Lesbók Morgunblaðsins - 03.04.1977, Qupperneq 24

B6
FORMR
ÖLÓÐ/R, 06 5A
þ'fl fl£> ROMIÐ
VAR B'l-4 -
5TÆÐI þflR
£S-M
P/Z-ZU-B’AR/NR
5 TÓP
TINU 5/AIA/I.
ÉG HATÐ! ASTÍÞ
BOP/Þ 1//N5TÚLK-
UM MÍNUM
BG K'JNNT-
/6T
l/AA/þflKKl/tT/
HBtMS/NS
ry/zSTA
P/ZIU-BARNUM
HANS
MACPIAUBUIS
í
BROONLpN.
þAR 1/flR HÆGT AÐ FÁ P/TXU TyRlP SlOO
k'R., 2SOKR 06 /0O KR. A/ACWAl/FJ-U ,
6TKKÁ M/LU BORÐANNA 06REVND! flÐBUA
T/L P/ZTU ÚR LF/FUNUM ' EFT/R ABRA GpST!
UNU S/NNI
BAUÐ B6
pflNéAP
STÚLKU ,06
/CAKflN t'AR
Í7HLUTUM,
SBM þýPP'
3 'A MANN
A6 BINN
AUKA.
þBTTfl 1/flR
MTÖ6
BRF/TT, þi/i
ÉG l/AR
MTÖ6 SKOT-
/NN ÍHBNN/
ól/O BG
LOKS ’AK/AÐ
Ad 6BFA
HBNNI
AUKAB/TANN.
TJÓRUM ’ARUM öB/NNfl,þB6AR
B6 BAP HBNNAK, HRys6-
BNAUTHÚN M/6-
06 þBOAK
BG MINNTI
HANA
'A AUKA-
BITANKJ,
þÓTnsr
HÚN
HAFA v,_/,
ÓÍByMT
HONUM-
Dómkirkjan
Framhald af bls. 5
eiga sóknarnefnd og prestarnir
miklar þakkir skyldar fyrir þaö
og allt. sem þeir hafa gert, til þess
að tryggja rétt skilyrði i kirkjunni
og rétt ástand innanstokksmuna
hennar“.
„Er ástandið í Dómkrikjunni
einsdæmi hérlendis?"
„Nei, því miður. Alvarlegar
skemmdir svipaðs eðlis má lika
sjá með eigin augum í Þjóðminja-
safninu og i kirkjujn og byggða-
söfnum um land allt, þar sem
sögulegar minjar eru geymdar.
Fyrir hendi er næg vitneskja til
að sanna, að munir úr tré, striga,
pappir og leðri, svo dæmi séu
nefnd, sem taldir eru vera í
öruggri vörzlu, eiga i rauninni
sifellt yfirvofandi hægfara en
óumflýjanlegar skemmdir.
Þegar gamlar Ijósmyndir eru
bornar saman við nýjar myndir af
þessum munum, leiða þær greini-
lega í ljós geigvænlegar breyting-
ar, sem átt hafa sér stað. Það er
alkunna að þegar hlutir af lífræn-
um uppruna eru annað hvort
ofurseldir áhrifum þurrks eða
raka, eða sifelldum umskiptum
þessara áhrifa, þá bregðast þeir
við slíkum áhrifum með þvi að
skreppa saman, þenjast úl, verp-
ast eða springa. Og sé yfirboð
þeirra málað, er einungis tíma-
spursmál hvenær málningarlagið
flagnar af hinum iðandi undir-
stöðum.
Altaristöflur eða málverk á tré-
spjöld eru einatt hengd beint á
útveggi, sem eru ekki vel ein-
angraðir, þar sem þau -eru ofur-
seld hitabreytingum veðurfars og
árstiða og verða endanlega ofan-
greindum skemmdum að bráð.
Aðrar skemmdir eiga upptök
sin i velmeintum fyrirætlunum
um að verja olíumálverk með því
að loka þeim að aftan og glerja að
framan. Þetta kemur vitanlega í
veg fyrir eðlilega loftrás og skap-
ar ákjósanleg skilyrði fyrir þróun
myglu með öllum þeim skemmd-
um, sem henni eru samfara. Þetta
eru fáein þeirra fjölmörgu dæma
sem nefna mætti, án þess að farið
sé út i þá ógæfu sem mæðir á
myndprenti, teikningum og vatns-
litamyndum."
„Hvað er til bragðs að taka?“
„Fólk, sem hefur sögulegar
minjar í sinni vörzlu þarf að fá
vitneskju um einfaldar varnar-
aðgerðir og hvernig þekkja megi
fyrstu hrörnunareinkenni, þann-
ig að komizt verði hjá meiri háttar
viðgerðum siðar meir. í þessu
sambandi gæti það orðið nokkur
hjálp, að þeir, sem fylgjast með
minjum, sem eru í hættu staddar,
semdu á tveggja ára fresti
ástandslýsingar sem bærust
ábyrgum embættismönnum.
Brýnast af öllu væri að koma
upp raka og hitastillitækjum I
Þjóðminjasafninu svo að hægt
verði að halda uppi réttum og
stöðugum skilyrðum. Kannske er
kominn tími til að yfirvega í al-
vöru möguleika á hentugri, nýrri
byggingu, sem væri sérstaklega
hönnuð til að geyma og varðveita
listmuni þjóðarinnar, og hefði
nægilegt húsrými til að sýna for-
tið þjóðarinnar með árangursrik-
ari hætti en nú á sér stað.
Þvi miður er ekki enn til neitt
safn hér, sem uppfyllir þær kröf-
ur sem gerðar eru til safns í
nútíðarmerkingu orðsins. Til þess
er dapurlegt að vita, að ein nýj-
asta byggingin sem reist hefur
verið til að sýna listaverk, er búin
tækjum til að stilla hita og raka
en þar er ekki hægt að hagnýta
þau eins og til var ætlast vegna
rangra hugmynda um hönnun
byggingarinnar, þannig að bún-
aðurinn liggur niðri i kjallara
eins og dauður fill. Ekkert erlent
safn með snefil af sjálfsvirðingu
mundi Iána veigamikil listaverk
til safna sem geta ekki tryggt við-
l'tgcfaixli: II.f. Arvakur. Rcykjavfk
Kramk\.slj.: IlaraldurSvrinssun
Rilstjórar: IVIatthías Johanncssen
Styrinir (íunnarsson
Ritstj.fltr.: (ílsli Sij,’urðsson
Au«l.vsinnar: Arni (iarðar Kristínsson
Ritstjórn: Aðalstræti « Simi 10100
unandi aðstæður. Ef slikt tillit er
tekið til safngripa annars staðar,
hvers vegna ættu þá innlendir
gripir að verðskulda minni um-
hyggju?
Sú ábyrgð hvilir á ykkur að
sýna meiri umhyggju. Þið standið
i þeirri skuld við ykkur sjálf,
niðja ykkar og ekki sist for-
feðurna, sem hafa falið ykkur arf-
leifð sína til varðveizlu."
Suður Kjöl 1923
Framhald af bls. 22.
Tungufelli. Þegar kom að því, að búa um rúmin
sagði húsfreyja í kuldalegum tón: „Samferða-
mennirnir vekja hann".
Næsta dag, laugardag, lögðum víð upp frá
Tungufelli. Séra Tryggvi mun hafa borgað hús-
freyju vel fyrir veittan beina. Einn þeirra Tungu-
fellsbræðra, sem heima voru, hét Filipus, síðar
bóndi I Háholti. Séra Tryggvi réði hann til að fylgja
okkur og fór hann með okkur norður í Gránunes
og þar með fengum við miklu betri veg, en á leið
suður. Filipus sagði mér löngu síðar, að hann
hefði farið heim um nóttina og riðið hart.
Úr Gránunesi fórum við eftir gamla veginum
yfir Kjalhraun og að Seyðisá. Þá var komið
miðnætti og héldum við þar kyrru fyrir í fjóra tíma,
veður var ágætt og urðu menn og hestar hvíldinni
fegnir. Það passaði nokkuð, að við sváfum i mjúku
grasinu við Seyðisárrétt, meðan skuggsýnt var.
Það hafði farið skeifa urtdan framfæti á Blesu,
mínu ágæta reiðhrossi, en merarskömmin var köld
í skapi og beit mig í lærið, þegar ég hélt uppi
fætinum.
Séra Tryggvi keypti nesti af Guðmundu Níel-
sen, sem hélt Tryggvaskála. Það voru 1 5 brauð-
sneiðar smurðar með einhverju áleggi og kostaði
eina krónu sneiðin, sem már þótti óguðlega dýrt,
en gott var að neyta þessa brauðs á leiðinni Við
munum hafa lagt af stað frá Seyðisá um kl. 4
árdegis og segir ekki af ferð okkar nema að
hestarnir vissu áttina og voru viljugir og Þórður
úrsm gartaði um eymsli i lærum. Veður var ágætt,
sólskin þegar kom framundir hádegi. Við Mos-
hólagil á Mælifellsdal opnast útsýn yfir Skaga-
fjörð, yfir Hólminn og Hegranes, eyjar og sund.
Við komum heim að Mælifelli laust eftir hádegi,
sunnudag 1 2. ágúst. Það var gott að vera kominn
heim, en þessi ferð var mikil opinberun fyrir mig.
Ég hafði ferðast um og skoðað landið sunnan
jökla, sem ég hafði svo oft hugsað um og ég veit
ekki, hvort Kólumbus hefur verið glaðari i hjarta,
þegar hann stóðá strönd Ameríku.
í janúar 1977.
Björn Egilsson
Sveinsstöðum