von að tapast út i veðrið.
Sameiginlega tókst okkur þó að
koma þeim inn.
Tók nú að verða rólegra hjá
okkur og auðvitað urðum við
fegnir að fá að hvila okkur I húsa-
skjóli og finna til þess hve litlu
munaði að við björguðumst. Þetta
verður stóð í átta daga án þess að
því slotaði hið minnsta. Við gátum
ekkert aðhafst, en urðum þó að
brjótast fram að Dalsá, upp á lif
og dauða, er við vorum matarlaus-
ir og heylausir orðnir eftir 3 dæg-
ur. Þar fór á sömu leið; enn urð-
um við bjargarlausir og enn urð-
um við að brjótast fram í Gljúfur-
leit I kofann þar.
Það var eina nóttina, er veðrið
hafði staðið linnulaust f 4 sóla-
hringa, að ég lá vakandi og heyrði
það að Ólafur var eitthvað að
þruska og segi við hann: „Hvaða
bölvað brölt er nú á þér Óli. Al-
tént er sami ófriðurinn að þér, að
maður fær ekki að sofa, eða hvað
ertu nú að hugsa um?“
Ólafur var þá að taka upp eld-
stokk til að geta litið á klukkuna
og segir að nú sé komið að óttu og
nú detti sér i hug að veðrió sé að
ganga niður. Við litum nú út og
var hann þá orðinn kollheiður
með hvössum skafrenningi, en
ofanbylur var enginn. Við afréð-
um nú að búast til ferðar og þá á
móti veðrinu og freista þess að
finna eitthvað af lömbunum ef
þau væru lifandi enn, eða hvort
eitthvað stæði upp úr snjónum,
en bjuggumst við hvorutveggja.
Við vorum komnir um birtingu
inn að Dalsá, komið var harðfenni
og ár allar á ís og okkur sóttist
leiðin vel inn á Sandtagl en þar
fundum við lömbin sem við yfir-
gáfum I ófærðinni um nóttina
þegar veörið brast á. Þau voru svo
illa útleikin eftir veðrið, að
hryggðarmynd vpr að sjá. Við vor-
um lengi að mylja úr þeim klaka-
bryngjuna, bæði úr ullinni og frá
augum þeirra og vitum, svo að
þau yröu ferðafær.
Loks höfðum við fundið allt
sem viö vissum af, nema asskot-
ans svbrtu lömbin sem ég hafði
mest haft fyrir, en þau sáust ald-
rei framar. Svo fór nú um þann
heillafund. Lömbin I Loðnaveri
fundum við heil á húfi. Nú var
komiö besta veður og okkur gekk
furÖU 'wel með féð alla Ieið fram í
GljúfUTleit um kvöldið. Það sem
eftir var ferðarinnar gat ekki
kallast nein hrakningasaga; við
héldum eðlilegum dagleiðum og
komumst fram f byggð með 30
lifandi lömb.
A tfmabili þótti okkur þó ekki
einu sinni víst að við kæmumst
sjálfir heilir á húfi til manna-
byggða, en lengi sátu f mér sár-
indi út af svörtu lömbunum.
Fleira gerðist ekki verulega frá-
sagnarvert í þessari ferð, en þó
má segja frá því, að er við komum
í Gjána f frameftir leið, sáum við
það sem við mátti búast, að í
byggð hafði fólk verið orðið mjög
órólegt. Jóhannes heitinn á
Skrifðufelli, föðurbróðir Olafs
hafði verið sendur tvær ferðir inn
í Gjá til að vitja um ferðir okkar
og hafði þá skilið eftir bréf. Það
þótti okkur merkilegast, að hann
hafði ekki hreyft við brennivíns-
pelanum, sem við áttum geymdan
á hillunni, en hann var vanur að
geyma sér vfn ef það lá fyrir
honum. Af þvf mátti sjá hverja
alvöru hann taldi vera á ferðum.
Ég er ansi hræddur um að hann
hafi ekki farið varhluta af pelan-
um þegar við komum heim að
Skriðufelli.
Það væri kannski eins og til-
breyting í því, að ég segði ykkur
hvernig gekk til árið eftir. Við
Ólafur höfðum víst hvorugur ætl-
að okkur að lenda í svipuðu oftar
og láta okkur að kenningu verða
hrakningana árió áður, svo að við
neituöum alveg, þegar það var
nefnt við okkur að fara, þá virtist
enginn ætla að fást til ferðarinn-
ar. Ólafur sat við sinn keip enda
aftók Margrét heitin með öllu, að
hann færi, þar sem enn sat í
henni óttinn frá árinu áður. Það
fór svo að ég tók eftirleitina að
mér, þegar Erlendur á Hamars-
heiði stóðst ekki mátið og fékkst
til fararinnar, mest fyrir það að
hann vantaði sjálfan skjótt upp-
áhaldstryppi af fjalli. Var vfst
hvorttveggja að hann vildi ekki
að tryppið yrði úti og fýsti ekki
heldur að borga af því eftirleitar-
tollinn. Ég tók svo einnig með
mér Guðmund Helgason vinnu-
mann minn, en hann var ekki
kunnugur.
Frá þessari ferð voru aðrar sög-
ur að segja en árið áður. Það
verður mér minnisstæðast, er við
komum á fitina við Dalsá I fram-
eftirleið, I fegursta veðri með 70
kindur og 5 tryppi, þar á meðal
Skjónu Erlendar, að hann vatt sér
af baki og kallaði til mín: „Þetta
er alveg eins og mann sé að
dreyma."
Finn Söeborg
Stör-
pöli-
tík
Um
framhjö-
hald
— Ekki skil ég nokkurn skapaöan hlut f öiiu þcssu fjasi um
Súezskurðinn, sagði konan mfn og lagði frá sér blaðið. En þú?
— Auðvitað skil ég það, svaraði ég.
— Jæja, útskýrðu það þó fyrir mér, bað hún mig.
Eg kveikti mér f sfgarettu og hagræddi mér f stðlnum. Eg
fylgist allvel með utanrfkispólitfk og hafði ekkert á móti þvf að
konan mfn yrði vitneskju minnar aðnjótandi.
— Súezskurðurinn var grafinn átjánhundruð eh og eitthvað,
byrjaði ég, eða var það sautjánhundruð? Nú, það skiptir ekki
máli, hann var alla vega grafinn.
— Já, svo mikið hefur mér nú skilizt, sagði konan mfn.
— Það var frakki, sem stóð fyrir verkinu, hélt ég áfram án þess
að láta háðið f rödd hennar trufla mig, franskur verkfræðingur,
sem hét Ferdinand Súez.
— Eg héft að Súez væri borg, sagði hún.
Eg hugsaði mig um andartak. Mér fannst lfka, að ekki væri alit
með felldu, en gat ekki áttað mig á, hvar feillin lá.
— Það getur verið, að það sé einnig tii borg, með sama nafni,
en það breytir þvf ekki að hann hefur lfka getað heitið það.
— Það er einhver holhljómur f þvf, varð henni að orði.
— Það get ég ekki séð, sagði ég önugur. T.d. hét einn
skólabróðir minn Nyborg að eftirnafni.
— Hvað kemur hann Súezskurðinum við? spurði hún.
— Ekki neitt, svaraði ég þreytulega.
— Hvers vegna varstu þá að minnast á hann?
— Af þvf að, nú, af þvf að, jæja, ég man það ekki. Við skulum
reyna að halda okkur við efnið. Súezskurðurinn er feykiiega
þýðingarmikill fyrir heimsverzlunina; það er ákaflega mikil-
vægt, að hægt sé að sigia með vörur þá leiðina.
— Hvers konar vörur? spurði konan mfn.
— Hráefni og þess háttar. Og ef ekki er hægt að komast f
gegnum skurðinn verður að fara einhverja allt aðra leið.
— Hvaða leið?
— Það er ekki mitt að segja til um, svaraði ég, bara einhverja
aðra leið.
— Hvaða leið?
— Það er ekki mitt að segja til um, svaraði ég, bara einhverja
aðra ieið. En heyrðu nú, þú hlýtur að hafa heyrt getið manns,
sem heitir Nasser hershöfðingi.
— Já, sagði konan mfn, hann er forsætisráðherra Egyptalands.
— Ekki forsætisráðherra, leiðrétti ég umburðarlyndur, hann
er forseti.
— Það er nú eiginlega það sama, vildi hún meina.
— Nei, það er það ekki, sagði ég. Hérna heima heitir t.d.
forsætisráðherrann H. C. Hansen, og...
— Það veit ég vel, tók hún fram f, það er hann, sem segir é I
staðinn fyrir ég.
— Kjaftæði, sagði ég, það var allt annar forsætisráðherra.
Hann hét, öh, Jensen Broby og var vinstrimaður. H. C. Hansen er
krati.
— Er einhver munur á þvf? spurði hún.
— Hvort nú er! Ég hló háðslega. Það eru tveir ólikir flokkar.
Sósfaldemókratar, þeir vilja — þeir vilja sem sagt þjóðnýta
bankana og þess háttar og svo vilja þeir koma á alþýðutrygging-
um.
— Vill Vinstriflokkurinn það ekki?
— Að minnsta kosti ekki þetta með bankana, svaraði ég, en
heyrðu nú...
— Eg nenni ekki að hlusta lengur á þig, sagði konan mfn og
stóð upp. Þú sagðist ætla að segja frá Súezskurðinum og svo situr
þú þér og röflar um banka og sósfaldemókrata og gamla skóla-
bræður. Þú veizt nefnilega ekki neitt þegar til kastanna kemur.
— Já, en, hóf ég máls, en hætti við. Það er hvort sem er ekki
hægt að ræða stórpólitfk við kvenfólk.
Halldór Stefánsson þýddi.
Framhald af bls. 3
sönnur á „status orgasticus“ með
vfsindalegum hætti. Að sögn
Masters kemur „status orgasti-
cus“ einkum fyrir, þegar konur
verða fyrir óvanalega mikilli kyn-
ferðislegri eggjan — en það kem-
ur aftur einkum fyrir viö sérstak-
lega rómantfskar aðstæður ....
Þetta var nú um muninn á
framhjáhaldi karla og kvenna.En
þvf má bæta við, að fyrtr tveimnr
árum lögðu menn f Phiiadelphia-
háskóla f Bandarfkjunum
spurningar um þessi efni fyrir
fjölda kvenna á ýmsum aMri.
Kom þá f Ijós, að fjórða hver gift
kona hafði a.m.k. einu sinni
haldið fram hjá manni sfnum.
Aðeins sjötta hver kona yngri en
25 ára j|taði á sig hjúskaparbrot,
en hins vegar þriðja hver hinna
eidri. 40 af 100 ótrúum eiginkon-
um kváðust hafa lagzt meö 2—4
karlmönnum öðrum en eigin-
mönnum sfnum. 17 af 100 höfðu
átt fimm eða fleiri elskhuga um
dagana. Konurnar voru svo
spurðar þess, hvort þær hygðust
halda fram hjá mönnum sfnum
framvegis. Helmingur þeirra
kvað já við.
Nú eru þeir i Bandarfkjunum
manna duglegastir við rannsókn-
ir á öllum sviðum og jafnvfðtæk-
ar athuganir munu ekki hafa
verið gerðar annars staðar á þeim
efnum, sem hér ræðir um. Dálftið
hafa þau þó verið könnuð utan
Bandarfkjanna. Og niðurstöður
þeirra kannana, sem ég hef
spurnir af koma flestar nokkurn
veginn heim og saman við hinar
bandarisku. 1 ljósi þessara upp-
lýsinga virðist mér fáránlegt og
frámunalega óskynsamlegt að
dæma karla harðar en konur fyrir
hjúskaparbrot. Eða hvar eru jafn-
réttishugsjónirnar þá ...?
Það er ákvcðin skoðun mfn, að
þessi heimskulegi jöfnuður karla
og kvenna, sem tfðkast nú á dög-
um, lýsi meiri vfirdrepsskap en
hið tvöfalda siðferði, sem afar
okkar og ömmur ástunduðu! Og
sá, sem heldur þvf fram, að sama
sé hvort karlar eða konur fremja
hjúskaparbrot, hann er annað
tveggja — vitlaus eða ábyrgðar-
laus. Nær er mönnum að gera sér
ljósan þann mun á körlum og
konum, sem ég hef gert að
umræðuefni hér og ráða konum
seint og snemma frá þvi að flækja
sig mörgum óvandabundnum
mönnum sterkum tilfinninga-
böndum eins og verða vill, þegar
þær halda fram hjá eiginmönn-
um sfnum. Vilji þær samt ólmar
halda fram hjá þrátt fyrir góð ráð
og holl verður svo að fara; við
erum frjálst fólk f frjálsum þjóð-
félögum og hver maður hefur
fullan rétt til þess að verða
jafnóhamingjusamur og hann
vill!
l'lnrfanrii: II.f. Arvakur. Kt>>kja\fk
Kramkt n| j : llaralriur S\cin\>on
Rilstjórar: Mallhlas Johanncsscn
S|> rinir (íunnarsson
Kilslj.fllr.: lifsli Siyurósstin
\uul\sinuar: Arni (iarðar Krislinsson
Kilstjórn: Aðalslræli 6. Sfini 10100