Lesbók Morgunblaðsins - 29.10.1978, Blaðsíða 15

hu0skoti
Woodg
^UIsn
VK> VILJUAí
FARA ÚTOq
pEG\P ÞlP ^
NÚ! þlP /
F/lP /AP STA
/WyNPIf?MAI?A
— Fjölskyídan á
heiðarbýlinu
Framhald af bls. 7
gefast upp, hvaö sem á bjátar og
hversu erfitt, sem mér finnst lífiö vera.
Síöan kom vorið með vermandi
geisla, eins og vinur, sem efnir sín heit.
Þrátt fyrir allt hafði vorið, lenging
dagsins og hækkandi sól, sín áhrif. Enn
var þó sami drunginn yfir heimilinu.
Ekkert hafði birt í huga húsbóndans.
Lífið gekk sinn vanagang í sveitinni.
Líöan eins einstaklings skipti ekki miklu
máli.
En það voru nýjar og mikilsverðar
framkvæmdir í aösigi. Ákveðið hafði
verið að leggja veg yfir hálsinn. Þannig
komst sveitin í samband við aðalvega-
kerfi landsins. Verstjórinn var ungur
maöur, sérstaklega aölaöandi,
skemmtilegur og velviljaður og mátti
raunar segja, að hann væri hvers
manns hugljúfi. Hann hafði nokkrum
sinnum komiö viö á heiðarbýlinu, er
hann var að athuga vegarstæðiö. Hann
fann til sárrar meðaumkunar með
konunni og börnunum, sem í sárri
fátækt urðu að baslast áfram með
sálsjúkan mann. Hann hafði fyllst
löngun til að hjálpa. En hvernig átti
hann að fara að því? Loks datt honum
ráö í hug. Reyna mátti það.
Seint um vorið átti hann leið þar um,
eins og svo oft áður. Vinnan viö
vegarlagninguna var þá fyrir nokkru
hafin. Jón sat, eins og oftast, á rúminu
sínu og tautaði í vonleysi. Yrti á engan
og virtist lítt gefa því gætur, sem fram
fór í kringum hann. Gegndi vart, þó að á
hann væri yrt. Svör hans voru lítt
skiljanleg. — „Heyrðu Jón“, sagði
verkstjórinn, „Hefurðu ekki gamann af
að sjá það, sem búið er af nýja
veginum?“ — Ekkert svar. Verkstjórinn
byrsti sig nú og gerði sig sem
myndugastan í tali og framkomu. „Þú
kemur með mór. Ég kem með þig aftur í
kvöld.“
Þótt undarlegt megi viröast, svaraði
Jón og sagði: „Jæja, mór er sama.
Kannski ég sjái þennan nýja veg ykkar.“
Svona hress og eðlilegur haföi hann
ekki verið í langan tíma.. Þeir lögðu
síöan af stað. Verkstjórinn var ekki neitt
að flýta sér. Hann fór mjög hægt yfir.
Það var eins og hann þyrfti að gá að
hinu og þessu og líta á hvern hæl, sem
merkti hiö nýja vegarstæöi. Þaö var
eins og hann væri aö athuga þetta í
fyrsta sinn.
Jón reið þegjandi eftir verkstjóran-
um. Síöari hluta dags komu þeir aö
tjaldbúöunum, þar sem vegavinnu-
mennirnir bjuggu. „Þú borðar nú með
okkur, Jón minn“, sagöi verkstjórinn.
Jón settist nú niöur hjá verkakörlunum.
Jón reiö þegjandi eftir verkstjóran-
um. Síöari hluta dags komu þeir aö
tjaldbúðunum, þar sem vegavinnu-
mennirnir bjuggu. „Þú borðar nú meö
okkur, Jón minn", sagði verkstjórinn.
Jón settist nú niður hjá verkakörlunum
og borðaði þegjandi. Eftir matinn sagði
verkstjórinn viö Jón: „Þér liggur nú
ekkert á, þaö er líka orðið allt of
framoröiö til aö fara til baka í kvöld, þú
verður hjá okkur í nótt. Þaö er autt rúm
í nyrzta tjaldinu. Þaö eru sængurföt í
rúminu. Maðurinn, sem á þau, kemur
ekki fyrr en á rnorgun". — „Mór er
sarna", sagði Jón. Það var eins og hann
væri viljalaust verkfæri í hendi verk-
stjórans. Um morguninn sagöi verk-
stjórinn við Jón: „Þér liggur nú ekkert á
aö fara strax heim. Nú skulum við
skoöa nýja veginn. Þú labbar með mér
upp að heiðarsporðinum.“ Jú, Jón
samþykkti þetta. — „Viltu ekki halda á
skóflunni þeirri arna fyrir mig?“ sagði
verkstjórinn. Þeir löbbuöu síðan upp í
brekkuna. „Já, átti ég ekki von á“, sagði
verkstjórinn, „ræsið hefur stíflazt".
„Viltu nú ekki, Jón minn, hjálpa mér aö
hreinsa ræsið? Ég kem eftir örskamma
stund. Ég ætla hér niður eftir að gá að
vinnubrögðunum“.
Er hann kom til baka, var Jón í óða
önn að moka og draup af honum
svitinn. — „Þú ert að verða búinn,“
sagöi verkstjórinn. — „O, þetta gengur
nú hægt hjá mér“, sagði Jón, „þaö er
svo langt síðan ég hef unnið nokkuð“.
Svona skrafhreyfinn haföi Jón ekki
verið í marga mánuði og nú var hann,
aldrei þessu vant, glaölegur á svip.
„Mér finnst, aö mér hafi ekki lengi liðið
svona vel“, sagði Jón. — „Nú skal ég
segja þér nokkuö, Jón minn“, sagði
verkstjórinn, „þú verður hjá mér í
sumar. Ég sé, að þú ert orðinn
heilbrigður“. — Jón brosti, líklega í
fyrsta skipti í marga mánuöi og sagði:
„Þú ræður þessu". — „Jæja“, sagði
verkstjórinn, „nú förum við heim til þín
og sækjum nauösynleg plögg, sængur-
föt og fleira, sem þú þarft að hafa. Ég er
búinn að láta sækja hestana".
Síðan lögðu þeir af stað og komu
heim í kotið seinni hluta dags. Jón gekk
á undan inn, hressilegur í bragöi. Hann
gekk beint að konu sinni, kyssti hana
og sagði: „Komdu blessuð og sæl og
þið öll. Ég hef ekki litið ykkur réttu auga
nú í marga mánuði. En nú er þetta búið
og gleymt. Ég veit, að þú og þið eruð öll
búin aö líöa mikiö. Ég ætla aö reyna aö
hjálpa til, aö líf okkar allra geti oröiö
hamingjusamara og bjartara en þaö
hefur verið undanfariö".
Kristín vissi naumast, hvaðan veðrið
stóð eða hvernig hún ætti að taka
þessum snöggu breytingum. Þótt
einkennilega mætti virðast fannst henni
hún ætla að bogna. Jafnvel snögg og
óvænt gleöitíðindi geta haft hin alvar-
legustu áhrif. Hún sagði aðeins: „Guði
sé lof“.
Jón sagði síöan: „Nú er ég á förum,
ég ætla aö vera í vegavinnu í sumar. Ég
veit, að það er betra fyrir heimiliö en að
ég sé heima. Það gefur meiri tekjur í
aðra hönd. Auðvitað er ég handónýtur.
En hinn miskunnasami Samverji, verk-
stjórinn okkar, hefur boðiö mér vinnu.
Því góða boði vil ég ekki hafna. Ég vil
ekki ónýta allt, sem hann hefur gert fyrir
okkur. Ég skildi stundum meira en
almenningur hélt, meðan ég var í
útlegðinni, en svo kalla ég vesöld mína.
Ég hef aftur öðlazt trúna á lífið. Ég
vona, að þetta fari allt saman vel.“
Jón og verkstjórinn fóru svo um
kvöldiö upp á heiðina. Jón var hress og
glaöur og hrókur alls fagnaöar. Um-
skiptin voru varanleg. Verkstjórinn sá
um aö útvega honum vinnu yfir
veturinn. Hann óttaðist, að sækja
mundi í sama horfið, ef hann hefði ekki
neitt aö gera.
Um jólin fór Jón heim til að vera með
fjölskyldu sinni yfir hátíöarnar. Nú voru
mikil umskipti frá s.l. jólum, þegar
húsbóndinn var heilsulaus og drengur-
inn var aö brjötast áfram í bylnum
aðfram kominn. Nú ríkti gleði hjá
heiöarbýlisfjöiskyldunni.
Milli jóla og nýárs bar aftur gest aö
garöi. Var það oddvitinn, sem áður er
getið. Hann var einnig á leið suður til
Reykjavíkur aö finna konu sína, sem
enn lá í sjúkrahúsi. Hann settist í innsta
rúmiö í baöstofunni, nákvæmlega á
sama stað og hann hafði setið fyrir ári.
Jón sat einnig á sama stað, á fremsta
rúminu. Kristín og oddvitinn tóku tal
saman. Kristín spurði: „Hvernig líður
konunni þinni?" — „Þaö gengur nú ekki
vel“, sagöi oddvitinn dapur, „henni
versnaði nú nýlega og liggur nú fyrir
dauöanum". Þá leit Jón upp og snöggu
leiftri brá fyrir í augunum um leið og
hann sagði: „Hafa þeir ekki reynt að
gefa henni soðiö vatn?“